Yaşınız ilerledikçe hastalıklardan daha çok korksanız da bu risk doğduğunuz günden itibaren hücre yıpranmasının başlaması ile birlikte artmaya başlıyor. Bu durumun farkında olup yaş grubuna uygun check-up programlarına katılmak gelecekteki sağlıklı ve mutlu günlerin garantisi olabiliyor. Check-up konusunda bilinmesi gerekenleri formsanté okuyucuları ile paylaşan Memorial Şişli Hastanesi’nden İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Osman Nuri İnceöz, hastalıkların genellikle 40 yaşından sonra görülmeye başlamasının, check-up uygulamalarının bu yaştan sonra yapılması anlamına gelmeyeceğini belirterek, “Check-up sağlıklı insanlara yönelik genel bir bakıştır. Her insan doğduğu günden itibaren yaşına, genetik yapısına ve yaşam tarzına uygun bir check-up programına, yine bu özelliklerinin gerektirdiği aralıklarla katılmalıdır” diyor.
20’Lİ YAŞLAR
*Ailenizde herhangi bir hastalık öyküsü yoksa
KAN TAHLİLLERİ
● Kan sayımı-sedimentasyon- CRP değerleri (enfeksiyonel ya da romatizmal hastalık araştırması)
● Kan şekeri
● Karaciğer fonksiyon testi (Organdaki yağlanmaya yönelik inceleme )
● Böbrek fonksiyon testi (Böbreklerin filtre görevine yönelik inceleme)
● Kandaki kolesterol, kan yağları (Kalp damar hastalıkları riskine yönelik inceleme)
İDRAR TAHLİLİ
● Üriner sistem incelemesi
GAİTADA GİZLİ KAN
● Gastroentestinal sistemde kanama araştırılması
TİROİT FONKSİYON TESTİ
● Tiroit hormonu seviyelerinin tespiti
VİRAL TESTLER
● Kanda Hepatit B, Hepatit C ve HIV virüslerinin taranması (Hepatit B aşısı olmadıysanız aşıya yönlendiriliyorsunuz.)
● Kadınlarda rahim ağzı kanserinde risk faktörü oluşturan HPV virüsünün taranması (Gerekiyorsa HPV aşısına yönlendiriliyorsunuz.)
RADYOLOJİK TARAMA
● Akciğer grafisi (Akciğerin havalanma kalitesi, kitle olup olmadığı, kalbin büyüklüğü, göğüs kafesinin ve omurganın kemik yapısının değerlendirilmesi)
● Tüm batın ultrasonu (Karaciğer, safrakesesi, böbrekler, rahim ve yumurtalıklar, pankreas, safrakesesi ve dalağın değerlendirilmesi)
● Kadınlarda meme ultrasonu (Kist ve tümör taraması)
● Elektrokardiyografi (Kalp atımının incelenmesi ve kalp krizi riskinin saptanması)
BU CHECK-UP PROGRAMINDA SONUÇLAR SORUNSUZ İSE 40 YAŞINA KADAR İKİ YILDA BİR CHECK-UP YAPTIRMALISINIZ.
*Ailenizde bir hastalık öyküsü varsa
Ailede kalp ve damar hastalığı, kanser öyküsü ve özellikle kadınlar için meme kanseri riski varsa bu testlere ek olarak ileri tarama testleri yapılıyor.
Devamı diğer sayfada
20’li yaşlardaki testlere ek olarak aşağıdaki testleri de yaptırma zamanı
40’LI YAŞLAR
40 yaşından itibaren herkesin sağlıklı-sağlıksız, risk grubunda ya da değil, tüm riskleri taşıyormuş gibi yılda bir kez geniş kapsamlı check-up programlarına katılması öneriliyor.
● Kadınlarda menopoz açısından önem taşıyan hormon testleri
● Kardiyolojik yönden Efor Testi ve Kalp Ekosu (Kalpdamar, kalp kası ve kapak hastalıklarının araştırılması)
BU CHECK-UP PROGRAMINDA SONUÇLAR SORUNSUZ İSE 60 YAŞINA KADAR YILDA BİR KEZ CHECK-UP YAPTIRMALISINIZ.
20’li ve 40’lı yaşlardaki testlere ek olarak aşağıdaki testleri de yaptırma zamanı
50’Lİ YAŞLAR VE ÜZERİ
● Kadınlarda menopoz nedeniyle; Hormon testleri (Hormon destek tedavisi ihtiyacının belirlenmesi)
Kemik yoğunluk ölçümü (Kemik erimesi riskinin belirlenmesi)
Mamografi (Göğüste kist ve kitle oluşumunun araştırılması)
● Erkeklerde prostat muayenesi (Kanser riskinin belirlenmesi)
● Kanda tümör belirteçlerinin incelenmesi
● Hem erkek hem de kadında 50 yaşından sonra en az bir kez bağırsak kanseri riski açısından kolonoskopi, mide kanseri açısından gastroskopi.
BU CHECK-UP PROGRAMINDA SONUÇLAR SORUNSUZ İSE 60 YAŞINA KADAR YILDA BİR KEZ CHECK-UP YAPTIRMALISINIZ.
SONUÇLARINIZ İYİYSE
Harika! Şimdilik endişelenmenizi gerektiren hiçbir sorun yok. Ancak check-up kapsamındaki testlerin çok sağlıklı insan ile hastalık potansiyeli olan hasta arasındaki farkı göstermediğini, hastalık potansiyelinin saptanması için daha ileri testlere ihtiyacınız olduğunu unutmayın. Bu nedenle yaş grubunuza göre uygun aralıklarla check-up yaptırmaya devam edin.
SONUÇLARINIZ SINIRDAYSA
Check-up kapsamında yapılan testlerden bir ya da daha fazlasında değerleriniz sınırda çıkıyorsa testte bir sonraki aşamaya geçilmesi gerekiyor. Örneğin kan şekeri değeriniz sınırda ise şeker yükleme testi yapılıyor. Kolesterol testi sonuçlarınız ara değerlerde ise alt grup kolesterollere bakılıyor ve doktorunuz daha sık kontrole gelmenizi isteyebiliyor. Sınırdaki rakamlar değerlendirilirken aile hikayeniz, genetik yapınız ve yaşam şekliniz analiz edilerek, muayene bulguları ve test sonuçları ile eşleştiriliyor.
SONUÇLARINIZ OLUMSUZSA
Eğer check-up kapsamında değerlendirilen test sonuçlarında ya da görüntülerde bir veya daha fazla hastalığın varlığından şüpheleniliyorsa check-up’ı yöneten dahiliye uzmanınız ya da aile hekiminiz sizi ilgili branşlara yönlendiriyor.
Jinekolojik muayeneyi check-up’tan ayrı tutun
Standart check-up paketlerinde jinekolojik muayene yer alsa da doktorunuzun önerisine bağlı olarak 6 ayda bir, en fazla yılda bir jinekolojik muayene ve rahim ağzı kanserinin öncü lezyonlarının varlığını araştırmak için Pap Smear Testi yaptırmanız gerekiyor. Bu nedenle jinekolojik muayenenizi sadece check-up dönemleri ile sınırlamamanız ve kadın doğum uzmanınızın kapısını daha sık çalmanız öneriliyor.
Farkı doktorunuz yaratıyor
Bir dizi teknik incelemeden oluşan check-up programlarının sağlıklı değerlendirilmesinde doktorunuzun büyük rolü bulunuyor. Doktorunuzun muayene bulguları, sizden aldığı öykü ve tetkikleri birlikte analiz edip doğru sonuçlara ulaşması, ailenizde bir risk varsa yaş grubunuza ait check-up paketinde bulunmayan ek tahlilleri talep etmesi gerekiyor.
Formsanté Dergisi Eylül 2012 Sayısı