Yaz aylarını pareoların arkasına gizlenerek geçirmek zorunda kalmamak için beslenme alışkanlıklarınızı yeniden düzenlemenin vakti geldi de geçiyor bile. Unutmayın, mayıs ayını diyet ve spora ayıranları yaz ayları boyunca keyifli günler bekliyor…
Haydi itiraf edelim… Mart ayı ile birlikte kışın aldığımız kilolardan kurtulmaya karar verdik ama günler hızla geçti, bugün yarın derken birçoğumuz hala diyete başlayamadık. Yazın kumsallarda ve havuz başlarında bikinilerimizin içinde özgüvenle dolaşabilmek için vermemiz gereken kiloları sabırla taşıyoruz. Ama moral bozmaya gerek yok. Henüz geç kalmış sayılmayız, üstelik havaların ısınmasıyla birlikte doğa da bizim kilo vermemiz için elinden geleni yapmaya başladı. Pazar tezgâhları onlarca çeşit taze meyve-sebze ile dolu, sıcak hava bizi oturduğumuz yerden kaldırıp sokaklara çıkarıyor; daha fazla hareket ediyor daha fazla sıvı tüketiyoruz. Buna biraz da bilinç ve irade kattık mı güzel ve orantılı bir vücuda sahip olmamamız için hiçbir neden yok. Baharı yaza bağlayan mayıs ayının bize gösterdiği ipuçlarını takip ederek hayalimizdeki vücuda kavuşmanın mümkün olduğunu söyleyen Beslenme ve Diyet Uzmanı Taylan Kümeli, şok diyetlere başvurmadan sağlıklı zayıflamanın yollarını formsantè okuyucuları ile paylaştı.
Deniz mevsimine sayılı günler kala daha güzel bir vücut için neler yapabiliriz?
Kışın daha çok ihtiyaç duyduğumuz ancak bize kilo olarak geri dönen iki besin grubu var; karbonhidratlar ve yağlar. Oysa bahar sofraları bitkisel proteinler açısından daha zengin oluyor. Soframızı mevsimin şekillendirmesine izin vermemiz gerekiyor. Taze otlar, salatalarda kullanabileceğimiz taze sebzeler, envai çeşit mevsimlik sebze ve meyvelere mönülerimizde daha çok yer vermeliyiz. Pişirme şekillerimizi de mevsime uydurmalıyız diye düşünüyorum; bunun da bize çok yardımı olacak. Havaların ısınması aynı zamanda, bizi daha çok hareket eden organizmalara dönüştürüyor. Kapalı alanları terk ediyor ve açık alanlara daha çok rağbet ediyoruz. Bu mevsimsel ilkeyi takip etmek dahi kışın aldığımız kiloları vermemize yardımcı oluyor.
Bu dönemde nasıl bir diyet programı öneriyorsunuz?
Şok, hazır ve şablon diyetlerden, kısacası size gerçek olamayacak kadar süratli kilo vereceğinizi vadeden listelerden kaçınmanız gerekiyor. Aksi halde tehlikeli ve nadir de olsa ölümcül sonuçlarla karşılaşabilirsiniz.
Bahar ve yaz aylarında diyet yapmayı kolaylaştıran faktörler nelerdir?
Aslında her şey lehimize işliyor. Artık kiloları saklayacağımız uzun, kalın giysiler yok. Bu, ilk aşamayı, kabullenişi getiriyor. Sonra, diyet yapmanın maliyeti düşüyor. Çünkü tezgahlar zenginleşiyor, türler artıyor ve fiyatlar düşüyor. Kurutulmuş ve nadir bulunan yiyeceklerin yerini tazeleri alıyor. Isınan hava, ister istemez ağır gıdalardan kaçınmamızı sağlıyor. Taze ve hafif beslenmeyi vücudumuz kendiliğinden istiyor. Sıvı ihtiyacımız arttığı için tüketimimiz de kaçınılmaz olarak artıyor.
Diyete alışma süreci ne kadar sürüyor? İlk günlerin zorluğunu aşmanın ipuçları var mı?
Sadece bir gün sürüyor… Bedenimizle ve kendi doğamızla, ekstra durumlar haricinde daha uzun süre kavga edemiyoruz. Kötü uyku düzeni olan bir kişinin, biyoritmini düzeltmesi bir gününü alyor. Aynı şekilde bir günlük açlığınız sizi baştan çıkartmaya çalışıyor ama başarıyla tamamladığınız 24 saatin ardından Nietzsche’nin dediği gibi “Öldürmeyen her şey güçlendirir” ilkesi işliyor ve baştan çıkarıcılara karşı güçlenmiş ve sağlamlaşmış hale geliyorsunuz. Bu süreçte buzdolabınızda ve kıyılarda sizi baştan çıkartacak yiyecekler kalmamasını öneriyorum. Ama kendinize meydan okumayı seven biri olabilirsiniz. Yine de zor durumlarda dahi, elinizi attığınızda diyetinize aykırı bir yiyeceğe çarpmamanız gerekiyor.
Diyet yaparken besin takviyesi kullanılmasını öneriyor musunuz?
Besin takviyelerini önermiyorum ancak kişinin klinik bulguları ışığında ve bir dahiliyeci ile yapacağım konsültasyonun arkasından mümkün olabilir. Herkes “masum ve reçetesiz” dahi olsa besin takviyesi kullanamaz.
Öneriler:
* Yemeklerinizi mutlaka güzel sunumlarla hazırlayıp tüketin.
*Diyetiniz süresince her sabah kalktığınızda “Dün başardım, demek ki bu iş oluyor” cümlesini mutlaka tekrar edin.
* Yemeklerinizi sevdiğiniz baharatlarla tatlandırın.
* Su içmeyi hatırlamak için ferah bir sürahiyi ve büyük bir bardağı gün boyu göreceğiniz bir yere yerleştirin.
* Diyette olduğunuz fikrini unutmak için yeni uğraşlar edinin.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Taylan Kümeli’den bikini vücudu diyeti
HER SABAH UYANINCA
– 1 bardak sıcak su
– 1 dilim limon
– 1 dilim elma
– 1 dilim ayva
– 1 parça kabuk tarçın
– 1 parça zencefil
– 1 çay kaşığı elma sirkesi
KAHVALTI
1. SEÇENEK
– 1 orta boy ayvayı 2 eşit parçaya bölün ve haşlayın.
– 2 yemek kaşığı lor peyniri veya dil peyniri, tarçın, 1/2 ceviz içini karıştırıp ayvanın çekirdek boşluklarına bu karışımı ilave edip fırına verin.
2. SEÇENEK
– 2 dilim diyet etimek
– 5 yeşil zeytin
– 1 çay kaşığı zeytinyağı, kekik
– Domates, salatalık, maydanoz
2 SAAT SONRA
– 1 adet probiyotik yoğurt
– 1 yemek kaşığı altın çilek
– 1 kuru kayısı
– 1 çay kaşığı toz tarçın
ÖĞLE
PAZARTESİ-ÇARŞAMBA
– Doyana kadar pırasa çorbası
SALI-PERŞEMBE
– 150 gram haşlanmış tavuk
– Haşlanmış sebze tabağı (brokoli, kabak)
CUMA-CUMARTESİ-PAZAR
– 1 adet kepekli lavaş
– 2 adet haşlanmış sosis
– Domates, sivri biber
– Light, buzlu çay
2 SAAT SONRA
– 1 orta boy meyve
– 5 badem
2 SAAT SONRA
– 1 adet müsli bar
– 1 fincan diyet sütlü kahve
AKŞAM
PAZARTESİ-ÇARŞAMBA
– Doyana kadar zeytinyağlı sebze
– Cacık ( 200 g diyet yoğurt ile hazırlanmış )
SALI-PERŞEMBE
– 8 yemek kaşığı yeşil mercimek
– 1/2 su bardağı kepekli erişte yemeği
– Salata
CUMA-PAZAR
– Menemen (2 yumurta )
– 1 dilim esmer ekmek+salata
CUMARTESİ
Serbest
2 SAAT SONRA
– 1 orta boy meyve
– 1 çay bardağı diyet kefir
SU ATICI-YAĞ YAKICI-HIZLANDIRICI DİYET
(İlk iki günün amacı çiğneme yapmadan sindirim enzimlerini bloke etmek)
1. GÜN (SU ATICI)
SABAH
™Doyana kadar çorba
™1 dilim diyet etimek
2 SAAT SONRA
™1/2 su bardağı kefir ile 2 kiviyi blender’dan geçirip tüketin.
ÖĞLE
– Sabah kahvaltısının aynısı
2 SAAT SONRA
– 1/2 su bardağı kefir ile 2 kiviyi blender’dan geçirip tüketin.
2 SAAT SONRA
– 1/2 su bardağı kefir ile 2 kiviyi blender’dan geçirip tüketin.
AKŞAM
– Sabah ve öğle yemeğinin aynısı
2 SAAT SONRA
™1/2 su bardağı kefir ile 2 kiviyi blender’dan geçirip tüketin.
2. GÜN (SU ATICI)
SABAH
– 1 su bardağı diyet kefir
– 1 kivi
– 4 çilek
– 1 dilim taze ananas
– 2 adet limon lifli diyet bisküvi
– 4 yemek kaşığı dondurma (vişne/böğürtlen)
– 1 çay kaşığı toz tarçın
– 1 çay kaşığı toz zencefil
Tümünü blender’dan geçirip tüketin.
2 SAAT SONRA
– Komposto
ÖĞLE
– Sabah kahvaltısının aynısı
2 SAAT SONRA
– Komposto
2 SAAT SONRA
– Komposto
– 1 çay bardağı diyet kefir
AKŞAM
– Sabah ve öğle yemeğinin aynısı
2 SAAT SONRA
– Komposto
3. VE 4. GÜN (YAĞ YAKICI)
SABAH
– Omlet
2 SAAT SONRA
– 1 su bardağı diyet süt
– 1 çay kaşığı tarçın
– 1 çay kaşığı zencefil
– 1 kuru kayısı (küçük doğranmış)
ÖĞLE
– 6 bardak suya 150 gr yağsız dana eti ve 1 paket önceden haşlanmış brokoliyi ekleyin, limon ve karabiberle haşlayın. Hepsini birlikte tüketin.
2 SAAT SONRA
– 1 su bardağı diyet süt
– 1 çay kaşığı tarçın
– 1 çay kaşığı zencefil
– 1 kuru kayısı (küçük doğranmış)
2 SAAT SONRA
– Önceden suda bekletilmiş 4 parça hellim peyniri ızgara (60 gram)
AKŞAM
– 200 g ızgara balık
– 1/2 avokadolu yeşil salata
2 SAAT SONRA
– 2 top diyet dondurma
– 1 orta boy kivi
5. ve 6. GÜN
SU ATICI DİYET TEKRARI
7. GÜN (HIZLANDIRICI)
SABAH
– 3 adet mısır pirinç patlağı
– Domates, salatalık
2 SAAT SONRA ARA ÖĞÜN
– 3 adet mısır pirinç patlağı
– Domates, salatalık
ÖĞLE
– 2 adet probiyotik sade yoğurt
– 2 salatalık
– Dereotu
– 2 yemek kaşığı kepekli pirinç veya bulgur veya makarna
2 SAAT SONRA
– 3 adet mısır pirinç patlağı
– Domates
– Salatalık
2 SAAT SONRA
– 3 adet mısır pirinç patlağı
– Domates
– Salatalık
AKŞAM
– 1 kg haşlanmış kabak
– 100 gram diyet yoğurt
– Üzerine 100 g kavrulmuş hindi kıyma
2 SAAT SONRA
– 1 dilim taze ananas
– 1 çay bardağı diyet kefir
TAYLAN KÜMELİ’DEN SAĞLIKLI & DÜŞÜK KALORİLİ TARİFLER
PIRASA ÇORBASI
– 1 kg pırasa
– 2 orta boy enginar
– 1/2 limonun suyu
– 1 su bardağı diyet süt
– Kimyon, dereotu
Hazırlanışı:
Doğranmış pırasayı ve enginarı 4 bardak suda, tuz ekleyerek haşlayın ve blendar’dan geçirin. Süt, kimyon ve dereotunu ekleyip pişirin.
SU ATICI ÇORBA
– 1 kg ıspanak
– 2 adet enginar
– 1 kabak
– 1 su bardağı keçi sütü veya laktozsuz diyet süt
– Dereotu ve 5 tane karabiber
Hazırlanışı:
Sebzeleri haşlayıp blendar’dan geçirin. Süt, dereotu ve karabiberi ekleyip pişirin.
OMLET
– 2 yemek kaşığı lor peyniri
– 2 yumurta beyazı
– 1 yumurtanın tamamı
– Dereotu
– Maydanoz
– Kişniş
Hazırlanışı:
Tüm malzemeleri çırpın ve omletinizi pişirin. Uzun uzun çiğneyerek tüketin.
KOMPOSTO
– 1 orta boy elma
– 1 orta boy armut
– 1 orta boy ayva
– 3 adet kuru kayısı
– 2 karanfil, 1 çubuk tarçın
Hazırlanışı:
Tümünü 5 bardak suda kaynatıp blendar’dan geçirin.
FIRINDA AKDENİZ USULÜ MAKARNA
– 250 gr kepekli kalem makarna
– 1.5 kg domates
– 4 yeşil zeytin
– 4 siyah zeytin
– 1 çorba kaşığı zeytinyağı
– Tuz, kekik
Hazırlanışı:
Domatesleri soyup dilimleyin. Zeytinlerin çekirdeklerini çıkarın. Makarnayı diri kıvamda haşlayıp süzün. Dikdörtgen fırın kabını yağlayıp dibine domates dilimlerinin yarısından fazlasını döşeyin. Zeytinlerin yarısını ilave edip tuz ve kekikle tatlandırın. Makarnayı ekleyip kalan zeytinyağını gezdirin. Kalan domatesleri dizip zeytinleri serpiştirin. Önceden ısıtılmış 180 dereceye ayarlı fırında 20-25 dakika pişirin. Sıcak olarak servis yapın.
ELMALI TATLI
– 1 orta boy elma
– Bir tutam tarçın
– 1 tatlı kaşığı dövülmüş ceviz
– 1 top diyet dondurma
Hazırlanışı:
Elmanın kabuklarını soyduktan sonra ortadan ikiye bölün. Üzerine tarçın serpiştirerek fırınlayın. Piştikten sonra üzerine dövülmüş cevizi serpin. Diyet dondurmayla servis yapın.
YEŞİL MERCİMEKLİ SALATA
– 1 su bardağı yeşil mercimek
– 4 yemek kaşığı ayıklanmış nar
– 1 demet semizotu
– 1 iri kuru soğan
– 3-4 dal taze soğan
– 1/2 demet dereotu (ya da maydanoz)
– 1/2 demet taze nane
– 1/2 yemek kaşığı sumak (ya da nar ekşisi)
– 4 yemek kaşığı zeytinyağı
– 1 limon, tuz, karabiber
Hazırlanışı:
Yeşil mercimeğin üstünü 1 parmak geçecek kadar su ekleyin ve haşlayın. (Pişmemişse su ekleyip haşlamaya devam edin) Pirinci yıkayıp 1 su bardağı suyla haşlayın. Mercimeği süzün. Soğanı piyazlık doğrayın. İçine 1 demet semizotu koyun. Yeşillikleri doğrayın, baharatlar ve limon suyu ile salataya ekleyin.
NOT: Buzdolabında dinlendirilip ikram edilince daha lezzetli oluyor.
FIRINDA BİFTEK
Malzemeler:
– 50 g yağsız ince biftek dilimi
– 50 g karnabahar
– 50 g brokoli
– 1 diş sarımsak
– 1/2 soğan
– 1 yemek kaşığı rendelenmiş dil peyniri
– 50 ml yağsız süt
– Tuz, karabiber
– 1 tatlı kaşığı mısır nişastası
Hazırlanışı:
Sebzeleri yıkayın, doğrayın ve haşlayın. Biftek dilimini suda haşlayın. Fırın tepsisine bifteği üzerine de sebzeleri yerleştirin. Süte mısır nişastasını ve rendelenmiş peyniri karıştırıp baharatları ekleyin. Sütlü karışımı biftek ve sebzelerin üzerine dökün. 200 derecelik fırında 25 dakika pişirin.
Yaprak ÇETİNKAYA
Formsanté Dergisi Mayıs 2011 sayısı