Doğadaki bin bir çeşit gıdayı doğru kullanarak kalp sağlığınızı korumak ve sizden sonra gelecek nesillere sağlıklı bir genetik bırakmak elinizde…
Genetikten hareketsizliğe, uykusuzluktan gürültüye kadar kalp damar hastalıklarına neden olan yüzlerce faktör sayılabilse de ilk sıralarda yanlış beslenme yer alıyor. Oysa beslenme alışkanlıklarında yapılacak bazı düzenlemeler hem kalp hastalıklarından koruyor hem de var olan hastalıkların iyiye gitmesini ve kalp ameliyatlarından sonraki dönemin daha uzun ve sağlıklı olmasını sağlıyor. Peki kalbimizin iyiliği için nasıl beslenmek gerekiyor? Uzman Dr. Ender Saraç, “Kalp dostu beslenme; kansere, tansiyona, diyabete ya da hızlı yaşlanma ve yıpranmaya karşı koruyucu beslenme ile yüzde 90 benzer öneriler taşıyor” diyor. Günümüzde bilgisayarlı anjiyo gibi erken tanı, stent ve by-pass gibi başarılı tedavi yöntemlerine rağmen kalp hastalıkları ve bunlara bağlı ölümlerin hızla arttığını belirten Dr. Saraç, “Kalp hastalıklarında erken tanı ve teşhis çok önemli. Kişiler bu sayede basit, ucuz ve doğal yöntemlerle etkili şekilde bu hastalıkların önünü kesebiliyor. Ama siz başınızı kuma gömer, nefes darlığı, morarma, göğüs ağrıları gibi şiddetli belirtilerin gelişmesini beklerseniz tedavi daha kısıtlamalı, daha pahalı, daha eziyetli ve daha çok emeğe karşı daha az olumlu sonuç elde edecek şekilde gerçekleşiyor. Günümüzde artık ‘bekle, kalp damarların tıkansın, kalp krizi geçir sonra tedavi edelim’ dönemi bitti. Artık hafif bir yorgunluk ya da kolesteroldeki hafif bir yükselme bizi alarma geçiriyor. Erken safhada doğru beslenme, antioksidan takviyesi, bilinçli doğal destekler, sağlıklı egzersiz programları, hatta yoga gibi birçok yöntem öneriyoruz ve mükemmel sonuçlar alıyoruz” diyor. İşte Dr. Saraç’tan, kalbi hastalandıktan sonra değil, sağlıklıyken de korumanın püf noktaları…
Kalp dostu beslenme anne karnında başlıyor
Uzman Dr. Ender Saraç, sağlıklı beslenmenin anne karnında başladığını belirterek şunları söylüyor: “Önemli olan binanın temelini sağlam atmak… Siz eğer sağlam bir temel atmaz ama beşinci kata geldiğinizde o katın detayları ile ilgilenmeye başlarsanız binanız ilk darbede hasar görür. İnsan vücudu da aynı şekilde, anne karnından itibaren temel sağlam atılmazsa 40’lı yaşlarda sağlıklı beslenmeye başlamak yeterli olmaz. Eğer anne adayı hamileliği süresince aşırı şeker, karbonhidrat, hamur işi tüketmişse doğan bebekte diyabet ya da insülin direnci gelişebiliyor. Aşırı yağlı et ile beslenen annelerin çocuklarında kalp damar hastalıkları görülüyor. Çocukların ilk iki yılı da çok önemli. Ne yazık ki; günümüzde çocuklarımız aşırı çikolata, sanayi tipi pasta ürünleri, karbonhidrat ve yağ bombardımanına tutuluyorlar.”
Kalp dostu morlar ve yeşiller
Kalp hastalıkları ve kanserden korunmak için antioksidan kaynağı karadut, vişne, nar, mor üzüm, böğürtlenin yanı sıra yeşil yapraklı sebzelerden bolca tüketin. Omega 3 almak için somon balığı, keten tohumu, semizotu ve ceviz yiyin. Kalp sağlığı için önemli olan E vitaminini badem, fındık ve az yağlı süt ürünlerinden alın. Yine kalbi koruyan bir antioksidan olan Koenzim Q10 için az yağlı et ve yine yeşillikleri tercih edin. Folik asidi yeşil yapraklı sebzeler ve mor meyvelerin yanı sıra çam fıstığından alın.
Huzurlu kalp sağlıklıdır
Kalbin hem maddi hem de manevi bir organ olduğunu belirten Dr. Ender Saraç, buna örnek olarak by-pass ameliyatı geçiren bazı hastalarda huy değişikliği olmasını ya da yoğun üzüntü ve stres nedeniyle kalp krizi geçirilmesini gösteriyor. “Kalp sadece maddi organ değil, aynı zamanda bizim uydu antenimiz… Evrendeki sinyalleri alan, duygu alışverişi yapan bizim kalbimizdir” diyen Uzman Dr. Ender Saraç, “Kalp gözünün açık olması, insanın mutlu olması, kalbinin pozitif enerji ile manevi kirden, pastan arınmış olması çok önemli… Bu nedenle ruhsal olgunlaşmayı, stresle başa çıkmayı, huzur bulmayı öğrenmek gerekiyor. Bunun için meditasyon da yapabilirsiniz, dua da edebilirsiniz, kalp bölgenize reiki ile enerji de verebilirsiniz” diyor.
Yumurta
Uzman Dr. Ender Saraç, kendisinin de haftada en az dört kez yumurta tükettiğini belirtiyor ve ekliyor: “Mutlaka organik yumurta tercih ediyorum çünkü organik yumurtanın içindeki lesitin oranı yüksek ve lesitin de yüksek kolesterolün damarlara yapışmasını engelliyor.” Bıldırcın yumurtası ise daha fazla lesitin içeriyor.
Kahverengi mutluluk
Her gün, kakao oranı yüzde 70’in üzerinde bir parmak bitter çikolata, bir ya da iki şekersiz Türk kahvesi (taşikardiniz yoksa) tüketmek hem antioksidan kaynağı olması açısından hem de endorfin salgısını artırdığı için kalp sağlığını koruyor.
Egzersiz
Kalp hastalıklarından korunmak ve var olan hastalıkların iyileşmesi için yüzme, yoga ve temiz havada yürüyüş öneren Uzman Dr. Ender Saraç, “Kalp kasını yoran, tansiyonu ve nabzı aşırı artıran ağır sporu önermiyoruz. Ayrıca kas geliştirici doping ve hormon preparatları kullanmak da kalp krizine yol açıyor” diyor.
Her şeyin fazlası zarar
Kalp sağlığınız için bunlardan kaçının:
● Aşırı sıcak- soğuk
● Aşırı kilo- zayıflık
● Aşırı tokluk- açlık
● Aşırı alkol- sigara
● Aşırı uykusuzluk- uyku
● Aşırı seks
● Aşırı hareketsizlik
Artırın
● Tüm meyve ve sebzeler
● Lifli, çeperli, tahıllı gıdalar
● Sızma zeytinyağı
● Tam tahıllar
● Organik, az yağlı kırmızı et
● Balık
● Ceviz
● Keten tohumu
● Semizotu
● Kuru fasulye harici bakliyatlar (kuru fasulyenin glisemik indeksi yüksek)
● Kontrollü miktarda kuru yemiş (Antep fıstığı, badem, fındık ve kabak çekirdeği)
● Soğan ve sarımsak
● Zerdeçal, zencefil, biberiye, kekik, fesleğen, kişniş, maydanoz, dereotu
● Yulaf ezmesi
● Bıldırcın yumurtası
● Soya fasulyesi (Genetiği değiştirilmemiş)
● Bitter çikolata (sınırlı)
● Türk kahvesi (sınırlı)
● Yeşil çay, beyaz çay ve bitki çayları
● Maden suyu
Yapın
● Günde bir saat yürüyün
● Bol miktarda kaliteli su için
● Doymaya başlayınca çatal bıçağı bırakın
● Ara öğünler tüketin
● Gülümseyin
● İyi uyuyun
● Tek eşli yaşayın
● Daha çok sevgi paylaşın
Azaltın
● Kızartmalar
● Tavuk ve balık derisi
● Kırmızı etin yağlı kısımları
● Beyaz un
● Beyaz şeker
● Alkol
● Sigara
● Asitli ve şeker eklenmiş içecekler
● Aşırı tuzlu tüm gıdalar
● Doymuş yağ içeren şarküteri ürünleri
Yapmayın
● Tembelleşmeyin
● Sigara içmeyin
● Mevsim dışı sebze-meyve tüketmeyin
● Koruyucu içeren gıdalar yemeyin
● Gereksiz öfkelenmeyin
● Duyguları içe atmayın
● Kirli havalı ortamlarda bulunmayın
● Aşırı gürültüde kalmayın
● Uykusuz kalmayın
● Hijyenik olmayan, riskli cinsel yaşantıdan uzak durun
● Akşam geç saatte ve ağır yemek yiyip uyumayın.
Yaprak ÇETİNKAYA
Formsanté Dergisi Kasım 2011 sayısı Kalp & Diyabet Eki