Histerektomi, rahmin cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Ameliyatın nedenine bağlı olarak histerektomi; rahim ağzı, tüpler ve yumurtalıklar gibi çevredeki organ ve dokuların çıkarılmasını da içerebilir. Rahim, hamilelik sırasında bebeğin büyüdüğü yerdir. Dolayısıyla histerektomiden sonra hamile kalınamaz ve adet görülmez. Peki, rahim alınması riskli midir? Rahim alınması hangi durumlarda gereklidir? Rahim alınması sonrası cinsellik nasıl olur? Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Jale Dal Ağca tüm detaylarıyla rahim alınması ile ilgili merak edilenleri anlatıyor…
HANGİ DURUMLARDA RAHMİN ALINMASI GEREKİR?
- Diğer tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınamayan anormal veya ağır vajinal kanama
- Endometriozis
- Leiomyomlar, miyomlar, uterus fibroidleri (kanserli olmayan rahim tümörleri
- Diğer tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınamayan ağrılı adet görme (Dismenore )
- Rahimle ilgili olan, ancak diğer tedavilerle kontrol altına alınamayan artmış pelvik ağrısı
- Uterus prolapsusu (rahmin, bağlarının zayıflaması ve gevşemesi nedeniyle vajinal kanala doğru sarkması)
- Rahim, yumurtalık, rahim ağzı veya endometriyum kanseri dahil jinekolojik kanserler veya kanser öncüsü lezyonların varlığı
- Ağır veya uzun süreli adet kanamasına (menoraji) neden olan hiperplazi, tekrarlayan polipler veya adenomiyozis gibi rahmin iç tabakasıyla ilgili durumlar.
RAHİM ALINMASI RİSKLİ MİDİR?
Histerektomi genellikle oldukça yüksek başarı oranlarına sahip güvenli bir prosedürdür. Bununla birlikte, herhangi bir cerrahi girişimde olduğu gibi bazı komplikasyon ve riskleri olabilir. Bunlar:
- Pıhtı atması
- Enfeksiyon
- Karın içi organ yaralanması (en sık idrar yolu)
- Kanama
- Bağırsak tıkanıklığı
- Fıtık
- Anesteziyle ilgili komplikasyonlar
- Bunun dışında hasta yaşına göre yumurtalıklar alınırsa menopoza bağlı sıkıntılar yaşamaya başlayabilir.
RAHİM ALINMASI CİNSELLİĞİ ETKİLER Mİ?
Kadınların en büyük korkuları, histerektomi sonrasında cinsel yaşamlarının bitecek olmasıdır. Aslında rahim alındıktan sonra cinsel ilişkiye girilemeyeceği tamamen yanlış bir bilgidir. Zira histerektomide vajene dokunulmaz, vajen alınmaz. Rahim, vajenin tam kubbesinde yerleşmiş olan bir organdır. Cinsel yaşam histerektomiden etkilenmez. Yumurtalıklar rahimle birlikte alındıysa, bu durum menopoz semptomlarını başlatabilir, düşük cinsel dürtü ve vajinal kuruluk gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Su bazlı bir kayganlaştırıcı kullanmak kuruluğa yardımcı olabilir. Nadir olarak kanser veya sarkma için histerektomi yapıldığında, vajinal kanalın şekli operasyondan sonra değişir. Bu, özellikle ilişki sırasında ağrıya yol açabilir. Operasyondan 6-8 hafta sonra normal cinsel hayata dönülebilir.
HİSTEREKTOMİ AMELİYATINDA KAÇ YÖNTEM VARDIR?
Histerektomi ameliyatında 4 yöntem vardır:
1-Vajinal histerektomi: Rahim, vajinanın üst kısmından yapılan bir kesiyle çıkarılır. Dış kesi yoktur.
2-Laparoskopik histerektomi: Çoğu durumda, minimal invaziv teknikler kullanılarak histerektomi yapılabilir. Laparoskopik histerektomi, tek bir büyük kesi yerine karından birkaç küçük kesiyle gerçekleştirilir.
3-Robotik histerektomi: Başka bir minimal invaziv rahim çıkarma türüdür. Rahmi küçük karın kesilerinden çıkarmak için robotik bir cihaz kullanılır.
4-Abdominal histerektomi: Karındaki bir kesi yoluyla yapılan rahim alma yöntemidir. Açık histerektomi olarak da adlandırılır.
HİSTEREKTOMİ AMELİYATI NASIL UYGULANIR?
Vajinal histerektomi
Rahim, vajinanın üst kısmından yapılan bir kesiyle çıkarılır. Dış kesi yoktur. Eriyen dikişler vajinanının içine yerleştirilir. En az komplikasyon görülen ve en hızlı iyileşme (dört hafta) süreci bulunan cerrahi yaklaşım olarak kabul edilir. Hastanede kalış süresi 1-2 gündür.
Laparoskopik histerektomi
Göbek deliğindeki küçük bir kesiden, karına bir laparoskopi cihazı (ucunda video kamera bulunan ince bir tüp) yerleştirilir. Cerrahi aletler diğer birkaç küçük insizyondan sokulur. Ardından rahim vajinadan çıkarılır. İyileşme ve hastanede kalış süresi abdominal histerektomiden daha kısadır. Hasta açısından en konforlu yöntemlerden biridir.
Robotik histerektomi
Cerrah işlemi robotik bir makine yardımıyla gerçekleştirir. Pelvik bölgesinin görülebilmesi için tıpkı laparoskopik operasyondaki gibi karına bir kamera yerleştirilir. Küçük, ince cerrahi aletler, göbek deliğinin etrafındaki üç ila beş kesiden içeri sokulur. Robotik kollar ve aletler cerrah tarafından kontrol edilir. İyileşme laparoskopik histerektomiye benzer.
Abdominal histerektomi
Rahim, karına yapılan bir kesiden çıkarılır. Kesi, ameliyat endikasyonuna ve patolojinin boyutuna bağlı olarak ya göbek deliğinden kasık kemiğini kadar dikey ya da sezaryen kesisi gibi kasık kemiğinin hemen üzerinde olabilir. Genellikle kanser cerrahisinde ya da çok büyümüş olan patolojilerde uygulanır. Daha uzun hastanede kalış (iki veya üç gün) ve daha uzun bir iyileşme süresi gerektirir.
AMELİYAT SONRASINDA GÜNLÜK YAŞAMA NE ZAMAN DÖNÜLEBİLİR?
Yapılan cerrahi prosedüre göre günlük yaşama dönüş süresi değişkenlik gösterir ve en hızlı günlük yaşama dönüş, minimal invaziv cerrahi (laparoskopik/robotik) ve vajinal histerektomi sonrasında gerçekleşir.
- Laparoskopik veya robotik histerektomi sonrası iyileşme süresi: 2-6 hafta
- Vajinal histerektomi sonrası iyileşme süresi: 3-4 hafta
- Abdominal histerektomi sonrası iyileşme süresi: Kesi boyutuna ve tipine bağlı olarak 6-12 hafta
Ağır egzersizler dışında günlük yürüyüşlere hemen başlanabilir. Karın ameliyatından yaklaşık iki hafta sonra araba kullanılabilir. Vajinal veya laparoskopik histerektomi ameliyatı sonrasında ise birkaç gün içinde araba kullanmaya başlanabilir. Hastanın nasıl hissettiğinize bağlı olarak, egzersiz rutinine 6-8 hafta içinde dönülebilir. Ne tür bir iş yapıldığına bağlı olarak genellikle 3-6 hafta içinde işe dönmek mümkündür.
AMELİYAT SONRASINDA NELERE DİKKAT ETMELİ?
Yapılan cerrahi prosedüre göre günlük yaşama dönüş süresi değişkenlik gösterir.
- Aksi bir durum yaşanmadıysa operasyonun ertesi günü duş alınabilir.
- Hastaneden çıktıktan sonra verilen ağrı kesiciler, gereklilik durumunda antibiyotikler ve diğer destek ürünleri düzenli olarak kullanılmalıdır.
- Günlük en az 15-20 dakika düzenli olarak yürüyüş yapılmalıdır.
- Beslenmede gaz ve kabızlık yapıcı gıdalardan uzak durulmalı, dengeli beslenilmelidir.
- 1-6 hafta boyunca hafif vajinal kanama oluşabilir. Enfeksiyon belirtisi göstermeyen, normal günlük ped kullanmayı gerektirecek kadar, sürüntü şeklinde olan kanama normaldir. Aktif vajinal kanama durumunda ise gecikmeden doktora başvurulmalıdır.
- En 4-6 hafta boyunca ağır yük kaldırmaktan kaçınılmalıdır.
- 4-6 hafta veya doktorun belirttiği süre boyunca; havuz, deniz, sauna, küvete oturarak yapılan banyo, vajinal duş ve vajinal ovül kesinlikle yapılmamalıdır.
- Ameliyattan sonra 6-8 hafta cinsel ilişkiye girilmemelidir.