Okuduğunuz yazılar, izlediğiniz programlar ya da büyüklerinizden bugüne kadar dinledikleriniz sağlıklı beslenme konusunda sizde bir bilgi birikimi oluşturdu. Acaba hepsi doğru mu? Ya da okuduğunuz her bilgiyi hala hatırlıyor musunuz? Aşağıdaki 17 sorudan kaçına doğru yanıt verebileceğinizi test edin…
BESİNLER VE VİTAMİNLER
1 – Sebzelerin vitamin değerlerini kaybetmemesi için hangi pişirme yöntemini seçmek gerekiyor?
a. Haşlama
b. Buharda pişirme
c. Soteleme
Doğru yanıt C. Sebzeler, haşlandığında içeriklerinde bulunan ve suda çözülen vitaminler olan B ve C vitaminlerinin yüzde 70’ini kaybediyor. Bu yöntemi kullanacaksanız mümkün olduğunca az su koyun ve çok yumuşamadan altını kapatın. Buharda pişirme de sebzelerin yüzde 30 oranında vitamin kaybetmesine neden oluyor. Sotelemek ise suda çözünen vitaminlerin korunmasını sağlıyor. Ancak sebzelerin C vitamini kaybetmemesi için doğradıktan sonra hemen pişirmeyi ve hızlı tüketmeyi unutmayın.
2 – Aşağıdaki süper gıdalardan hangisi en fazla antioksidan içeriğine sahip?
a. Yaban mersini
b. Kakao çekirdeği
c. Kurt üzümü
Doğru yanıt B. Çikolata yapımında kullanılan çiğ kakao çekirdeklerinin 100 g’ında 10 g antioksidan (flavanol) bulunuyor. Yaban mersininin 100 g’ı ise sadece 0.016 g flavanol içeriyor. Kakao çekirdekleri ayrıca magnezyum içeriyor ve keyif veren serotonin hormonunun salgılanmasını sağlıyor. En iyi faydayı sağlamak için kakao oranı yüzde 70 olan çikolataları tercih edin.
3 – Aşağıdakilerden hangisi en fazla C vitamini içeriyor?
a. Portakal
b. Kivi
c. Acı kırmızı biber
Doğru yanıt C. C vitamini deyince ilk akla gelen portakal oluyor ama 100 g üzerinden hesaplandığında portakalda 53 mg, kivide 92 mg, acı kırmızı biberde ise 144 mg C vitamini bulunuyor.
4 – Aşağıdaki hangi fonksiyonlar A vitamini ile ilişkilidir?
a. Görme
b. Kalsiyum emilimi
c. Bağışıklık
Doğru yanıt A. A vitamini görme gücü, büyüme ve sağlıklı cilt için önem taşıyor. A vitamini yetersizliği gece görme güçlüğünden körlüğe kadar birçok soruna sebep olabiliyor. A vitamininin fazlası ise karaciğer ve kemik hasarına yol açıyor. En iyi A vitamini kaynakları arasında yumurta, balıkyağı ve karaciğer bulunuyor. Devamı diğer sayfada
KALORİLER
5 – Günlük kalori ihtiyacınızı nasıl hesaplarsınız?
a. Boya ve kiloya göre
b. Yaşa ve cinsiyete göre
c. Var olan hastalıklara göre
Doğru yanıt hepsi. Beslenme uzmanları tüm bu faktörleri göz önünde bulundurarak bir hesaplama yapıyor. Kalori azaltmaya gidilerek kilo verilmesi sağlanıyor.
6 – 30 yaşından sonra günlük beslenmenizden her 5 yılda bir ne kadar kalori azaltmanız gerekiyor?
a. Hiç
b. 50
c. 100
Doğru yanıt B. Bazal metabolizma hızınız 30 yaşına kadar aynı kalırken, 30’dan sonra yavaşlamaya başlıyor. Bu nedenle her 5 yılda bir kalori alımınızı 50 birim düşürmeniz öneriliyor. Buna göre 50 yaşınıza geldiğinizde 30 yaşınızdakinden 150 kalori daha az almanız gerekiyor.
7 – Aldığınız ve yakmadığınız 3500 kalori, 1/2 kilo yağ almanıza neden oluyor.
a. Doğru
b. Yanlış
Doğru yanıt A. 3500 kalori, yarım kilo yağa denk geliyor. Her gün alacağınız ekstra 500 kalori bir haftada 3500 kalori ediyor ve bunu yakmadığınız takdirde haftada yarım kilo almanız kaçınılmaz oluyor. Egzersiz yaparken ne kadar kalori yakacağınız ise kilonuza, boyunuza, yaşınıza ve cinsiyetinize göre değişiyor. 30 dakika yapacağınız hafif bir kardiyo egzersizi yaklaşık 220 kalori yakmanızı sağlıyor.
YAĞLAR
8 – Günlük yağ tüketiminiz ne kadar olmalı?
a. 5-10g
b. 20-30 g
c. 60-70 g
Doğru yanıt B. Herkesin günlük yağ ihtiyacı değişmekle birlikte günde maksimum 20-30 g arasında yağ tüketilmesi gerekiyor. Oda ısısında sıvı halde bulunan yağlarla, özellikle de Omega 3’ten zengin zeytinyağı ile beslenme öneriliyor.
9 – Hangi yağ daha çok kilo aldırıyor?
a. Kuruyemişlerin yağı
b. Zeytinyağı
c. Ayçiçek yağı
Doğru yanıt hepsi. Bir çorba kaşığı her türlü yağ 90 kalori ediyor, bu nedenle tüm yağları dikkatli tüketmek şart. Önemli olan ise yağ seçimini verecekleri fayda ve zarara göre yapmak. Günlük beslenmenin maksimum yüzde 30’unun yağdan gelmesi gerekiyor. Devamı diğer sayfada
ŞEKER VE TUZ
10 – Bir kişinin günlük tuz tüketimi kaç gram olmalı?
a. 10 g
b. 6 g
c. 3 g.
Doğru yanıt B. Türk Böbrek Vakfı, günlük tuz tüketiminin 6 g olması gerektiğini, bu miktarın altına inmenin de üstüne çıkmanın da insan sağlığı açısından zararlı olduğunu belirtiyor. Tuz, kan basıncını artırıyor, yüksek kan basıncı ise kalp damar hastalıklarına neden oluyor. Bu nedenle sofraya tuzluk koymaktan vazgeçmek, tuzsuz ekmek tüketmek, tadına bakmadan yemeklere tuz eklememek ve tuz içeren konserve, salça, turşu, sucuk gibi gıdaları aşırı tüketmemek gerekiyor.
11 – Günümüzde bir insanın yıllık şeker tüketimi ne kadar olabilir?
a. 75 kg
b. 50 kg
c. 25 kg
Doğru yanıt A. Sanayi Devrimi öncesinde insanlar sadece doğal gıdaların şekerini tadabilirken, bugün şeker adeta bir bağımlılık haline geldi ve birçok kronik hastalığın ana nedenlerinin başında yer alıyor. Günümüzde bir insan yılda yaklaşık 75 kilo şeker tüketiyor.
12 – Adet öncesi artan şeker ihtiyacını tatlı yiyerek karşılamak doğru mu?
a. Evet
b. Hayır
Doğru yanıt B. Adet öncesi kan şekerindeki düşüklük nedeniyle iştah artıyor, kadınlar şekerli gıdalara yöneliyor. Ancak bu dönemde yenilen çikolatalar ve tatlılar kilo artışına sebep olduğu gibi şekerin olumsuz etkilerini vücuda yüklüyor. Böyle anlarda şeker yerine yağsız yoğurt, kuruyemiş ve meyve çeşitleri tüketilmesi öneriliyor.
13 – Doğal meyve sularındaki şeker kilo artışına neden olmaz?
a. Doğru
b. Yanlış
Doğru yanıt B. Hangi meyve olursa olsun vücudumuza girdiğinde kan şekerini ve insülini yükseltiyor. Büyük bir bardak meyve suyu içmek hem meyvenin posasından faydalanamamaya hem de kan şekerinin ve insülinin yükselmesine ve uzun vadede insülin direncinin gelişmesine neden oluyor.
HAMİLELİK VE AİLE SAĞLIĞI
14 – Hamile bir kadının bir günde alması gereken ekstra kalori miktarı nedir?
a. 200
b. 400
c. 600
Doğru yanıt A. Hamile kalınca iki kişilik yemeniz gerektiği efsanesi doğru değil. Asıl kalori artışını 3. trimesterde(6-9. aylar arası) yani bebeğinizin hızla büyüdüğü ve ihtiyaçlarının arttığı dönemde yapmak gerekiyor. Bu nedenle bebeğinizi besleyeyim derken özellikle şekerli gıdalarda bulunan boş kalorileri yüklenmeyin. Onun yerine protein, meyve ve sebze, doygun karbonhidrat ve sağlıklı yağ tüketin. Devamı diğer sayfada
15 – Hamileyken günde fazladan ne kadar protein almak gerekiyor?
a. 20 g
b. 10 g
c. 40 g
Doğru yanıt B. Anne karnındaki bebek gelişirken vücut hücreleri daha çok proteinden yapılanıyor. Bu nedenle plasenta en çok proteine ihtiyaç duyuyor ve günde fazladan 10 g protein almak gerekiyor. En iyi protein kaynakları, yumurta, et, tavuk, balık, süt, yoğurt, peynir, ceviz, fındık ve kuru baklagiller.
16 – En iyi Omega 3 kaynağı hangisidir?
a. Keten tohumu yağı
b. Somon
c. Yumurta sarısı
Doğru yanıt hepsi. Araştırmalar, Omega 3’ün kalp ve damar hastalıkları riskini azalttığını, hafızayı güçlendirdiğini ve cildi güzelleştirdiğini gösteriyor.
17 – Gelişme dönemindeki bir genç kızın demir ihtiyacı artıyor.
a. Doğru
b. Yanlış
Doğru yanıt A. Adet döngüsü başlayan bir genç kızın demir ihtiyacı da tıpkı kalsiyum ihtiyacı gibi artmaya başlıyor. Demirden zengin et, bakliyat ve yeşil sebzeler tüketmek ilave demir takviyesine gerek bırakmıyor.
✎ Yaprak ÇETİNKAYA
Formsanté Dergisi Mayıs 2012 Sayısı