C vitamini ihtiyacını karşılamak için portakal suyu içip, bolca mandalina ve greyfurt yemek gerektiğini biliyorsunuz! Peki yer elması, semizotu, karnabahar ve domates gibi birçok sebzenin de güçlü birer C vitamini deposu olduğunun farkında mısınız?
Kış demek hastalık demek… Yavaşlayan ve zayıflayan metabolizmanın hastalıklara karşı savunmasız kaldığı bu mevsimde vücut direncini yüksek tutarak, hastalıklarla savaşmak mümkün. Özellikle vitamin takviyeleriyle soğuk günlerde güçlü kalmaya çalışan bizlerin en büyük yardımcısı ise elbette C vitamininden zengin narenciyeler! Oysa yalnızca portakal, mandalina, greyfurt ve limondan değil, birçok farklı sebzeden de yüksek miktarda C vitamini depolayabileceğinizi biliyor musunuz? Örneğin, vitamin ihtiyacınızı karşılamak için bir bardak dolusu portakal suyu içip, kan şekerinizi hızla yükseltmek yerine, bir bardak kuşburnu çayı içerek çok daha fazla C vitamini sağlayabilirsiniz. Aynı şekilde içinde tere, semizotu, brokoli ve domates olan bir salata ile yiyeceğiniz birkaç mandalinadan hem daha çok C vitamini depolayabilir hem de lezzetli bir öğün geçirebilirsiniz…
■ Karnabahar: 100 gram çiğ karnabahar 48.2 mg C vitamini içermesine karşın yalnızca 25 kalori!
C vitamini açısından zengin olan bu sebze vücudun kolajen üretimini sağlıyor, demir emilimini artırıyor. Çiğ salata olarak ya da buharda pişirilerek tüketilmesi gereken karnabahar, pişirildiği zaman içerdiği vitamin ve minerallerin birçoğunu kaybediyor.
■ Yer elması: Vücut direncini artıran, içerdiği demir ve C vitamini sebebiyle kansızlığa iyi gelen yer elması, besin değeri yüksek, kalorisi düşük sebzeler arasında yer alıyor. Vücut direncini artıran yer elması, içerdiği besin değerleri ile kansızlığa iyi geliyor, göğsü yumuşatıyor ve öksürüğü kesiyor.
■ Ispanak: Demir yönünden zengin, koyu yeşil yapraklı ıspanak, diğer yapraklı sebzelere oranla daha çok protein içeriyor. Çiğ ıspanak, güçlü bir lif kaynağı. Ispanak suyu ise bol C vitamini içeriğiyle soğuk algınlıklarına karşı dayanıklılık sağlıyor, kalp adalelerini kuvvetlendiriyor.
■ Lahana:
Bol miktarda B, C ve E vitamini ile potasyum içeren lahananın, şeker ve romatizma hastaları için çok faydalı olduğu belirtiliyor. İçeriğindeki kükürt ve vitaminler ile kanı temizleyip cildi güzelleştiren lahana, idrar söktürüyor, vücuttaki suyu ve zehirli maddeleri de idrarla dışarı atıyor.
■ Brokoli: B1 ve C vitamininden zengin olan brokoli ayrıca yüksek miktarda kalsiyum, kükürt, potasyum ve selenyum içeriyor. Mineral ve demir eksikliğini gideren brokolide havuçtan daha fazla beta karoten bulunuyor.
■ Semizotu: Bir su bardağı kıyılmış semizotu yalnızca 16 kalori olmasına rağmen, 15 mg C vitamini içeriyor. Diyabetiklerde susuzluğu azaltan, kilo fazlası olanlara kilo kaybettiren semizotu, yeşil salata olarak yenmesi halinde tüm bu özelliklerinden daha çok yararlandırıyor.
■ Domates: İçinde bol ve çeşitli vitamin, mineral ile faydalı organik asit barındıran domateste bulunan C vitamini, tavsiye edilen günlük miktarın yüzde 50’sinden daha fazla… Böbrekleri çalıştırarak bol idrar söktüren bir sebze olan domates, vücutta biriken üre asidi ve ürat tuzlarını eritip idrarla dışarı atarak, vücutta biriken suyu da boşaltıyor. Ancak mevsiminde tüketmek kaydıyla…
■ Soğan: A, B ve özellikle de C vitamini içeren soğanda ayrıca bol miktarda fosfor, iyot, silis, kükürt gibi vücuda faydalı maddeler bulunuyor. Kalp ve prostat bozukluğu, romatizma, cilt hastalıkları, cinsel iktidarsızlık, mide zayıflığı gibi hastalıklara iyi gelen soğan aynı zamanda güçlü bir idrar söktürücü olarak da biliniyor.
■ Turp: İçeriğinde bol miktarda C vitamini, iyot ve kükürt bulunan turpun, karaciğeri çalıştırdığı, böbreklerdeki kum ve taşı döktüğü, bronşlara iyi yönde etki ettiği ve cildi güzelleştirdiği de vurgulanıyor.
■ Maydanoz: Dünyadaki en besleyici yiyeceklerden birisi olan maydanoz, aynı zamanda güçlü bir demir deposu… Günlük C vitamini ihtiyacının çoğunu karşılayan maydanozun içeriğinde ayrıca kalsiyum, potasyum, kükürt ve A vitamini de bulunuyor. Genellikle çiğ tüketilen maydanoz böbrekleri, karaciğeri ve idrar yollarını temizlemeye de yardımcı oluyor.
■ Tere: Özellikle C vitamini yönünden zengin olan tere, çiğ salatalara lezzet katıyor. Karaciğer, böbrek ve bronşları çalıştıran, gribe karşı koruyucu olan, içeriğinde bol miktarda bulunan demir ile kanı tazeleyen terenin bu özelliklerinden faydalanmak için çiğ olarak, az miktarlarda tüketilmesi gerekiyor.
Sigara, C vitaminini öldürüyor!
Günlük C vitamini ihtiyacı yaş ve cinsiyete göre değişse de, sigara içenler normalin iki katına gereksinim duyuyor. Çünkü yapılan araştırmalar, sigara içmenin C vitamini emilimini azalttığını ortaya koyuyor.
Unutmayın!
C vitamini; kolajen yapımına yardımcı olup, yara iyileşmesini, damar sağlığını ve vücudun savunma sistemini yükseltiyor. Alerjik reaksiyonların şiddetini düşürüp, antioksidan etkisi sayesinde serbest radikallere karşı koruyucu etki de sağlıyor.
Semizotlu salata
Semizotunu bol suda yıkadıktan sonra, yapraklarını ayıklayın. Üzerine ince kıyılmış kırmızı lahana ve domates dilimlerini ekleyin. Limon suyu ekleyerek, servis edin.
Ayşegül UYANIK ÖRNEKAL
Formsanté Dergisi Ocak 2011 sayısı