Kana kana içilen suyun yerini ne tutabilir? Ya da sizi uykunuzdan uyandıracak bir susuzluk yaşamanıza ne sebep olabilir? Tüm bunlara gün içinde yetersiz su tüketmenizin neden olabileceğini unutmayın! Kendinize bir iyilik yapın ve bu yazıyı okurken bir bardak su için…
İlk insandan bugüne, yaşam alanı kurmak için aranan en önemli ölçüt nedir? Elbette su… Hayatın devam etmesi için hava ne denli gerekliyse, su da bir o kadar önem taşıyor. Bir insan altı hafta yemek yemeden yaşamını sürdürebilse de, susuz kalmaya en fazla bir hafta dayanabiliyor. Vücut ağırlığının yüzde 10’u oranında su kaybetmek kişide şiddetli halsizlik ve sıcak çarpması yaratırken; bu oranın yüzde 20’ye çıkması hayati tehlike oluşturuyor.
SIVI DEĞİL, SU TÜKETİN
Vücut ağırlığının yaklaşık yüzde 55-75’i sudan oluşan bir yetişkinin bir günde en az 8-10 bardak su içmesi gerekiyor. Ama burada unutulmaması gereken nokta, tüketilecek miktarın sıvı değil, su olması… İnsanlar gün içinde içtiği çay, kahve, meyve suyu ve benzerini de hesaba katarak, yeterince su içtiğini düşünüyor. Oysa bu konuda uzmanlar çok kesin ifadelerle, suyun sadece su olarak tüketilmesi gerektiğini belirtiyor.
Ter, idrar ya da solunum yoluyla kaybedilen su ne yazık ki vücutta depolanamıyor. İlk olarak susama duygusuyla kendisini belli eden susuzluk; halsizlik, güç kaybı olarak ortaya çıkıyor. Aşırı sıcak havadan kaynaklanan daha ileri kayıplarda ise sıcak çarpması veya sıcaklık şoku yaşanıyor.
YANINIZDAN AYIRMAYIN!
Birçok kişi su içmek istediği halde, bunu gerçekleştiremediğinden yakınıyor. Oysa bunu sağlamak çok kolay! Yapmanız gereken, suyu gözünüzün önünden ayırmamak… Nasıl mı? Ofisteyken, belli aralıklarla su molaları vererek işe başlayabilirsiniz. Tabii ki, masanızda bir bardak ya da bir şişe su bulundurmayı da ihmal etmeyin. Bu sayede siz onu unutsanız da, o size kendini her durumda hatırlatmayı başarır. Çay, kahve ve alkollü içecekleri en az düzeyde tüketmeye de özen gösterin. Unutmayın ki, kafein ve alkol, daha fazla idrara çıkmanıza neden olarak, su kaybınızı artırır.
YETERİ KADAR TÜKETİN!
Diyet listelerinin vazgeçilmezi olan su, mucize yaratacağı düşünülse de tek başına zayıflamaya yardımcı olmuyor. Sürekli su içmek kilo kaybettirmediği gibi, fazla tüketilmesi halinde dolaşım sisteminden kaynaklanan ve yaygın bir şekilde selüliti olan kişilerde şişkinliğe de neden oluyor. Kilo verme programlarında, özellikle de hızlı kilo verme dönemlerinde alınan günlük su miktarının artırılması öneriliyor. Aşırı terleme ya da sauna ise kalori değil, vücuttaki suyun kaybedilmesine yol açıyor. Öte yandan alınan aşırı suyu atmakta zorlanan vücutta ödem de oluşabiliyor.
SAĞLIK İÇİN SU İÇİN…
Hayat tarzınızda yapacağınız birkaç değişiklikle hem daha çok su tüketebilir hem de sağlığınıza katkıda bulunabilirsiniz…
● Güne başlarken içeceğiniz bir bardak suyun, sindirim sisteminizi çalıştırmaya yardımcı olacağını unutmayın.
● Bir şeyler yemek istediğinizde, bir bardak su için. Vücudunuz yiyecek değil, su istiyor olabilir.
● Baş ağrısı çekiyorsanız, vücudunuzun susuz kalmış olabileceğini unutmayın.
● Yemekten yarım saat önce ve sonra su için.
● Stresli ya da endişeli olduğunuzda bir bardak su için. Su, vücut sıvınızı ve elektrolit dengesini düzenleyerek sakinleşmenize yardımcı olur.
● Bol ve kaliteli su içerek, karaciğerinizin yediğiniz yiyecek ve içeceklerdeki bakteri, virüs ve kimyasalları temizlemesine yardımcı olabilirsiniz.
HAMİLELİKTE İHMAL ETMEYİN
Su yaşamın her evresinde olduğu gibi, hamilelikte de önem taşıyor. Hamile kadınların günde en az 8-10 bardak su içmeleri öneriliyor. Annenin su içmesi, çocuğun gelişimine ve hamileliğin sağlıklı sürmesine de yardımcı oluyor. Çünkü yeteri kadar su tüketen hamileler, daha az idrar yolu enfeksiyonu ile karşılaşıyor, nemli bir cilde sahip oluyor ve en önemlisi kendini daha enerjik hissediyorlar. Bu sayede hem annenin hem de bebeğin tuz dengesi korunuyor.
DOĞRU BESLENİN!
Aşırı sıcak havalarda, yoğun egzersiz gerektiren uğraşlarda ve ateşli hastalıklarda vücudun su kaybı artıyor. Özellikle sıcak havalarda vücudun kurumasını önlemek için sıvı alımını artırmak, aşırı alkol, protein ve yağ içeriği zengin bir beslenmeden kaçınmak gerekiyor. Karbonhidrattan zengin beslenme ile su ihtiyacı azalıyor. Böbrek yetmezliği su tutulumunu çoğaltırken, ishal olunması halinde su kaybı artıyor.
✎ Ayşegül Uyanık ÖRNEKAL
Formsanté Dergisi Mart 2012 sayısı