Kış mevsimi yaklaştıkça hastalıklar kapımızı daha sık çalıyor. Çevremizde sürekli öksüren kişiler olması ise bizi mikroplara daha da yaklaştırıyor. Uzmanlar bağışıklık sistemi korumada dengeli beslenme, düzenli uyku ve egzersizin önemine değiniyor. Peki, bize bu öğütleri verenler bağışıklık sistemlerini nasıl koruyor?
Op. Dr. Kemal DEMİR – Kulak Burun Boğaz Uzmanı
Seçimlerini doğaldan yana kullanıyor
“Bağışıklık sisteminin formda olması ve düzgün çalışabilmesi için değişmez üçlü; iyi beslenme, iyi uyku ve egzersiz. Bu üç altın kural hepimiz için geçerli. İyi beslenme miktar olarak değil, nitelik ve çeşit olarak kapsamlı olma anlamına geliyor. Protein, karbonhidrat, yağ, lif, vitamin ve elementlerden ihtiyacımız kadar tüketmemiz gerekiyor. Ne az ne de fazla olmalı.
Hareket etmek ile egzersiz aynı anlama gelmiyor. Hareketli bir iş yaşantınızın olması, gün içinde yürüyor olmanız, toplu taşımadan bir durak önce inip yürümeniz veya asansöre binmeyip merdiven kullanmanız gibi tedbirlerin faydalı olabileceğini ama asla egzersizin yerini tutmayacağını unutmamak gerekiyor.
Az işlem görmüş besinler yiyorum
Besin gruplarından mümkün olduğunca doğal, az işlem görmüş, olabildiğince düşük miktarda koruyucu ve benzeri kimyasal maddeye maruz kalmış olanları tercih ediyorum. Et, balık, tavuk gibi besinlerin ateş ve dumanla çok temas etmemesi, çok pişmiş olmaması, mesela yağda kızartılması yerine ızgara ile pişirilmesi gerekiyor. Meyve ve sebzelerin de özenle seçilmesi önem taşıyor. Yağ, şeker, tuz içeriği yüksek gıdaları olabildiğince az tüketip, yemek tercihlerimi lifli besinler, sebze yemekleri ve salata grubundan yana yapıyorum. 24 saatte 2,5 litre su içmek ise bunların her biri kadar önemli.
Düzenli egzersiz yapıyorum
Tüm eklem, bağ ve kas gruplarını çalıştıran, bu dokuların kuvvetini ve sağlamlığını artıran yüksek ağırlıklara girmeden, zengin hareket çeşidini ve çok tekrarını esas alan planlı, tarifeli egzersiz yapmaya çalışıyorum. Ancak bunun için profesyonel yardım almak gerekiyor. Söz konusu egzersizlerin öncesinde ve sonrasında ısınma-germe hareketlerinin unutulmaması da önem taşıyor. Ayrıca kan dolaşımının kalitesini artıran kardiyo egzersizlerinin de egzersiz planına alınması gerekiyor.
Gerekirse ilaç kullanıyorum
Vitamin, mineralleri doğal yoldan alıyorum ve bunun faydalı olduğunu savunuyorum. Ancak zaman zaman hepimizde bu kurallara uyumun aksadığı ve hastalıklara davetiye çıkaran dönemler oluyor. Sık yolculuk yapma, iyi dinlenememe, yoğun stres, az uyku bunlardan bazıları. Böyle zamanlarda vitamin ve mineral açısından belli süre için ilaç takviyesi yapılması gerekiyor.”
Dr. Ayşen ÖZEN – Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı
Vücudun eksikliklerini gideriyor
“Dünya Sağlık Örgütü sağlığı, beden ve ruh açısından tam bir iyilik hali olarak tanımlıyor. Sağlıklı toplum ise sağlıklı bireylerden meydana geliyor. Ne yazık ki kaybettikten sonra kıymetini anladığımız en önemli değerlerin başında da sağlık geliyor. Oysa ilkokuldan itibaren öğrendiğimiz bilgiler, hayatın her döneminde değerini koruyor. Günlük hayatta uygulamamız gereken birkaç basit alışkanlık ileride yüksek maliyetli, çözülmesi zor sorunları önlemede çok etkili olabiliyor.
D Vitamini alıyorum
Beslenmemi; dengeli, protein, vitamin, mineral ve yağ dengesi ile günlük ihtiyaçlara cevap verecek, vücudu fazla yormayacak şekilde düzenliyorum. Ayrıca günlük yaklaşık 2-2,5 litre su tüketmeyi de ihmal etmiyorum. Vücudun kalsiyum ihtiyacı için süt ve süt ürünleri tüketmeye özen gösteriyorum. İyi bir bağışıklık sisteminde yeterli ve dengeli beslenme önemli rol oynuyor. Aşırı miktarda kahve ve sigara tüketimi kalsiyum emilimini bozacağından, bunlardan uzak durmak gerekiyor. D Vitamini ise gerek kemik sağlığı gerekse bağışıklık sisteminin olmazsa olmazları arasında yer alıyor. Bunun için haftada üç-dört gün, 15-20 dakika en azından kolların güneş görmesi gerekiyor. Ayrıca beslenme düzeninde Omega-3’ten zengin balık (somon, uskumru, ton balığı), tereyağı, peynir, yumurta gibi besinlerin yer alması da D Vitamini sentezi için önem taşıyor.
Bol bol yüzüyorum
Kadınlar her yaşta tempolu yürüyüş, bisiklet, yüzme gibi sporlar yapabiliyor. Bunlar formda kalmanın yanı sıra kas-iskelet sisteminin sağlığı için de önem taşıyor. Benim favori sporum ise yüzme. Ayrıca su içi egzersizlerle suyun hem yardımcı hem de direnç gösterme özelliğinden faydalanarak daha etkili egzersizler yapabiliyorum.
Her şeyin doğalını tercih ediyorum
Vücut için gerekli olan vitaminlerin sağlıklı bir beslenme düzeniyle alınabileceğini düşünüyorum. Her şeyin doğalından yanayım ama çeşitli nedenlerden dolayı dengeli beslenemediğimi hissettiğimde veya bir hastalık durumunda, yeterli vitamine ulaşabilmek için hazır preparatlardan da faydalanıyorum.”
Arzu GÜNEŞ – Uzman Psikolog
Sağlığını mutluluğa borçlu!
“Bizi yaşam boyu mikroplardan koruyan bağışıklık sistemimiz bazen zayıf düşüyor. Onu güçlü tutma görevi ise bize düşüyor.
Ben bir ruh sağlığı uzmanı olarak bağışıklık sistemimizin güçlü olmasını önemsiyorum. Çünkü moralimiz kötü olduğunda hastalıklara daha yatkın oluyoruz.
Her gün 45 dakika yürüyorum
Haftada en az beş gün egzersiz yapmaya özen gösteriyorum. Son üç yıldır sabahları 45 dakikamı yürüyüş bandında geçiriyorum.
Yiyeceklerime özen gösteriyorum
Meyveler de dahil olmak üzere tatlılardan uzak durmaya çalışıyorum. Çünkü şekerli besinlerin sadece kilo problemine değil, çeşitli sağlık sorunlarına da yol açabildiğini biliyorum. Bunun dışında bir besinle karşı karşıya kaldığımda öncelikle onun doğallığını, daha doğrusu bu besinin atalarımız tarafından tüketilip tüketilmediğini sorguluyorum. Bu nedenle özellikle son 50 yıl içinde ortaya çıkmış olan, işlenmiş ve katkılı gıdalardan genel olarak uzak durmaya çalışıyorum.
Ne az ne de fazla uyuyorum
Ne az ne de çok uyumak bize iyi geliyor. Fiziksel ve ruhsal olarak iyi bir zemin için ben uykumu almaya özen gösteriyorum. Çok fazla uyumaktan özellikle kaçınıyorum.”
Dr. Şelale KESGİNCİ – Medikal Akupunktur Uzmanı
Doğal yaşama önem veriyor
“Bağışıklık sistemi yaşam tarzından direkt etkileniyor. Bu nedenle uyku ve yemek düzenime dikkat ediyorum. Havalar soğuduğu zaman, halsizlik hissettiğimde besin takviyeleriyle bağışıklık sistemimi korumaya çalışıyorum.
Bol sebze ve meyve yiyorum
Pek çok kişinin tercihi olan günde üç öğün beslenmenin bağışıklık sistemi açısından en doğru beslenme şekli olduğunu düşünüyorum. Ben de bu şekilde besleniyorum. Ancak ikindi saatinden sonra, atıştırmak için ara öğüne ihtiyaç duyduğumda yemek tercihimi meyve grubundan yapıyorum. Kış aylarında beslenme düzenim sebze ve meyve ağırlıklı oluyor. Biraz da kuruyemiş tüketiyorum.
Bağışıklık sistemim için egzersiz yapıyorum
Egzersiz olarak, vücudun pek çok kasını aynı anda çalıştırması nedeniyle yüzmeyi tercih ediyorum. Pilates ve açık hava yürüyüşleri de yapıyorum. Doğru şekilde, bilinçli olarak ve aksatmadan yapılan bu tür spor aktiviteleri bağışıklık sistemini güçlendiriyor.
Detaylara dikkat ediyorum
Bağışıklık sistemini korumak, kişinin doğrudan yaşam tarzıyla ilgili olduğu için bu konuda bize önemli görevler düşüyor. Küçük ama önemli bu detaylara dikkat ederek, bağışıklık sistemimizi ve dolayısıyla da sağlığımızı korumanın elimizde olduğunu unutmamak gerekiyor.”
Doç. Dr. Gökhan HACIİBRAHİMOĞLU – Göğüs Cerrahisi Uzmanı
Organik besleniyor
“Bağışıklık sistemini korumak için öncelikle iyi beslenme ve dinlenmenin gerekli olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle organik beslenmeye, özellikle de doğal ürünler tüketmeye çalışıyorum. Örneğin organik süt alıp, yoğurdu evde kendim hazırlıyorum. Haftada bir kez düzenli olarak köy tavuğu alıyorum. Ayrıca günaşırı bağışıklık sistemini güçlendiren ceviz, badem ve fındık gibi yemişlerden bir avuç tüketiyorum. Beyaz ekmekten uzak durup, tam buğday ekmeği tercih ediyorum. Kış aylarında balık yemeye özen gösteriyorum. Kış aylarında nar suyunu çok içiyorum. Bunun haricinde düzenli B Vitamini ve antioksidan özellikli A ve E vitaminleri takviyesi yapıyorum.
Negatif elektrik yayan insanlardan kaçınıyorum
Her gece en az altı saatlik uykumu aksatmamaya çalışıyorum. Haftada iki kez yoga yapıyorum. Bu benim dinamik, esnek ve dingin olmamı sağlıyor. Ayrıca temiz havada, özellikle deniz kenarında yürüyüş yapıyorum. Bağışıklık sistemini korumak için stresten uzak durmak gerekiyor. Mesleki olarak stresle iç içe yaşasak da bunu hastane dışına taşımamaya özen gösteriyorum. Hayatıma, bana negatif elektrik veren insanları sokmamaya çalışıyorum. Beni mutlu eden ve birlikte olmaktan mutluluk duyduğum insanlarla vakit geçirmek ise pozitif hayat bakışımı pekiştiriyor.”
Ayşegül UYANIK ÖRNEKAL
Formsanté Dergisi Kasım 2013 sayısı