Son zamanlarda sıkça duyduğumuz ruhsal sağlık problemlerinden biri olan Borderline (sınır) kişilik bozukluğu oldukça merak ediliyor. Peki Borderline kişilik bozukluğu nedir, belirtileri neler? Tedavisi nasıl olur? Bipolar Bozukluk ile arasındaki fark nedir? Medipol Üniversitesi Pendik Hastanesi Ruh Sağlığı Ve Hastalıkları Uzmanı Uzm Dr. Saliha Güler, Borderline kişilik bozukluğuna ilişkin merak edilenleri anlattı.
BORDERLINE KİŞİLİK BOZUKLUĞU NEDİR?
Borderline kişilik bozukluğu; kişinin düşünce ve algılama biçiminde, insanlara karşı olan duygularında ve ikili ilişkilerinde problemlere yol açan bir psikiyatrik rahatsızlıktır. ‘Sınır kişilik Bozukluğu’ olarak da adlandırılan, erken erişkinlik döneminde başlayan duygudurum değişiklikleri, sabit bir kendilik algısının yokluğu, davranış ve işlevsellikte dalgalanmalarla seyreden bir ruh sağlığı problemidir.
BORDERLINE KİŞİLİK BOZUKLUĞU BELİRTİLERİ
- Aile, arkadaş ve sosyal ortamdaki kişilerle ilgili çabuk değişen uç duygulara sahip olma
- Diğer insanlar hakkında yersiz bir şüpheciliğe kapılma, güven problemi yaşama
- Kendini sürekli olarak boşlukta hissetme
- Yalnız kalma korkusu, yalnız kalmaya dayanamama
- Çabucak düş kırıklığına uğrama, bunaltı ve çökkünlük belirtileri
- Öfke kontrolünde problem yaşama
- İntihar düşüncesi veya kendine zarar verici davranışlarda bulunma
BORDERLINE KİŞİLİK BOZUKLUĞU NEDEN OLUR?
Borderline kişilik bozukluğunun oluşum mekanizması tam olarak açıklanamamıştır. Çevresel, biyolojik, genetik bazı sebeplerin borderline kişilik özellikleri geliştirmede beraberce rol aldığı düşünülmektedir. Özellikle çocukluk çağı travmalarının (duygusal, fiziksel, cinsel travmalar) borderline kişilik bozukluğunun gelişiminde belirgin rol oynadığı düşünülmektedir.
DAHA ÇOK KİMLERDE GÖRÜLÜR?
- Kadınlarda, erkeklere oranla 2-3 kat daha sık görülmektedir.
- Birinci derece yakınında borderline kişilik bozukluğu olanlar, bu hastalığa sahip olma açısından risk altındadır.
- Borderline kişilik bozukluğuna sahip kişiler arasında çocuk döneminde ihmal, taciz, terk edilme gibi olaylar yaşayanların sayısı oldukça fazladır. Erken yaşta karşılaşılan bu travmalar da hastalık gelişiminde rol oynar.
HANGİ PROBLEMLERE YOL AÇAR?
- Sık sık iş değiştirme, işini kaybetme
- İkili ilişkilerde anlaşmazlık yaşama, evliliği sürdürememe, boşanma
- İlişkilerinde yıpratıcı olma
- Dürtüsel davranışlar nedeniyle istenmeyen gebelik, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, madde bağımlılığı, trafik kazası, kavgaya karışma gibi sonuçlarla karşılaşma
- Borderline kişilik bozukluğu hastalarında depresyon, anksiyete, yeme bozuklukları gibi bazı diğer psikiyatrik hastalıkların görülme sıklığı artmıştır.
TANISI NASIL KONULUR?
Borderline kişilik bozukluğu için belirlenmiş bazı tanı kriterleri olmakla beraber doğru tanı ancak bir ruh sağlığı profesyoneli tarafından konulabilir. Yapılan muayenede kişinin geçmiş öyküsü detaylandırılır ve kişilik testi sonucunda tanı konulabilir.
TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Tedavide kullanılan temel yöntem psikoterapidir. Gerekli görüldüğü durumlarda psikoterapiye ilaç tedavisi eklenebilir.
BORDELINE KİŞİLİK BOZUKLUĞU TEHLİKELİ MİDİR?
Borderline kişilik bozukluğu; hastanın yaşam kalitesini her yönden olumsuz etkileyen ve hastanın kendine zarar vermesine kadar uzanabilecek komplikasyonları olan ciddi bir durumdur.
BORDERLINE İLE BİPOLAR ARASINDAKİ FARK NEDİR?
Bipolar bozukluk ve borderline kişilik bozukluğu birlikte bulunabileceği gibi, özellikle bipolar bozukluğun siklotimi alt tipi, borderline kişilik bozukluğu ile karıştırılabilir. Bipolar bozukluğun özellikle mani döneminde görülen yoğun öfke, dürtüsel ve tepkisel kontrolsüz davranışlar ve depresif dönemde görülen intihar düşünce ve davranışları borderline kişilik bozukluğu ile karışabilir.
Bu nedenle bu iki tanının karıştığı durumlarda ya da bir arada olup olmadığını netleştirmek için duygudurum hastalık döneminin geçmesini beklemek gerekir. Borderline kişilik bozukluğu ergenlik döneminde başlayarak yaşam boyu sürer. Kişinin kendilik algılamasında karmaşa, boşluk hissi, duygusal dalgalanmalar, ani, dürtüsel, kendine zarar verici davranışlar, kişilerarası ilişkilerde iniş çıkışlar, değişkenlik, aile ilişkilerinde sorun, çocukluk çağı travmaları belirgindir. Bipolar bozukluktaki hastalık dönemleri arasındaki iyilik dönemleri borderline kişilik bozukluğunda görülmez.
İLGİLİ İÇERİKLER