En sık görülen kanser türlerinden biri olan cilt kanserinde erken teşhis önem taşıyor. Ailenizde benzer hikaye varsa mutlaka cildinizde olan değişiklikleri kontrol etmelisiniz…
Cilt kanserinden korunmak için öncelikle vücudunuzu iyi tanımalı ve düzenli olarak tepeden tırnağa kontrol etmelisiniz. Memorial Hizmet Hastanesi’nden Dermatoloji Uzmanı Dr. Hande Ulusal, kanser vakalarının yaklaşık yarısını oluşturan cilt kanseri hakkında sorularımızı yanıtladı.
Cilt kanseri vücudun hangi bölgelerinde oluşuyor?
Cilt kanserinde en önemli rolü ultraviyole oynuyor. Işın, ısı, travmaya maruz kalmak; arsenik, katran, kurum, madeni yağlar, parafin ile uzun süreli temaslar deri kanseri sıklığını arttırıyor. İyileşmeyen yaralar, cilt hastalıkları, eski yanık sahalarında da kanser gelişme riski bulunuyor. Bazal hücreli kanser yüzde 85 baş boyun bölgesinde görülüyor. Epidermoid kanser genellikle güneşten hasar görmüş ciltte bulunuyor. Malign melanom, güneşe maruz kalan bölgelerde özellikle sık görülüyor (kadınlarda bacaklar, erkeklerde gövde).
Görülme sıklığı nedir?
Amerikan Kanser Derneği verilerine göre cilt kanserleri ABD’de tüm kanser olgularının yüzde 50’sini oluşturuyor ve görülme sıklığına göre tüm kanserler içinde birinci sırada yer alıyor. Ülkemizde ise istatistik verileri bu kadar net değil. Bazal Hücreli Kanser, beyaz ırkta en sık görülen kanser ve tüm melanom dışı cilt kanserlerinin yüzde 75-80’ini oluşturuyor.
Risk grubunda kimler var?
Açık tenliler, ciltlerinde kolayca çillenme olanlar, değişik şekil ve boyutta çok fazla sayıda beni olanlar, ailesinde cilt kanseri bulunanlar risk altında bulunuyor. Açık havada çalışmak ya da çok fazla zaman geçirmek, ekvatora yakın, yüksek rakımlı yerlerde yaşamak veya yıl boyunca şiddetli güneş ışığına maruz kalmak da riski artıran faktörlerden.
Gözle görülür belirtileri neler?
Cilt kanseri, deri üzerindeki şişlik veya uzun süredir iyileşmeyen yaralar şeklinde başlayabiliyor. Bu yüzden, vücutta oluşan lekelerin, çil ve benlerin şekil, renk ve boyutlarındaki değişiklikler yakından izlenmeli.
Korunmak için neler yapmalı?
Güneş ışınlarından korunmak için koruyucu kremler kullanılması ve geniş gölgelikli şapkalar giyilmesi öneriliyor. Ayrıca bireylerin kendi cilt muayenelerini ve cilt kontrollerini evde yapmaları, yeni oluşan ve iyileşmeyen veya eskiden beri mevcut olan ancak büyüme izlenen her lezyonu bir dermatoloğa danışmaları, cilt kanserlerinin gelişimini azaltıyor.
Tedavisi nasıl gerçekleşiyor?
Cilt kanserlerinin tedavisinde en tercih edilen yaklaşım cerrahi olarak tümörün çıkarılması. Diğer tedavi yöntemleri olarak; küretaj ve elektrodesikasyon, sıvı azot ile dondurma yöntemi (kriyoterapi), radyoterapi, 5-Fluorouracil ve imiquimod kremlerle medikal yöntemler sıralanıyor. Bu tedavi yöntemleri cerrahi uygulanamayan hastalara öneriliyor. Fotodinamik tedavi olarak bilinen, ışığa duyarlılık oluşturan bir madde cilde uygulandıktan sonra değişik dalga boylarında ışınlama ile tümörün yok edilmesi yöntemi de bazı hastalarda tercih ediliyor.
Fark et, yok et!
Euromelanoma Derneği’nin La Roche-Posay ana sponsorluğunda gerçekleştirdiği “Fark Et, Yok Et!” projesi ile halkın deri kanserine karşı bilinçlenmesine yönelik çalışmalar yapıldı, bireylerin kanser riski taşıyıp taşımadığını öğrenebilmesi için gönüllü doktorlar gün boyu muayeneler gerçekleştirdi. Etkinliklerde, 18 şehirdeki anlaşmalı olunan 24 üniversite hastanesinde, 96 gönüllü dermatolog görev aldı. Tüm gün süren muayenelerle etkinlik sonunda yaklaşık 8.500 kişi muayene edildi.
En sık görülen deri kanseri türleri:
1. Bazal hücreli kanser
2. Epidermoid kanser
3. Malign melanom