Baş ağrısı hepimizin canını sıkan ve enerjimizi düşüren bir olaydır. Peki başımız ne kadar ağrıdığında doktora gitmeliyiz? Baş ağrısı tipleri nelerdir? Baş ağrısına hangi besinler iyi gelir? İşte baş ağrısıyla başa çıkma yolları…
Hayatınız boyunca defalarca maruz kaldığınız baş ağrısı nedeniyle doktora gitmeyi hiç düşündünüz mü? Yanıt çoğunlukla ‘hayır’ olacaktır. Oysa istatistikler dünyada her 5 kişiden birinin düzenli olarak baş ağrısı çektiğini gösteriyor. Peki bu sıkıntıyla niye yalnız başına mücadele etmeye çalışıyoruz? Çünkü ağrı kesiciler var… Bir tanesini ağzımıza atıp bir dahaki ağrıya kadar çektiklerimizi unutuyoruz.
Baş ağrıları birincil ve ikincil olarak ikiye ayrılıyor. Birincil baş ağrıları kendiliğinden oluşurken, ikincil olanlar ise başka bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkıyor. Gerçek nedeni ortaya koymak içinse nörolojik bir muayene şart…
AĞRI GÜNLÜĞÜ TUTUN
Baş ağrısı çektiğiniz zamanları not etmek, ağrının hangi ortamlarda ya da hangi yiyecek ve içeceklerin tüketiminin ardından ortaya çıktığı konusunda size ipucu verebiliyor. Bu günlük, doktora başvurmanız halinde tanı konulmasına yardımcı da olabilir. Günlüğünüzün işe yaraması için başınızın ağrıdığı zamanlarda;
➤ Tarihin yanı sıra ağrının başlayıp bittiği saatleri,
➤ Ağrının yoğunluğunu,
➤ Ağrının türünü (saplanıyor mu, durgun mu, zonkluyor mu?),
➤ Ağrıdan önceki belirtileri (mide bulantısı),
➤ Muhtemel tetikleyicileri (öncesinde ne yediniz, ne yaptınız),
➤ Hangi tür ve kaç adet ağrı kesici aldığınızı,
➤ Ağrı kesicinin işe yarayıp yaramadığını,
➤ Ne zaman ve ne kadar rahatladığınızı not edin.
NE ZAMAN DOKTORA GİTMELİ?
● Baş ağrınıza halsizlik, kol ve bacaklarda ağrı, görmede bulanıklık, konuşmada güçlük eşlik ediyorsa,
● Baş ağrınız başınıza aldığınız bir darbenin ardından ortaya çıktıysa,
● Daha önce hiç yaşamadığınız türden ve aniden gelen bir baş ağrısı ise,
● Baş ağrınıza ateş ve boyun ağrısı eşlik ediyorsa,
● Ağrınız gittikçe kötüleşiyorsa, vakit kaybetmeden doktorunuza başvurmanız öneriliyor.
AĞRININ NEDENİ AĞRI KESİCİ OLABİLİR
İster reçeteli ister reçetesiz olsun, haftada iki kereden fazla ilaç kullanıyorsanız, aşırı doza bağlı baş ağrısı yaşıyor olabilirsiniz. Uzmanlar bu tür baş ağrısının bir kısır döngüye dönüştüğünü, ne kadar çok ağrı kesici alınırsa ağrının da o kadar sık tekrarladığını belirtiyor. Bu kısırdöngünün neden oluştuğu hakkında henüz net bir bilimsel sonuç olmasa da, sürekli ağrı kesici kullanmanın, vücudun ağrı ile baş etmek için kullandığı doğal sistemi bozduğu tahmin ediliyor.
BAŞ AĞRINIZI GEÇİRECEK 9 BESİN
Acı baharatlar: Baharatlı yiyecekler, baş ağrısından daha hızlı kurtulmanızı sağlıyor. Ağrınız özellikle sinüs tıkanıklığına dayanıyorsa baharatlı yiyecekler tıkanıklığı açmaya yardımcı oluyor, unutmayın hava yolları açılınca baş ağrısına neden olan basınç da ortadan kalkıyor.
Susam: Salatalarınıza, çorbalarınıza susam ekleyin çünkü bu küçük tohumlar, içeriğindeki E vitamini sayesinde östrojen seviyenizi stabilize ederek adet dönemlerinde migren ağrısı çekmenizi önlüyor. Susam, kan dolaşımını düzenlemesinin yanı sıra içeriğindeki magnezyum sayesinde de baş ağrısından korunmanızı sağlıyor.
Tam tahıllı ekmek: Düşük kalorili bir diyet yapıyorsanız beynin en önemli enerji kaynağı olan glikojen depolarınızı kullanmaya başladınız demektir. Bu aynı zamanda dehidrasyona neden olan sıvı kaybının da sebebi olabiliyor. Beyine giden enerjinin azalması ve su kaybı ise baş ağrısını tetikliyor. Diyet yaparken tam tahıllı un, yulaf, meyve gibi doygun karbonatları tercih edin.
Badem: Bir araştırmaya göre bademin içeriğinde bulunan magnezyum, damarları rahatlatarak vücudu baş ağrısından koruyor. Bazı uzmanlar özellikle migren şikayeti olanların, magnezyumdan zengin besinler tükettiklerinde rahatladıklarına inanıyor. Magnezyum alımınızı artırmak için muz, kurutulmuş kayısı, avokado, badem, kaju ve esmer pirinç tüketebilirsiniz.
Ispanak salatası: Kan basıncını düşüren ıspanağı, bu sayede baş ağrısının hafiflemesini de kolaylaştırıyor. Baş ağrısı ile savaşan gıdaları bir araya getirerek güzel bir salata hazırlayabilirsiniz. İki bardak ıspanak salatası, yarım bardak küp şeklinde doğranmış karpuz, yarım bardak doğranmış kuru kayısı, iki çay kaşığı dövülmüş ceviz veya bademi karıştırın, üzerine limon ekleyin.
Karpuz: Susuzluk nedeniyle ortaya çıkan baş ağrısını bir dahaki sefer ilaç içmek yerine karpuz gibi su oranı yüksek meyveler tüketerek giderebilirsiniz. Sebze ve meyvelerde bulunan doğal su, baş ağrısından korunmak için gerekli olan magnezyum gibi mineralleri bol miktarda içeriyor.
Haşlanmış patates: Baş ağrınız özellikle alkole bağlı olarak ortaya çıktıysa güzel bir yemek size iyi gelebilir. Alkol vücutta suyun yanı sıra potasyum gibi elektrolitlerin de kaybına neden oluyor. Bu nedenle potasyumdan zengin gıdalar, akşamdan kalma olanların imdadına yetişiyor. En iyi potasyum kaynaklarından biri olan haşlanmış patates 721 mg, bir muz ise 467 mg potasyum içeriyor.
Kahve: Kafein vücutta su kaybına neden oluyor, su kaybı ise baş ağrısını tetikliyor. Bu çelişki nedeniyle kahvenin baş ağrısına karşı etkili olması da mümkün değil gibi görünüyor. Ancak eğer akşamdan kalma olduğunuz için baş ağrısı çekiyorsanız bir fincan kahve baş ağrınızın hafiflemesini sağlayabiliyor. Ancak gün boyu kahve içmek ağrıdan kurtulmanın iyi bir yolu değil.
Yoğurt: Eğer başınız zonkluyorsa vücudunuz kalsiyum için çağrı yapıyor olabilir. Beyin fonksiyonlarının iyi çalışması için gerekli olan kalsiyum yoğurtta bol miktarda bulunuyor. Şeker ve yapay tatlandırıcı kullanılmamış olanların tercih edilmesi öneriliyor.
Formsanté Dergisi Mayıs 2012 Sayısı