Yapay zeka teknolojisi hayatın pek çok alanında kullanılmaya başlandı. Sağlık da yapay zekanın çözüm arayacağı alanların başında geliyor. Aralık ayından bu yana dünya gündemini derinden etkileyen Koronavirüs’ün tanı ve tedavisinde yapay zeka teknolojinin sunacağı çözümler konuşuluyor. İstinye Üniversitesi Yönetim Bilişim Sistemleri Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Şebnem Özdemir, yapay zeka ve koronavirüs hakkında detaylı açıklamalarda bulundu.
Pandemi sürecinde yapay zeka teknolojisi önemli bir yardımcıdır. Yapay zekanın veriden öğrendiğini unutmazsak ve pek çok teknolojiyi kullandığımızı varsayarsak bu noktada biraz dikkatli olmamız gerektiğini tavsiye ederim. Elimizdeki yapay zekanın ciddi bazı sınırlılıkları var. Yapay dar zekaya sahip olduğumuz için yani veriden beslenen yapay zeka ile süreci yürütmeye çalıştığımız için her şeyden önce verinin doğru ve kaliteli olması gerekir.
HER ÜLKENİN YAPAY ZEKASI AYRI OLMALI
Çin’deki ya da Uzak Doğu’daki yapay zekanın hastalığın teşhis ve tedavisinde kullanılmasının yalnızca o ülkeler için yeterli olacaktır. Çünkü o ülkenin sınırları içerisindeki hastanelerdeki vakalardan toplanan verilerden öğrenen bir yapay zekadan bahsediyoruz. Bu yapay zekayı İtalya’ya transfer edersek ne olur? 1 Nisan’da Stanford üniversitesi İnsan Merkezli Yapay Zeka Enstitüsü’nün düzenlediği konferansta çok net olarak, yapay zekanın merkeze değil; problemin merkeze alınması gerektiği ve ne yazık ki Koronavirüs’ün ayda 2 defa mutasyona uğrağı konuşuldu. Bu durumda Çin’den transfer edilen yapay zeka uygulaması İtalya’daki hastaların (mutasyon anlamında) nerelere ulaştığını öğrenmeden maalesef yeterli sonuçları üretemeyebilir.
Çünkü elimizdeki yapay zekaya bir problem verdiğimizde probleme ilişkin topladığımız verinin göstermiş olduğu ölçüde çözüm üretebilme kapasitesine sahip. Eldeki veriyle sınırlı olduğu için bu anlamda verisini doğru toplayan, işleyen ülkelerin teşhis ve tanıda kendileri için faydalı sonuçlar üretebileceğini söyleyebiliriz. Bu ülkelerin geliştirdiği yapay zeka uygulamalarının diğer ülkelerde başarılı sonuçlar üretip üretemeyeceğini de bilemeyiz. Çünkü her şeyden önce yapay zekanın o ülkedeki yeni verilerden yeni durumlardan yeniden öğrenmesi gerekir.
AMERİKA’DAKİ YAPAY ZEKA, İNGİLTERE’DE BAŞARILI OLMADI
2019’da İngiltere’de yaşanan bir süreci paylaşmak isterim: Göğüs kanserinin teşhisinde Amerika’da gerçekleştirilen yapay zeka, İngiltere’ye getirildiğinde başarılı sonuçlar vermedi. Bunun ana nedeni ise göğüs kanserinin Amerika’da ortaya çıkış biçimi, parametreleri, kültürel değişkenlerden kaynaklı olarak yapay zekanın öğrenme biçimiydi.
UZAK DOĞU’DAKİ YAPAY ZEKA AVRUPA’DA SAĞLIKLI SONUÇ VERMEZ
Kaggle tarafından paylaşılan verilere göre, bir ülkede Koronavirüs’e ait süreçlerde en önemli kriter, ilk vakanın ortaya çıktığı günden sonraki gün sayısı. İkinci önemli kriter ülkenin politikası ve o ülkedeki sosyal kültürel davranışlar, insanların alışkanlıkları. Dolayısıyla siz Uzak Doğu’daki veri setinden öğrenmiş olan yapay zekayı Avrupa’da kurgulamaya çalışırsanız çok da sağlıklı bir sonuç alamayabilirsiniz.
YAPAY ZEKA KORONAVİRÜS’ÜN TEŞHİSİNDE DE ETKİLİ OLACAK
Yapay zeka hastalığın teşhisinde de etkili olacaktır. Tedavi süreçlerinde aşı geliştirilmesi konusunda pek çok şirketin bazı iddiaları oldu. Ancak henüz piyasaya çıkmış bir aşı söz konusu değil. Piyasada yapay zeka ile ilgili çare olacak yönündeki iddialı uygulamalarının hangi kümeden öğrenecek ve nasıl bir tedavi üretecek, mimarisi nasıldır sorularına cevap verebilir olması lazım. Eğer biz dünyadaki virüslerin mutasyonları üzerinden öğrenen ve bu virüsleri tedavi etme biçimlerimizi öğrenen bir tedavi uygulamasından bahsediyorsak SARS ve korona ailesinin dikkatli biçimde incelenmesi gerekiyor.
Son olarak bir güvenlik uyarısında bulunmak istiyorum: Yapay zeka hastalığın teşhis ve tedavisinde belli ülke sınırları içerisinde kullanılmak kaydıyla verimli sonuçlar üretir. Özellikle tedaviyi düşündüğümüzde, kimyasallar farklı ülkelerde farklı amaçlarla kullanılıyor olmasına rağmen eğer o kimyasalların vücut ve bağışıklık sistemi üzerindeki belirtilerine dair doğru veriler toplanmışsa, bu veriler üzerinden yapay zeka koronanın nasıl engelleneceğini, nasıl bir yol izlediğini bizlere söyleyebilir. Son olarak pandemi süreci bir gün sona erecek, bunu unutmayalım. Ancak bizler aplikasyonlarla toplanan kişisel verilerimiz nedeniyle korona sonrasında bazı durumlarda zor durumda kalacağız. Mahremimizin bu kadar başka şirketler tarafından bilinmesini istemiyorsak lütfen uygulamaların bizlerden ne tür veriler topladığına dikkat edelim.
