Aşırı kanama kansızlık nedeni olabilir
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Teksen Çamlıbel’e aşırı adet kanamasının nedenlerini ve yapılması gerekenleri sorduk.
Aşırı kanama hangi durumu ifade ediyor?
Kadınların adetleri 21 gün ile 35 gün arasında oluyor. Kanama sürecinde iki gün ile sekiz gün arasında ped kullanılması da normal kabul ediliyor. Bu sınırların dışında kalan kanamalara aşırı kanama diyebiliriz. Kadınların adet döneminde uzayan ve şiddetli kanamaları olabileceği gibi adetin arasında düzensiz ara kanamalar da olabilir.
Aşırı kanamanın nedenleri neler?
Aşırı kanamaların büyük bir çoğunluğu bünyesel oluyor. Yani hasta ilk adet gördüğü günden itibaren bu şekildeki bir kanama miktarı ile karşılaşabilir. Ancak birtakım hastalıklar da buna neden olabilir. Bunların en başında annenin rahim duvarından kaynaklanan ve “miyom” adı verilen adale tümörleri geliyor. Miyomlar genetik olarak anneden kıza geçebilir. Bulundukları yere göre, özellikle rahim duvarının içinde veya rahmin çocuğun ürediği boşluğunun içine doğru büyüyenler adet kanamalarını artırıyor. Buna ek olarak, rahim zarının ve duvarının içine ağacın kökleri gibi girerek büyümesi ile izah edebileceğimiz “adenomiyozis” de bir kanama sebebidir. Değişik iltihaplar ve polipler de rahimde kanamaya yol açabiliyor.
Aşırı kanama ile kanserin ilişkisi var mı?
Miyomların kendisi aşırı kanamaya yol açabiliyor ama miyomlardan kanser oluşumu çok ender görülüyor. Yine de bir kişide hızla büyüyen ağrılı bir miyom varsa ve adet de yoğunlaşmışsa kanserden şüphelenip rahimden bir parça alınması gerekiyor. Rahim kanseri, özellikle adetten bağımsız ara kanamalar ve düzensiz adet kanamalarına neden oluyor. Bazı durumlarda ise menopoz sonrası kanamalara yol açıyor. Bu durumlarda hastanın mutlaka doktorunu görmesi ve rahimden parça alınarak tahlil edilmesi gerekiyor. Ayrı bir kanser türü olan rahim ağzı kanseri de vajinal kanamalara yol açabiliyor. Ancak rahim ağzı kanseri cinsel ilişki sonrası başlayan kanamalarla kendini gösteriyor.
Tedavi nasıl planlanıyor?
Aşırı kanamada tedavi tamamen teşhise bağlı olarak düzenleniyor. Yapılan muayenede hiçbir miyom, ur, kist bulunmazsa ve sadece hormonların muntazam çalışmamasına bağlı veya bünyesel bir adet kanamasıysa, en uygun tedavilerden bir tanesi doğum kontrol haplarıdır. Bu haplar adet kanamasını ciddi şekilde azaltıyor ve günlere de muntazamlık getiriyor. Doğum kontrol hapı alamayanlar veya doğum kontrol isteyenlerde yoğun adet kanaması varsa ilaçlı hormonlu spiral iyi bir tercihtir ve bu takılarak beş yıla kadar aşırı adet kanamasından korunulabilir.
Aşırı kanama, günlük sıkıntıların yanı sıra hangi olumsuzluklara neden olabilir?
Aşırı kanamanın sosyal hayatta yarattığı sıkıntı büyük oluyor. Kişiler ayrıca ciddi bir kansızlıkla karşı karşıya kalabiliyor. Buna bağlı olarak da halsizlik, çarpıntı, kolay öğürme, işlevsel bozukluklar gibi şikayetlerle gelebiliyorlar. Türkiye’deki kadınların önemli bir kısmında kansızlık saptanıyor ve bunun en büyük sebebi de adet kanamasına bağlı olarak ara sıra da olsa demir takviyesi yapılmaması oluyor.
Bu hastalarda tanı nasıl konuluyor?
Hastadan alınan dikkatli bir hikaye doktoru çoğu zaman tanıya götürüyor. Ondan sonra yapılan rahim ağzı PAP smear ve vajinal ultrason yardımı ile de rahim ağzı kanserleri, rahim kanserleri, miyomlar, kistler, polipler kolayca gözlenebiliyor. Yumurtalıklarda devamlı süregelen yumurtlama bozukluğu olduğu durumlardaki bu grubun önemli bir kısmına “polikistik over” diyoruz. Bu durumda adetler gecikmeli ve sonra şiddetli kanama ile meydana geliyor. Yapılan muayenede bu durum gözlenirse onun da tedavisi planlanıyor.
✎ Yaprak ÇETİNKAYA
Formsanté Dergisi Mayıs 2013 Sayısı
