Gebelik sürecinde bazen olumsuzluklar bazen de istenmeyen durumlar yaşanabilir. Bunlardan birisi de vajinal mantar enfeksiyonudur. Peki hamilelikte vajinal mantar nedir? Vajinal mantarın belirtileri nelerdir? Tedavi yöntemi nedir? gibi merak edilen soruları Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Ceren Dinçer Ata yanıtladı.
HAMİLELİKTE VAJİNAL MANTAR NEDİR?
Gebelik döneminde vajina florasında meydana gelen hormonal değişimler nedeniyle vajinal mantar enfeksiyonu görülme sıklığı, yüzde 10 ila 75 arasında artmaktadır. Bu enfeksiyon oranının artmasının nedeni ise, gebelik döneminde vücudun bağışıklık sisteminin zayıflaması ve yükselen östrojen ve progesteron hormonlarının vajinal glikojen yapımını artırarak vajina PH‘ını değiştirmesidir.
Özellikle gebeliğin son 3 ayında hücresel bağışıklığın azalmasıyla mantar enfeksiyonuna en sık sebep olan “Candida albicans” denilen maya hücrelerinin çoğalma sıklığı artar.
Akıntınızda anormallik gözlemlerseniz doktorunuzu bilgilendirin
Gebelikte öncelikle hangi akıntının normal olduğu ve hangi durumlarda doktora başvurmak gerektiği çok önemlidir.
NORMAL VAJİNAL AKINTININ RENGİ
Normal vajinal akıntı; ince, beyaz, hafif kokulu özelliktedir ve endişelenmeyi gerektirmez. Gebelik haftası ilerledikçe doğal akıntı bir miktar artabilir.
Mantar enfeksiyonuna işaret eden akıntı türü ise beyaz, peynir kesiği şeklinde ve kokusuzdur. İlerleyen durumlarda sarı-yeşil renkte, su gibi ve kokulu hale gelebilir. Böyle bir durumda doktorunuzu bilgilendirmekte fayda vardır. Belirtilerle başvuran anne adaylarında tanı koymak kolaydır. Gerekirse mikroskop altında akıntının incelenmesi ya da kültür testleri ile de tanı konulabilir.
VAJİNAL MANTARIN BELİRTİLERİ
Vajinal mantar varsa vücutta görülen belirtiler vulvada ve vajina içinde kaşıntı, yanma hissidir. Kaşıntı genellikle geceleri artar. Dış genital organlarda hassasiyet, kızarıklık, ödem ve bazı durumlarda da ciltte soyulmalar görülebilir. İdrar yaparken yanma hissedilebilir. Cinsel ilişki sırasında ağrı ve acı hissedilir.
Vajinal mantarın olmaması için hijyen ve sıvı tüketimine dikkat edilmesi gerekir. Sentetik iç çamaşır giyilmesi, günlük ped kullanımının alerjik reaksiyonlara yol açması, ıslak mayoyla oturmak, yetersiz sıvı tüketimi, dar pantolon ve tayt kullanmak mantar enfeksiyon sıklığını artırır.
VAJİNAL MANTARIN TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Gebelikte mantar enfeksiyonu tedavisi özellikle ‘semptomatik’ dediğimiz, enfeksiyona bağlı şikayetlerle başvuran anne adaylarına mutlaka yapılmalıdır. Muayene sırasında tesadüfen saptanmış ve kişide hiçbir klinik belirti yoksa tedavi etmeye gerek yoktur. Bazı anne adaylarında mantar enfeksiyonu gebelik süresince sık tekrar eder ancak gebelik sonrasında sıklıkla bu enfeksiyonlar ortadan kalkar.
Tedavide genellikle lokal etkili vajinal fitiller ve kremler kullanılır. Zorunlu olmadıkça gebelerde ağızdan hap tedavisi kullanılmaz. Gerekli durumlarda 14. haftadan itibaren haftalık tedaviler doktorun uygun gördüğü doz ve preparatla yapılır. Uygun tedavi sonrası 2-3 gün içerisinde rahatlama, 7-10 gün içerisinde tam iyileşme beklenmektedir.
Anne adaylarının bu tür enfeksiyonlarda kendi başlarına tedavi uygulamaları uygun değildir. Ezbere kullanılan ilaçlar, evde bitkisel ya da doğal tedavi yöntemlerine başvurmak asıl enfeksiyonu tedavi etmek yerine sürecin daha da uzamasına sebep olur. Sürecin daha etkili yürütülmesi için kadın doğum doktoru ile en kısa sürede iletişime geçmek gerekir.
Mantar enfeksiyonu tedavi edilmezse normal doğum sırasında bebeğin ağız yoluna bulaşan mantar, ‘pamukçuk’ dediğimiz hastalığa yol açar. Emzirme ile annenin göğsünde enfeksiyona yol açabilir. Bu durumda anneyi ve bebeği birlikte tedavi etmek gerekir.
VAJİNAL MANTARDAN KORUNMA YÖNTEMLERİ
Gebelikte oluşan vajinal mantardan korunmak için sentetik yerine, pamuklu iç çamaşırı tercih edilmeli. Günde iki kez iç çamaşırı değiştirilmeli, iç çamaşırları deterjan değil sabun tozu ile yıkanmalı, tampon asla kullanılmamalıdır.
Aşırı şekerli gıdalar mantar oluşumunu tetiklediği için uzak durulmalı, cinsel ilişki esnasında korunmalı ya da dirençli vakalarda eş de tedavi edilmelidir.
NE TÜR BESİNLER TÜKETİLMELİ?
Canlı probiyotik kültürler içeren yoğurt (doğal yoğurt) tüketilmeli, vajinaya duş tutmak bölgedeki mikroorganizma dengesini bozacağından vajinal duştan kaçınmalı, tahriş edici parfümlü sabunlardan ve banyo köpüklerinden uzak durulmalı, genital bölge temiz ve kuru tutulmalı, dar pantolon ve tayt giymek yerine rahat ve bol giysiler tercih edilmelidir.
SAĞLIKLI HAMİLELİK İÇİN 30 ALTIN KURAL
HAMİLELİK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hamilelik belirtileri ve gebeliğin en önemli 8 belirtisi için ilgili haberimize bakabilirsiniz:
