FORMSANTE ÖZEL İÇERİK/
Horlama, evimizde annemiz, babamız, eşimiz ya da kardeşimiz gibi aile bireyleri tarafından sıkça maruz kaldığımız seslerin başında gelir. Horlayan kişinin yanında yatanlar adeta uykusuz kalmaya mahkum olur. Bu sebeple horlama problemine parmak basalım istedik. Peki horlama neden olur? Horlama nasıl geçer ve nasıl önleyebiliriz? Tedavi yöntemleri nelerdir?
Horlama rahatsızlık olarak değil, bir belirti olarak da ortaya çıktığında ‘tıkayıcı uyku apne sendromu’ adını alıyor. Tıkayıcı uyku apnesi zamanında tedavi edilmezse, cinsel isteksizlik, migren, yüksek tansiyon gibi rahatsızlıkların yanı sıra kalp krizine de yol açabiliyor. VM Medical Park Mersin Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Op. Dr. Hasan Hakan Erdibil, horlama ve nedenleri konusunda bilgiler verdi.
HORLAMA NEDİR?
Uyku sırasında geniz bölgesinde yer alan yumuşak doku bir miktar gevşer. Bu gevşemeye bağlı olarak nefes alıp vermek güçleşir. Hava akışının bu bölgede oluşturduğu türbülans, yumuşak dokuların titreşmesine yol açar. Oluşan bu titreşim de ‘horlama’ olarak tanımlanan sesin oluşmasını sağlar.
HORLAMA NASIL ANLAŞILIR?
Horlama yüzünden yeterince oksijen alamayan ya da almak için uğraş veren kişi, sabahları yorgun, hâlsiz ve uykusuz olarak uyanır. Ancak kişi horladığının farkında olmadığı için bu durumdan şüphelenmez. Basit horlama olarak tanımlanan bu durumu kişi ancak diğer kişilerin horlama sesinden rahatsız olması durumunda öğrenir.
HORLAMA SEBEPLERİ NELERDİR?
Yorgunluk, uykusuzluk, sigara ve alkol tüketimi, enfeksiyon hastalıkları ve bazı ilaçlar horlamayan kişilerin horlamasına; horlayanların da daha şiddetli horlamasına sebep olur.
HORLAMA NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Uyku sırasında solunumun kesilmesine neden olmayan horlamalar, uyku pozisyonunun değiştirilmesi, daha yüksek yastıkta uyunması, fazla kiloların verilmesi, hafif yiyecekler tüketilmesi, alkol ve sigara kullanımının bırakılması ve burun bandı kullanılması gibi çözümlerle önlenebilir. Horlama nasıl geçer sorusuna verilebilecek en basit yanıt budur. Ancak tüm bunlara rağmen horlama şiddeti azalmıyorsa kişi kulak burun boğaz uzmanına başvurmalıdır.
Genellikle horlayan kişinin genetik faktörlere bağlı ağız, çene yapısı, boyun dil ve diğer burun ve geniz boşluklarının yapısı, bu tıkanma ve sesli solunuma neden olur. Hekim tarafından yapılan muayene ve ek tetkikler sonucunda horlamaya neden olan etkenler saptanır ve uygun tedavi düzenlenir. Burun içinde kemik eğriliği yani deviasyon, burun etlerinde büyüme yani konka hipertrofisi, burun polipleri ya da alerjiye bağlı tıkanmalar en sık görülen durumlardır. Bazı durumlarda multidisipliner bir yaklaşım ile ağız içi alet kullanımı önerilebilir.
GECELERİ SÜREKLİ UYANIP GÜN BOYU HALSİZ HİSSEDENLER DİKKAT!
Ağız içi alet, diş hekimleri tarafından kişiye özel olarak yapılan, uyku öncesi ağza takılarak, dilin arkaya doğru hareket etmesini engelleyen ve ağız içi boşluğun artırılmasını sağlayan bir tür protezdir. Bir diğer tedavi yöntemi de cerrahi operasyondur. Ancak basit horlamaya bağlı olarak operasyon yapılmadan önce kişinin uyku laboratuvarında yatırılması ve uykusunun incelenmesi gerekir.
Bazı durumlarda horlama, rahatsızlık olarak değil, bir belirti olarak da ortaya çıkabilir. ‘Tıkayıcı uyku apne sendromu’ olarak adlandırılan bu rahatsızlık dünya çapında yüzde 3 oranında görülse de, 50 yaşın üzerindeki kilolu erkeklerde bu oran yüzde 50’ye kadar yükselir. Uyku apnesi tedavi edilmediğinde kalp ve beyin damarları etkilenir. Cinsel isteksizlik, migren, yüksek tansiyon gibi rahatsızlıkların yanı sıra kalp krizine de yol açabilir.
TIKAYICI UYKU APNE SENDROMU NEDİR?
Halk arasında uyku apnesi olarak da bilinen rahatsızlık, horlama, gündüz aşırı uyku hâli ve en önemlisi uyurken solunumun bir ya da birkaç kez durması ile karakterizedir. Başlangıçta dikkat eksikliği, unutkanlık, sinirlilik ve depresyon gibi problemlere yol açan uyku apnesi tedavi edilmediğinde kalp hastalıkları gibi çok daha ciddi sağlık problemlerine yol açabilir.
UYKU APNESİ CİNSELLİĞİ ÖLDÜRÜYOR
UYKU APNE SENDROMUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
-Sabah oluşan ağız kuruluğu
-Baş ağrısı ile uyanma
-Yeterince uyunduğu halde sabahları zor kalkma
-Uykuda oluşan baş, boyun ve göğüs bölgesinde oluşan terleme
-Gece nefes alamama hissi
-Diğer odalardan duyulacak şiddette horlama
-Oturur pozisyonda uyuya kalma
-Gün içinde dayanılamaz uyku hissi
UYKU APNESİ KİMLERDE DAHA SIK GÖRÜLÜR?
Kilo problemi yaşayan kişilerde ve erkeklerde sıklıkla görülen tıkayıcı uyku apnesi sendromu, zayıf fakat alt çenesi küçük ve geride, iri bademciklere sahip, kısa ve kalın boyunlu kişilerde daha sık görülür. Mutlaka uyku laboratuvarına yatarak uykusunun incelenmesi gereken uyku apnesi hastaları için farklı tedavi yöntemleri bulunmaktadır.
“Continuous Positive Air Pressure (CPAP)” adı verilen ve sabit basınç üreten cihaz sayesinde uyku sırasında kişinin hava yolunun daralması engellenir. Gece uyumadan önce kişinin CPAP cihazını çalıştırarak, maske takması yeterlidir. Bu küçük cihaz tarafından maskeye gönderilen sabit basınçlı hava, üst solunum yolunun kapanmasını engelleyerek doğru bir solunum oluşumunu destekler. Basit horlama tedavi seçenekleri arasında olan ağız içi araç, radyofrekans ve cerrahi seçenekler de hastalığın mevcut durumuna göre uygulanabilir.
UYKU APNESİ NEDİR? 10 MADDEDE UYKU APNESİ
