Tripofobi nedir, neden olur? Tripofobi halk arasında delik fobisi olarak biliniyor. Psikolojik bir rahatsızlık olan tripofobide bir arı kovanı çilek ya da delikli bir sünger kişilerde kusmaya neden olabilecek şiddetli bir tiksinme hissi yaratıyor. Bu makalede tripofobi nedir? Neden olur? Tripofobi olduğumu nasıl anlarım? gibi merak edilen soruların yanıtlarına bakıyoruz.
TRİPOFOBİ (DELİK FOBİSİ) NEDİR?
Öncelikle Tripofobi nedir? Tripofobi yüzeylerde bulunan birbirine yakın kümeler halinde konumlanmış delikler nedeniyle korku ve endişe duyulması ya da iğrenme hissedilmesi ile karakterize bir rahatsızlık türüdür. Cleveland Clinik Tripofobi’yi şöyle tanımlıyor: Tripofobi (trip-uh-FOE-bee-uh), tekrarlayan desenleri veya küçük delik kümeleri olan petekler ve süngerler gibi nesnelere karşı bir isteksizlik veya iğrenmedir.
Tripofobisi olan insanlar, deliklerin yapısından tiksinirler. Mutlaka deliklerden korkmaları gerekmez.Örneğin bir çilek ya da delikli bir sünger tripofobi rahatsızlığı olan kişilerde kusmaya neden olabilecek şiddetli bir tiksinme hissine yol açabilir. Bazı kişilerde su çiçeği gibi kümeler halindeki kabarcıklar da aynı şekilde fobiye neden olabilmektedir.
TRİPOFOBİ BELİRTİLERİ NELER?
- Korku, tiksinme ya da rahatsızlık hissi
- Ürperme
- Titreme
- Ciltte kaşınma
- Terleme
- Bulantı
- Durumdan kaçınma isteği
- Kalp çarpıntısı
- Baş dönmesi
- Nefes darlığı
- Ölüm korkusu
TRİPOFOBİ TESTİ VAR MI?
Kişinin tripofobisi olup olmadığını anlamak için herhangi bir tıbbi tanı testi bulunmuyor. Tanı için psikiyatrist ya da psikolog hastanın şikâyetlerini ayrıntılı olarak dinleyip değerlendirir. Nörolojik bir hastalık varlığını dışlamak için fizik muayene yapar. Gerekirse beyin tomografisi ya da MR çekerek organik bir hastalık olup olmadığını kontrol eder.
TRİPOFOBİ NEDEN OLUR?
Tripofobi hastalığının kesin bir nedeni halen tam olarak bulunamadı. Fakat konuyla ilgili araştırmalar devam ediyor. Eski araştırmalardan elde edilen kanıtlar, delik korkusunun yılanlar ve mavi gözlü ahtapot gibi zehirli hayvanlarda bulunan yuvarlak şekil kümelerinin kişilerdeki tesirinden kaynaklandığını ileri sürmekteydi.
Bir teori, beynin delik kümelerini tehlike ile ilişkilendirmesidir. Örneğin, küçük deliklerden oluşan bir deseni zehirli bir yılanın derisiyle veya bir tarantula gözleriyle ilişkilendirebilirsiniz. Veya delikler size cilt hastalıklarını veya cilt döküntülerini hatırlatabilir.
Başka bir teori, beyninizin delikli kalıpları işlemek için daha fazla enerji ve oksijen kullanması ve sıkıntı duygularını tetiklemesidir. Obsesif kompulsif bozukluğun (OKB) bir özelliği de olabilir.
Yapılan bazı yeni araştırmaların sonucunda psikologlar yeni bir teori ileri sürüyor. Bu teoriye göre bireylerde yakın dizilimli dairesel şekillerden kaynaklanan doğal kuşkunun, aslında insanlarda görülen bazı hastalıklarla ilişkili olabileceği düşünülüyor.
Su çiçeği, kızamık, kızamıkçık, tifüs gibi pek çok hastalık ve uyuz, kene gib parazitlerin neden olduğu cilt rahatsızlıkları deri üzerinde yuvarlak şekil kümelerine neden oluyor. Başka bir deyişle, ciltteki bu bulgular kötü bir şeyin işaretidir. Dolayısıyla tripofobi olan kişiler bilinçaltının gönderdiği negatif sinyallerle korku ve tiksinti hissetmektedirler.
TRİPOFOBİYİ TETİKLEYEN GÖRÜNTÜLER NELER?
- Sünger
- Sabun köpükleri
- Mercan
- Bal peteği
- Arı kovanı
- Suyun yoğunlaşması sonucu oluşan damlacıklar
- Çilek
- Nar
- Mısır
- Cilt kabarcıkları şeklinde sıralanabilir.
