Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, yeni başlangıçların beynimiz üzerindeki etkilerini anlattı.
SNAPTİK BAĞLANTILAR SIK KULLANILDIKÇA KUVVETLENİYOR
Beyin birçok işi eş zamanlı olarak yerine getirebilen bir organımızdır. Vücut hareketlerimizin kontrol edilmesi, organlarımızın düzenli çalışması yanında öğrenme düşünme ve hatırlamadan da sorumlu olan organımızdır.
Aynı zamanda da sinir sistemimizin en önemli kısmını ve merkezini oluşturmaktadır. Beynimizi sinir hücreleri ile örülmüş bir ağ gibi düşünebiliriz. Yeni bilgilerin önceki bilgiler ile birleştirilmesi daha önce edindiğimiz bilgilerin geri çağırılması bu ağ sayesinde gerçekleşir.
Beyindeki bu sinaptik bağlantılar ne kadar sık kullanılırsa o kadar da kuvvetlenir. Kullanılmadığı zaman ise ölür ya da kaybolur. Bu nedenle beyne yönelik zenginleştirilmiş tecrübeler ile beynin sürekli olarak uyarılması beynin gelişiminde çok önemli bir yer tutmaktadır. Doğumdan itibaren yaşadığımız olumlu veya olumsuz deneyimler beynimizin gelişimini doğrudan etkilemektedir.
İNSAN BEYNİ YENİLİKLERE UYUM SAĞLIYOR
Önceden insanlar yaşlandıkları zaman beyinlerinin sabit hale geldiğini sanıyorlar. Ancak son 20’li yıllarda insan beyninin asla durmadığı aksine değiştiği ve yeniliklere uyum sağladığı belirlendi. Bu araştırmalar doğrulusunda sinirlerin esnekliği kavramı ise eğitim için ayrı bir önem taşıdı. Sinirlerin esnekliği beynin çevreye karşılık olarak yapı ve kimyasallardaki değişme yeteneği olarak tanımlanabilmektedir.
ÖĞRETİM VE DENEYİMLER İŞLEVSEL DEĞİŞİME YOL AÇIYOR
Başka bir ifade ile sinirlerin esnekliği, beyindeki sinir ağlarının yeni deneyimlere bağlı olarak kendini yeniden organize edebilme yeteneğidir. Öğretim ve deneyimler yoluyla elde edilen yeni bilgiler ve beceriler beyinde sürekli olarak işlevsel bir değişime neden olur.
BEYİN HER YAŞTA GELİŞİYOR
Sinirlerin esnekliği hayat boyu devam etmesine rağmen insan hayatının bazı dönemlerinde daha baskın bazı dönemlerindeyse bazı dönemlerindeyse daha yavaş meydana gelmektedir. Bu kavram ile önceden sanılanın aksine beynin her yaşta gelişebileceği anlaşılmıştır. Öğrenme meydana geldiği zaman daha fazla dendrit bağlantısı meydana gelmekte bunlar da bilgileri birbirine bağlamaktadır.
ÖĞRENİLEN BİLGİLERİN SIK TEKRARLANMASI ÖNEM TAŞIYOR
Araştırmalar sık kullanımın nöral ağları kuvvetlendirdiğini ortaya koymaktadır. Nöronlardaki her bir ateşleme bu işlemin tekrar yapılması için eğilim doğmasına neden olmaktadır. Bu nedenle belleğin güçlendirilmesi ve öğrenmenin daha etkin gerçekleştirilebilmesi için öğrenilen bilgilerin sık sık tekrarlanması gerekmektedir.
Bu tavsiyelere kulak verin!
- Araştırmalara göre, beynimiz yeniliklerle beraber kendini yeniliyor
- Yenilenmeyi ve yeni başlangıçları içinizde sürekli yeşertin ve adım adın.
- ‘’Yeniliklere açık değilim’’ cümlesini zihninizden silin, yerine umudu koyun.
- Yaşamaktan doğruyu ve güzeli görmekten iyiyi duymaktan asla geri durmayın.
- Tüm bunları yeni bir perspektifle yapmayı deneyin. Yenilenmiş olan düşünceyi yaşam tarzınız haline getirin.
- Hayata karşı zafer kazanın.
- Duygularınızı yaşamaktan, yeni duygular yaşamaktan korkmayın. Düşünceleriniz duygularınızla kardeştir.
- Yenilikçi düşünceler beraberinde yeni duyguları da getirecektir. Kendinizi yargılamayın geçmişteki hatalarınız yeni bir sayfa açmanıza engel değil.
- Tecrübelerinizin farkında olun. Eski tecrübelere yeni beceriler katıp onları yenileyin.
- Aynı yoldan gidip farklı bir yere varmak mümkün değildir. Beynimiz bir yenilenmeye her yaşta davet ediyorken bizim de ona ayak uydurmamız aynı bir orkestra şefi gibi ahengi sağlamamıza sebep olacaktır.
NEDEN HER HAFTA YA DA HER AY BAŞINDA YENİ ŞEYLERE BAŞLANIR?
Yeni başlangıçlar her zaman motivasyon körükleyici olarak bilinmektedir. İnsanlar alışkanlıklarından kolay kolay vazgeçemezler. Hatta bu alışkanlıklarının onlara zarar verdiğini bilseler bile. Tam da bu aşamada yeni yılda, yeni hafta da beyaz bir sayfa açma düşüncesi hemen hemen herkesin zihninde vardır. Şimdiye kadar yapmadığını yapmak veya yaptığı şeyleri yapmaktan vazgeçmekse kolay değildir. Bu nedenle bir başlangıç noktası belirlemek ilk adımı atmak anlamına gelir.
Gerekli olan motivasyonu da bu başlangıç evresi bizlere sağlar. Hafta başı, yılbaşı, dönem başı gibi günler beyaz sayfayı çağrıştırdığı için en çok tercih edilen zamanlardır. Fakat hayal kırıklığı yaşamamak için dikkat edilmesi gerekli olan bazı adımlar gözden geçirilmelidir. Çünkü başlangıçların getirmiş olduğu olumsuz deneyimler zamanla bizi başlangıçlardan korkmaya da itebilir.
HEDEFLERE GİDERKEN ADIM ADIM İLERLENMELİ
İstediğimiz şeyin tam olarak ne olduğunu tüm detayları ile netleştirmek ve o noktaya varana kadar izleyeceğimiz yolu büyük adımları zihnimizde netleştirmek oldukça önemlidir.
Büyük hedeflere giderken adım adım gitmek bizim kararlılığımızı da arttıracaktır. Örneğin kilo vermeyi hedefliyorsak öncelikli olarak sağlıklı yemekler hazırlamayı öğrenmek ve ardından vereceğimiz tüm kiloya değil de ilk 5 kiloya odaklanmak daha kolay olacaktır. Hem de emin adımlarla büyük hedeflere ilerlemeye sebebiyet verecektir. Başlangıçları hayatımıza teker teker yerleştirmek küçük adımlarla ilerlemek kişideki sebatkârlık becerisini de arttıracağı gibi uzun dönemde başarının da anahtarı olacaktır.
İLGİLİ İÇERİKLER
- Yeni deneyimlerin beyin üzerindeki etkisi ve beynin çalışma modeli
- Beyin “anne” moduna geçtikten sonra içinde yaşanan değişimler
- Beyin sağlığını koruyacak 8 formül: Prof. Dr. Derya Uludüz anlatıyor…
- Cevizin, Alzheimer hastalığı ve sağlıklı bir beyin arasındaki ilişkisi
