Çoğu zaman tedaviyi bitirdiğiniz için, çoğu zaman ihmalkarlıktan arta kalan ilaçları siz de çöpe atanlardansanız yaptığınızı bir kere daha düşünün. Çünkü sadece çöpe atmıyor, aynı zamanda doğaya ve insanlara zarar veriyor olabilirsiniz.
Evlerde kullanılmayan ilaçların ne yapılması gerektiği konusunda alka gelen ilk fikir genelde çöpe atmaktır. Oysa hem insan sağlığı hem de doğayı koruma açısından bu yanlış bir davranış. Bundan yola çıkan Çevreci Eczacılar Kooperatifi (ÇEKOOP) atık ilaçlar konusunda bir proje başlattı. İlaçların toplatılmasıyla, oluşabilecek tehlikelerin önüne geçmek isteyen kooperatifin yönetim kurulu başkanı Şule İlkkurşunlu konuyla ilgili olarak, “Yakın zamana kadar evlerde kullanılmayan atık ilaçlar kontrolsüzce çöpe, kanalizasyona atılarak insan sağlığı ve doğa için büyük zararlar yaratıyordu. Bu durum, eczacılar olarak meslek örgütlerimizi ve bizleri çok rahatsız ediyordu. Çözüm arayışları sürerken, 2009 yılında, İzmir Kalkınma Ajansı bir proje çağrısında bulundu. Bizler de İzmir Eczacı Odası’nın sahipliğinde bir proje hazırlayarak başvurduk. ‘Evsel atık ilaçların toplanması ve bertarafı’ isimli bu proje ile İzmir’de ilaç toplamaya gönüllü olan 190 eczane aracılığı ile evlerdeki kullanılmayan atık ilaçları toplamaya başladık. Projenin bitiminde topladığımız bu ilaçları lisanslı bir imha tesisine gönderek imha ettirdik. Hem eczacılar hem de halkımız tarafından ilgi ve destek gören bu çalışma, toplam 9 ay sürdü ve çok çarpıcı veriler, önemli gelişmeler elde etmemizi sağladı” diyor.
En çok tansiyon ilacı atılıyor
İzmir Kalkınma Ajansı tarafından yılın en başarılı projelerinden biri seçilen proje süresince 35 bin kutu atık ilaç toplandı. Bu ilaçların yarıya yakını (yüzde 45) hiç açılmadan atılmıştı. Şule İlkkurşunlu, “En çok tansiyon ve diyabet ilaçları hiç açılmadan atılmıştı. Buradan da raporlu ilaçların ilk kez yazıldığı reçetede bir adetten fazla yazılmaması gerektiği sonucunu çıkarıyoruz. Çünkü, üç veya dört kutu yazılan ilaç, hastaya iyi gelmediği durumda, açılmamış kutular atılmak zorunda kalınıyor. Antibiyotikler de çok atılıyor. Çünkü hastalarımız, antibiyotik kullanmaya başlayınca onu bitirme kuralına uymuyor. Böylece hem ilaçlar atılıyor, hem de antibiyotik dirençli bakteriler yaratıyoruz. Bunun gibi, projeden çıkarılacak pek çok sonuç var. Tüm bu veriler, ilaçta savurganlığın önlenmesi ve akılcı ilaç kullanımı konusunda iyi bir kaynak oluşturuyor” diyor.
Atık ilacın tehlikeleri neler?
– Hatalı ilaç kullanımı, çocuklarda zehirlenmelere neden olabiliyor.
– Çöpe veya kanalizasyonlara atılmaları ile toprağa, yer altı sularına, oradan da içme sularına ve gıdalarımıza karıflarak zarar verebiliyor.
Naylon poşetlere dikkat
Piyasada yaygın kullanılan naylon poşetler, binlerce yıl yok olmayarak çevreye zarar veriyor. Bu nedenle oxo-bio teknolojisiyle üretilen ve doğaya karıştığında tamamen yok olan bio-poşetlerin kullanılmasının arttırılması da yapılan çalışmalar arasında yer alıyor.
Nilgün YILDIZ
Formsanté Dergisi Mayıs 2011
