Balık, karides, kalamar, istiridye, yengeç, ıstakoz, midye gibi deniz ürünleri sağlıklı bir beyin, kalp ve bağışıklık sistemini destekleyen protein, omega-3 yağ asitleri, B12, demir, çinko, magnezyum bakımından zengindirler. Bununla birlikte deniz ürünleri en yaygın gıda alerjenlerinden biridir ve kirletici maddeler ve ağır metaller içerebilirler ve aşırı tüketildiklerinde sağlık problemlerine neden olabilirler. Peki, aşırı deniz mahsülü tüketme sonucunda oluşabilecek hastalıklar nelerdir? Uzman Diyetisyen Aslıhan Küçük Budak konu hakkında bilgiler verdi.
AŞIRI DENİZ MAHSÜLÜ TÜKETMENİN ZARARLARI
AĞIR METAL BİRİKİMİ
Kabuklu deniz canlıları ve özellikle dip balıkları yaşadıkları çevreden kaynaklı olarak yüksek oranda civa veya kadmiyum gibi ağır metaller içerebilirler. Deniz ürünlerinin aşırı tüketimi sonucu bu ağır metallerin vücutta birikimi organ hasarına ve işitme ve konuşma zorlukları, koordinasyon eksikliği, kas güçsüzlüğü gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Çocuklar bu nörolojik toksinlere karşı çok daha duyarlıdırlar. Çocuklarda ağır metallerin birikimi gelişimsel gecikmelere, görme problemlerine, koordinasyon eksikliğine ve bozulmuş işitme ve konuşmaya neden olabilir. Bununla birlikte hamilelik döneminde de kabuklu deniz ürünlerinin ve civa içeriği yüksek balıkların tüketimi bebekte bilişte, motor yeteneklerinde, konuşma ve dil gelişiminde problemlere neden olabilir.
İYOT ZEHİRLENMESİ
Çok az gıda doğal olarak iyot içermesine rağmen deniz ürünleri iyi birer iyot kaynağıdır. Deniz ürünlerinin aşırı tüketimi tolere edilebilir üst alım seviyesinin aşılmasına ve iyot zehirlenmesine neden olabilir. İyot zehirlenmesinin semptomları, alınan iyot miktarına bağlı olarak hafiften şiddetliye değişir. İyot zehirlenmesinin hafif semptomları ishal, ağızda yanma hissi, mide bulantısı, kusma; ciddi semptomları ise solunum yollarının şişmesi, siyanoz, zayıf nabız ve komadır.
GIDA KAYNAKLI HASTALIK
Deniz ürünleri yaşadıkları ortam nedeniyle bakteri, virüs veya parazitlerden kaynaklı gıda zehirlenmelerine neden olabilirler. Aynı zamanda yanlış depolama ve pişirme işlemleri gıda zehirlenmeleri riskini artırır. Bu besinler fazla miktarda tüketildiğinde bakteri, virüs veya parazitlere maruziyet artacağından ciddi sağlık problemleri gelişebilir.
ALERJİK REAKSİYONLAR
Kabuklu deniz ürünleri alerjisi en sık rastlanan gıda alerjilerinden biridir. Kabuklu deniz ürünleri alerjisi genel olarak yetişkinlikte gelişir, ancak çocuklukta da ortaya çıkabilir. Kusma ve ishal, mide ağrısı ve krampları, boğazın, dilin veya dudakların şişmesi, kurdeşen, nefes darlığı alerjik reaksiyon belirtileridir. Kabuklu deniz ürünlerinin aşırı tüketimi alerjisi olan kişilerde, acil tedavi gerektiren yaşamı tehdit eden bir anafilaktik şoka neden olabilir.
DENİZ ÜRÜNLERİ NE KADAR TÜKETİLMELİ?
FDA, yetişkinlerin haftada iki kez 85–140 gram düşük cıvalı balık yemelerini önermektedir. Somon, uskumru, sardalya ve alabalık omega-3 içeriği yüksek ve civa ile kirlenme olasılığı düşük olan balıklardandır. Haftada yediğiniz kabuklu deniz ürünleri miktarı buna eşitse veya daha azsa sorun teşkil etmez. Hamile kadınların ve çocukların cıva içeren deniz ürünleri alımlarını haftada en fazla iki kez ile sınırlamaları önerilir.
İLGİLİ İÇERİKLER
- Hamilelikte hangi balıklar yenmemeli? İşte uzak durulması gereken balıklar
- Taze balık nasıl seçilir? Balık alırken nelere dikkat edilmeli? İşte püf noktaları