Beyinde görülen tümörler organın kendinden kaynaklandığı gibi farklı kanserlere bağlı metastaz nedeniyle de ortaya çıkabiliyor. Bu tümörler, uygun vakalarda cerrahi dışında farklı yöntemlerle de tedavi edilebiliyor.
Yazı: Ayşegül Uyanık Örnekal
Kanserler çok çeşitli şekillerde karşımıza çıkabiliyor. Beyin kanserleri de bunlardan biri. Sıklıkla beyin tümörü olarak adlandırılan bu rahatsızlığın görülme oranı ise her yıl 6200’ün üzerinde yeni vaka olarak belirtiliyor. Ancak bundan daha fazla sayıda onkoloji hastasında, vücudun başka organlarından beyne sıçrayan yani metastaz yapan tümörler de bulunduğuna dikkat çeken Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Pulat Akın Sabancı, “Kadınlarda meme kanseri, erkeklerde de akciğer kanseri bu yolla beyne metastaz yapabiliyor. Bu hastaların sayısı, birincil kötü huylu (beynin kendi dokusundan köken alan) tümörlerden daha fazla oluyor” diyor.
METASTİK TÜMÖRLER DE SIK GÖRÜLÜYOR
Beyin tümörlerinin görülme sıklığı her geçen yıl artıyor. Bu artış düşük bir hızda olsa da tümör görülme sıklığı ilerliyor. Mart 2023 tarihinde yapılan ve tümörlerin sebeplerinin araştırıldığı yeni bir çalışmaya göre, çevre kirliliği de beyin tümörü gelişmesini artırıyor. Eskiden beri bilinen risk faktörü ise iyonize radyasyondur. Metastatik beyin tümörleri için de kadınlarda meme kanserini riskini artıran faktörler olan ailede meme kanseri olması, ilerleyen yaş, hiç çocuk doğurmamış olmak bu kansere bağlı gelişecek beyin metastazı riskini de artırıyor.
CERRAHİ DIŞI YÖNTEMLER DE KULLANILIYOR
Beyin tümörlerinin tanısında ilaçlı beyin MR’ı önem taşıyor. Tanı alan hastalarda cerrahi ve cerrahi dışı yöntemler öne çıkıyor. Her beyin tümörü ameliyatla tedavi edilmiyor. Bazı tümörlerin takip edilebildiğini belirten Prof. Dr. Sabancı, şöyle devam ediyor:
“Bu tür durumlarda belli bir süre sonra kontrol amaçlı MR çekimi planlanıyor. Beyin tümörü MR ile tespit edildikten sonra özelliklerine (tümörün çevresinde ödem ya da beyin dokusunun bası altında olup olmadığı gibi), hastanın muayenesine (şuur bulanıklığı, kuvvet kaybı, baş ağrısı) ve genel durumuna (anestezi alıp alamayacağı, ek hastalıkları, yaşı gibi) göre ameliyat edilip edilmeyeceğinin kararı veriliyor. Gelişen teknolojiyle son 20 yılda, bazı tümörlerde yüksek yoğunluklu radyoterapi gibi cerrahi kadar etkili ama kafatası açılmadan uygulanan tedaviler geliştirildi. Bu sayede ameliyat olması mümkün olmayan yerlerdeki bazı tümör tiplerinde veya ameliyatı anestezi sebebiyle kaldırması güç olan hastalarda cerrahiye alternatif tedaviler uygulanmaya başlandı. Genel olarak ‘stereotaktik radyocerrahi’ ismi verilen bu grup tedaviler arasında GammaKnife ve CyberKnife bulunuyor. Henüz geliştirilmekte olan odaklı ultrason tedavisi de şimdilik beyin tümörlerinde onaylanmış olmasa da ilerisi için umut vadediyor.”
