Son zamanların en merak edilen konularından biri disleksi yani öğrenme güçlüğü… Disleksi hastası olan birçok ünlü isim de bulunuyor. Bunlardan en bilinenleri, Albert Einstein, Thomas Edison, Wolfgang Amadeus Mozart, Tom Cruise, Stephen Hawking… Türk ünlülerden ise en bilineni Aslı Enver… Peki, disleksi nasıl bir hastalık? Belirtileri nelerdir? Zamanla düzelir mi? Acıbadem Ataşehir Hastanesi Uzman Psikolog Cansu İvecen Zakiroğlu anlatıyor…
DİSLEKSİ NEDİR?
Disleksi diğer bir adıyla öğrenme güçlüğü, bireyin yaşıtları ile eşit eğitim alması, normal ya da normalin üzerinde zeka düzeyine sahip olması ve sosyokültürel olarak benzer şartlarda olmasına rağmen okuma ve yazma ile ilgili becerilerin kazanılmasında güçlük yaşamasına denmektedir. Akranlarının öğrenme ve anlama yetenekleri ile kıyaslandığında harfleri, terimleri karmaşık bir biçimde görmektedirler ve bu bilgileri işlemekte güçlük yaşamaktadırlar.
DİSLEKSİ NEDEN OLUR?
Disleksi beynin fonemleri işleme yeteneğindeki bozulmadan kaynaklandığı düşünülmektedir. Aile öyküsünde disleksi ya da diğer öğrenme güçlüğüne sahip bireyler var ise, doğum öncesi beyin gelişimine etki edebilecek zararlı alışkanlıkların olması (uyuşturucu, alkol, sigara vb gibi) halinde bu gibi durumlarda risk faktörleri arasında yer alabilmektedir.
DİSLEKSİ BELİRTİLERİ NELERDİR, NASIL ANLAŞILIR?
Yaşıtları ile kıyaslandığında konuşmayı öğrenmede gecikme, sözlü ve yazılı dili organize edememe, harfleri ve sesleri yeterince öğrenememe, okumaya başlamada güçlük yaşama, kelimeler yanlış şekilde heceleyerek akıcı okuma noktasında sıkıntı yaşama, uzun okumalar verildiğinde takibini ve parça ile ilgili hatırlamalar noktasında güçlük yaşama, yazmada harf atlama, harfleri ya da rakamları ters yazma gibi güçlüklerle karşılaşma, (örnek olarak 9 yerine 6, d yerine b yazmak gibi) matematiksel işlemleri yaparken güçlükler yaşama şeklinde belirtileri bulunmaktadır. Okul çağına başlayan çocuklar yukarıda verilen güçlükleri yaşaması halinde ailesi ya da öğretmenleri tarafından fark edilerek ilgili uzmanlara yönlendirmelerde bulunmaktadırlar. Çocuk ve ergen psikiyatristi; öğretmenden, ebeveynden ve uygun görmesi halinde psikoloğa yönlendirerek gerekli testler yapılmakta ve tanısı konularak tespit edilmektedir.
TEDAVİSİ VAR MIDIR, ZAMANLA DÜZELİR Mİ?
Dislektik çocuklar akranları ile benzer sınıflarda eğitim alarak öğrenime devam edebilmektedir ancak özel eğitim programı ile desteklemek gerekebilir. Dislekside öğrenme performansına etki eden alt alanlar belirli testler ile tespit edilerek çocuk ile bir özel eğitim uzmanı eşliğinde bilişsel müdahale programı uygulanabilmektedir. Disleksinin eşlik ettiği farklı bir psikiyatrik durum var ise medikal tedavi düzenlenebilmektedir ancak doğrudan disleksiyi ortadan kaldırabilecek herhangi bir medikal tedavi bulunmamaktadır. Bununla beraber çocukta bir artikülasyon problemi var ise eş zamanlı olarak dil ve konuşma terapistinden destek alınabilmektedir.
İLGİLİ İÇERİKLER
- Çocuğum okula alışabilecek mi? İlkokula başlamaya hazır mı? Dr. Süleyman Çakıroğlu anlattı
- Ergenlere söylenmemesi gereken sözler: Anne babalar ne yapmalı, nasıl davranmalı?
- Ergenlik dönemindeki çocuğa nasıl davranılmalı?
- Erken ergenlik nedir, belirtileri nelerdir? Neden olur?
