Hayatınızı beraber geçirmeye karar verdiğiniz eşinizle yolları ayırdınız. Bu artık sık rastlanılan bir durum. Ama hayat bu; karşınıza beklenmedik durumlar çıkartabiliyor. Mesela boşandığınız, yolları ayırdığınız eski eşinizle tekrar nikah masasına oturmayı düşünüyorsunuz. Kimilerine göre önceki kötü deneyimler olgun ve mutlu bir evliliğin sırrıyken kimileri de ilkinde yapılan hataların yeniden kavuşmanın heyecanıyla görmezden gelindiğine inanıyor.
Yazı: Seda Özdemir Şimşek
Günümüzde artık hepimiz şu konuda hemfikiriz: Evlenip sonsuza kadar mutlu yaşamak her zaman çok da mümkün değil. Sevip evlenmek kadar anlaşamayıp boşanmak da doğal. Buraya kadar tamam. Peki ya boşandığımız kişiyle tekrar hayatımızı birleştirmek istediğimizi fark ettiysek? Vazgeçtiğimiz o kişi yeniden iyi günde kötü günde, hastalıkta sağlıkta yanımızda olabilir mi? Neden insanlar bittiği resmiyete bile dökülmüş ilişkilerine bir şans daha vermek ister? Diyelim ki verdiler, bu ikinci tur sahiden mutluluğa giden kapının anahtarı olabilir mi? Anadolu Sağlık Merkezi’nden Uzman Psikolog Selin Karabulut, aklımızı kemiren tüm bu sorulara karşılık olacak düşünce ve deneyimlerini bizimle paylaştı.
BİR KEZ AYRILMIŞ ÇİFTLER NEDEN İKİNCİ KEZ EVLENİR?
Yollarını bir kez ayırmış çiftler neden ikinci kez evlenmeye karar verir?
Bu karar ne için, ne şekilde ayrılmış olduklarıyla doğrudan alakalıdır. Kızgınlık anında, düşünülmeden alınmış boşanma kararları, boşanmanın belirli birtakım sebeplerin mutlak sonucu olarak görülmesi çiftleri tekrardan evlenmeye itebiliyor. Bazen de başka bir hayatın mümkün olmayacağını düşünmek, çaresizlik hissi, duygusal veya ekonomik bağımlılıklar ya da sosyal baskılar çiftlerin tekrardan nikah kıymasına teşvik edebiliyor.
Boşanmış çiftlerin tekrar bir araya gelip evlenme sıklığına dair istatiksel bir bilgimiz var mı? Ne kadar yaygın bir durumdan bahsediyoruz?
TÜİK verileri yeniden evlenmeyle ilgili detaylar veriyor ancak aynı evliliğin tekrarlanması yönünde veri analizi yok. 18 senelik klinik pratiğimde gördüğüm çiftler arasında tekrar evlenenler bir elin parmaklarını geçmez.
Çiftin çocuğunun/ çocuklarının olması tekrar bir araya gelmelerinde önemli bir etken mi? Çocuksuz çiftlerde yeniden bir araya gelme motivasyonu neler olabiliyor?
Evet, sebeplerden biri tam da bu; çiftler çocukları için veya çocukları bahane ederek tekrar evlenebiliyor. En azından bunu düşünen oldukça fazla bir kesim. Çocuk bakımı, zorunlu maddi ihtiyaçlar, çocukların ruh sağlığı konularındaki endişeler, anne-babaları tekrar evlenmek konusunda düşündürse de zaten geçinemeyen ve anlaşamayan anne-babaların aynı evde var olması ve çatışmalarını çocuğun şahitliğinde sürdürme durumu, çocuklar için daha zarar verici olabiliyor.
İkinci kez bir araya gelecek çiftlerde kadının kendisine sorması gereken sorular nedir?
Böyle bir kararı insan neden alır? Bu sorunun cevabı önemli. Alınan kararın artı ve eksileri iyice tartılmalı. Bir çift terapisti olarak istisnai durumlar olabileceğini göz önünde bulundurup “yeniden evlenme” durumunu önermediğimi söylemek isterim. Bir kez boşanma durumuna gelmiş, hesaplaşılmış ve noktalanmış bir ilişkiden beklentilerimiz ne kadar karşılanacaktır?
İkinci kez bir araya geldiklerinde ilişkiyi sağlıklı yürütebilmek için neler yapılabilir?
Dediğim gibi bu çiftin ne için boşandıkları ve ne için ayrıldıkları sorusunun cevabına göre değişir. Yapılacak bir şey yok, iş tamamen ne istediğinize bağlı.
Boşanmaya neden olan daha önceki anlaşmazlıkların yeni birliktelikte de ortaya çıkma ihtimali yok mu? O anlaşmazlıkların tekrar ortaya çıkmaması için neler yapılması gerekir?
Her ilişki kendine özel ve biriciktir. Yani bir başka deyişle her çift kendi özel ilişkisini oluşturur. Geçmişteki anlaşmazlıklarınız o ilişkiye aittir ve bu ilişkiyle alakası yoktur. Ancak, belirli birtakım kalıplaşmış düşüncelerimiz, takıntılı ve ısrarcı tutumlarımız, önyargılarımız ve zorlayıcı kişilik yapımız o ilişkiye de taşınır ve o kişiyi de zorlar. Sonuçta ilişki benzer sebeplerden yıpranmış olur. İnsanlar gönüllerini tüm çıplaklığıyla açabilse, klişe ve baskılardan uzaklaşabilse, özgürce ve kendi istediği gibi sevebilse ve yaşayabilse, uyum yakaladıklarında bu uyumu kaybetmemek için eminim çok uğraşırlar. Toplumumuzun birçok sosyoekonomik ve kültürel özelliği sevginin de özgürce yaşanabilmesini maalesef engelliyor.
Ayrı geçirilen süredeki özel hayatlar ya da varsa birliktelikler yeni evlilikte sorun yaratıyor mu?
Yaratmaması gerekir. Yaratıyorsa sorunlar hanesine büyük bir sorun daha eklenir.
Bu çiftlerin ikinci kez boşanma ihtimali nedir? Yaygın karşılaşılıyor mu?
Bilemiyorum ancak bacakları kırılmış ve sargı beziyle sarılmış bir sandalyenin kırılma ihtimali ne kadarsa o kadardır bence.
İkinci evliliklerin daha iyi gittiğine dair toplumdaki genel kanının doğru olduğunu söylemek mümkün mü?
İkinci evliliklerin ilk yetişkinlik zamanında değil de daha ileriki yaşlarda yapıldığı düşünülürse bu yaşlarda insanın daha olgun, daha akılcı, ne istediğini bilen ve daha tecrübeli olduğunu varsayabiliriz. İlk evlilik acemilik, ikincisi ustalık diyenler bile var. Bu olgunluğa erişebilen, geçmiş deneyimlerinden dersler çıkarabilen, kendini geliştirebilen, ne istediğinin farkında olan kişilerin evliliklerinde daha mutlu olabileceklerini söyleyebiliriz. İlk veya ikinci…
Türkiye’deki boşanma sebeplerine bakılınca ilk üç sırayı hangi konular oluşturuyor?
TUİK 2021 boşanma istatistikleri verilerine göre ilk sırayı “geçimsizlik,” ikinci sırayı “diğer” ve üçüncü sırayı ise “bilinmiyor” kategorileri alıyor. Diğer ve bilinmiyor başlıklarının toplamı, geçimsizlik verisinin yaklaşık 30’da birine denk geliyor. Kliniğe gelen boşanma kararı almış çiftlerin sebepleri arasında ise en sık ilgisizlik, iletişim problemleri, evlilik dışı ilişki gibi sebeplere rastlıyoruz.
