Her adımda önümüze çıkan cezbedici yiyecekler, market raflarından alışveriş sepetine atlayıveren abur cuburlar, hiç yorulmamamız için kapımızın önünde bekleyen otomobillerimiz, konforlu ofislerimiz, asansörlerimiz ve spor yapmamak için üretebildiğimiz onlarca bahane bizi ‘insülin direnci’ ile tanıştırıyor. Tedavi edilmediği takdirde Tip 2 diyabete ilerleyebilen bu hastalık ‘çağın vebası’ olarak tanımlanıyor.
Son zamanlarda televizyonu açtığınızda, radyoda, gazete sayfalarında ve dergilerde hep karşınıza o çıkıyor; insülin direnci. Çağın hastalığı olarak nitelendirilen bu tablodan neden bu kadar çok korkuluyor ve önlemek için neler yapmak gerekiyor sorularını Bayındır İçerenköy Hastanesi’nden Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Dr. Demet Özgil Yetkin’e sorduk. İnsülin direncinin ne olduğunu anlamak için önce kan şekeri-insülin dengesinin nasıl çalıştığını anlamak gerektiğini belirten Yetkin, bizi vücudumuzda küçük bir keşif yolculuğuna çıkardı. Hem kendinizin hem de çocuklarınızın çağın vebasına yakalanmaması için bu yazıyı okumalısınız.
İnsülin nedir?
Her organizmada olduğu gibi insanın da yaşaması için enerji girdisi olması şart ve vücudumuz kendisi için gerekli olan enerjiyi, yiyip içtiğimiz gıdalardan alıyor. Aldığımız karbonhidratlı gıdalar kanımıza şeker olarak karışıyor ve bu şekerin seviyesini dengelemek için insülin hormonuna ihtiyacımız var. İnsülin hormonu midemizin hemen altında bulunan ve pankreas adı verilen organdan salgılanıyor. Bu hormon, kana girmiş olan enerji kaynağını, yani şekeri hücrenin içine sokmak ve hücrenin bunu yakıt olarak kullanmasını sağlamak görevini üstleniyor.
İnsülin hormonunun seviyesi sağlımızda nasıl bir rol oynuyor?
İnsülin hormonun yokluğu, çocukluk diyabeti denilen Tip 1 diyabete neden oluyor ki bu hastalık insülin tedavileri başlamadan önceki yıllarda ölümcül oluyordu. Ancak insülin hormonu seviyesinin kanda fazla olması da iyi bir durum değil çünkü insülin direnci denilen tabloyu ortaya çıkarıyor.
İnsülin direncini tanımlayabilir misiniz?
Eğer yaktığımız enerjiden çok daha fazlasını alıyorsak hücreler bu aşırı yükü almak istemiyor ve insülin hormonuna direnç geliştiriyor. Daha fazla insülin salgılanarak bu direnç kırılmaya çalışılıyor ve bir kısırdöngü oluşuyor. Tüm bunların sonucunda ise kandaki şeker oranı sürekli yüksek seyrediyor, sonunda Tip 2 diyabet ortaya çıkabiliyor. İnsülin direnci ayrıca karın çevresi yağlanması, kan yağları, kolesterol ve tansiyon yüksekliği, kalp damar hastalıkları, inme, metabolik sendrom ve kadınlarda polikistik over gibi birçok hastalığı tetikliyor.
Hangi belirtiler görülüyor?
İnsülinin yüksek olması daha fazla yemek ihtiyacı duyulmasına, kan şekeri seviyesinde dalgalanmalara, yemek sonrası halsizlik hissine, gün içinde yaşanan acıkma ataklarına, göz kararmalarına neden oluyor. Ancak bu hastalığın çok belirgin bir semptomu yok. Yani ‘Şu belirti insülin direncini gösterir’ diye bir yargıya varmak mümkün değil.
