Adet öncesi gerginlik ile karıştırmayın
Hormonal düzenlemesi farklı olan kişilerde adetten yaklaşık bir hafta önce öfke, tahammülsüzlük, uyku düzensizliği, iştah değişiklikleri ve kaygı atakları görülebiliyor. Özellikle genç erişkinlik döneminde, ergenliğe girdikten bir süre sonra, yumurtlamanın eşlik etmediği adetler yaşanıyor ve bu dönemler çok gergin geçiyor. Bu belirtileri depresyon ile karıştırmamak gerektiğini belirten Psikiyatri Uzmanı Dr. Kürşat Altınbaş, “Premenstural dönemde kaygıyı bastırıcı, kasları gevşetici ajanların yanı sıra uyku düzenine dikkat etmek, çay-kahve miktarını azaltmak, çok yormayacak rahatlatıcı aktivitelere önem vermek ve egzersiz gibi davranışçı önlemler verebiliyoruz” diyor.
Bu belirtileri yaşayan kişi psikiyatriste mi psikoloğa mı gitmeli?
Kişinin hasta olup olmadığının ayrımının hekim tarafından yapılması gerekiyor çünkü depresyon gibi görünen bir hastalığın altından biyolojik hastalıklar çıkabiliyor. Örneğin özellikle adet düzeni yeni oturan genç kadınlarda kanama miktarları değiştiğinde görülen kansızlık, saç dökülmesi ve vitamin eksiklikleri, depresyonda görülen belirtileri ortaya çıkarıyor. Bir ekip işi olan depresyon tedavisinde, planlamayı psikiyatristin yapması, tedaviyi ise ruh sağlığı profesyonellerinin yani psikiyatrist ve psikologların birlikte yürütmesi ideal yaklaşım oluyor.
Kadınlar bu sendromdan daha fazla etkileniyor diyebilir miyiz?
Özellikle 25-35 yaş arası kadınlarda daha fazla rastlanıyor. Kadınlarda ikinci tepe noktası ise 45 yaş sonrasında görülüyor. Bu durumla ilgili önermelerin çoğu psikolojik ve biyolojik faktörleri içerse de gösterilmiş tek bir neden yok. Kadın-erkek arasındaki biyolojik farklılıkların yanı sıra sosyokültürel çevre de önem taşıyor. Özellikle doğu toplumlarında kadınların maruz kaldığı şiddet, yok sayılma, erken yaşta yaşanan travmalar gibi faktörler de mevsimsel seyirli depresyonun ortaya çıkışını etkiliyor.
Biz kadınlar bu belirtileri yaşamamak için neler yapabiliriz?
Ailesinde duygudurum bozukluğu hikayesi olanlarda daha sık görüldüğü için her zaman iradi önlemler almak mümkün olmayabiliyor. Ancak iradi olarak yapılacak olan, insanın kendini daha iyi tanıması, kendinde stres oluşturan durumları tanıyıp bununla başa çıkmaya gayret göstermesi oluyor. Zaten sağlıklı ruhsal yaşam da kişinin önce kendini fark etmesi ve sonra değiştirmek için gayret etmesi ile başlıyor. Kişinin fark etmek için aynaya ihtiyaç duyduğu yerde ise ruh sağlığı profesyonelleri devreye giriyor.
✎ Yaprak ÇETİNKAYA
Formsante Dergisi Şubat 2012 Sayısı
