Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), akciğerlerdeki hava akımında görülen kronik ve yineleyen engellemelerin görüldüğü bir hastalık topluluğudur. Peki, neden olur? Belirtileri nelerdir? Tedavisi nasıl yapılır? Doç. Dr. Hacer Kuzu Okur, anlattı.
KOAH NEDİR?
Günümüzde giderek yaygınlaşan ve tüm dünyada ölüm nedenleri arasında 3. sırada yer alan KOAH’ın da bunun bir neticesi olduğunu söyleyen Doç. Dr. Hacer Kuzu Okur “Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) akciğer dokusunu hızla bozarak hava yollarının daralmasına yol açan ve nefes alıp verişimizi kısıtlayarak yaşam kalitemizi düşüren bir hastalıktır.
KOAH BELİRTİLERİ NELERDİR?
KOAH’ın en sık rastlanan belirtileri arasında:
- Öksürük
- Nefes darlığı
- Balgam çıkarma yer alıyor.
Bu belirtilerle kendini gösteren KOAH’nın başlıca nedeni sigaradır. Ülkemizde sigara içen 40 yaş üzeri her 5 kişiden 1’inde KOAH görülmekte, bu sayı her geçen gün artmaktadır.”
KOAH’IN NEDENLERİ NEDİR?
TÜTÜN ÜRÜNLERİ KULLANMAK
KOAH hastalığının yüzde 90 ile başlıca sorumlusu sigara. Pipo, puro, elektronik sigara ve nargile de sanılanın aksine akciğerlerimize sigara gibi büyük zarar veriyor. Sigara içmeyen kişiler yani pasif içiciler de en az sigara içenler kadar risk altında. Örneğin; eşi sigara içen kadınlarda en az sigara içen kişiler kadar KOAH görülebiliyor. KOAH hastalığında hava yolu bozulduğu ve hava keseciklerinin yapısı harap olduğu için nefes alıp vermek güçleşiyor. KOAH önlenebilen bir hastalık ve ilk şartı da sigarayı bırakmak.
HAVA KİRLİLİĞİ
Özellikle büyük şehirlerde ve sanayi şehirlerinde solunan havadaki yakıcı ve zararlı gazların yüksek oranda olması da KOAH’ya zemin oluşturuyor. Çevre kirliliği gibi ev içi ortamdaki hava kirliliği de tehlikeli. Örneğin; yemek pişirirken buharına maruz kalmak ya da Anadolu’da tandırda ekmek yaparken duman maruziyetinin olması; evde ısınmak için odun, tezek gibi biyomass yakıt dumanı maruziyeti bunlar arasında yer alıyor. Mangal yaparken ve şömine yanarken maruz kalınan dumandaki gazlar da bu hastalığa yol açabiliyor.
MESLEKSEL MAZURİYET
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Hacer Kuzu Okur “Tozlu, dumanlı iş yerlerinde, ağır metal, yağ giderme ve boya sökme, kozmetik üretimi, endüstriyel polimer kaplama, alüminyum işleri ve çimento fabrikasında çalışanlar bu hastalığa karşı yüksek risk altında. Yine, temizlik işinde çalışanların kullandığı temizlik malzemeleri de hastalığa karşı zemin oluşturuyor. Mesleksel maruziyeti en az seviyeye indirmek için doğrudan temastan kaçınılması ya da maske kullanılması şart” diyor.
KOAH TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
40 yaş üstü sigara içen herkes solunum testi yaptırmalı!
KOAH hastalığının kesin teşhisinde solunum testi yapılır. Bu çok kolay uygulanan bir testtir. KOAH erken teşhisi için sigara içen ve 40 yaşını aşmış herkes yılda bir kez solunum testi yaptırmalıdır. Solunum testi ile hem KOAH teşhisi konur hem de hastalığın şiddeti belirlenir. Akciğer filmi, kan oksijen seviyesi ölçümü ve bazı kan ve egzersiz testleri diğer yardımcı tetkiklerdir.
Sigarayı bırakmak şart!
KOAH’ta temel tedavi sigaranın bırakılması, tozlu ve dumanlı ortamlarda çalışmamak, bulunmamak ve düzenli ilaç tedavisidir. Sigara bırakıldığı zaman hava yollarında ve hava keseciklerindeki bozulmaların şiddeti yavaşlar. İlaçlar hastalığın ilerlemesini önlemez bu nedenle sadece nefes darlığını azaltmak için kullanılır. İlaçlar düzenli kullanılmazsa hastalık ilerler, sürekli nükseder ve hastane yatışları artarak birçok yan etkiler gelişebilir.
