Çocukluğunuzda yaşadığınız ve o günden beri beyninizde donmuş olarak bekleyen bir anı bugün size hayatı zehir ediyor olabilir. Bu anıyı hatırlamak, ona karşı duyarsızlaşmak ve anıyı pozitif olarak beyninize yeniden işlemek için kullanılan EMDR yöntemi sadece birkaç seansta başarılı sonuçlar veriyor.
İngilizce adının baş harflerinden oluşan EMDR adıyla bilinen Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme Terapisi, bugün travmadan kaygı bozukluğuna, vajinismustan kekemeliğe birçok sorunun tedavisinde kullanılıyor. EMDR uzmanı bir klinik psikoloğun karşısında oturuyorsunuz. Gözlerinizle onun el hareketlerini takip ederek ya da iki avucunuza yerleştirdiği titreşimli aleti hissederek size sıkıntı veren konuya ya da anıya odaklanıyorsunuz. Bu sırada beyninizin sağ ve sol kısımları yani duygularınız ve mantığınız aynı anda harekete geçerek büyük bir güç oluşturuyor. İşte şimdi o anıyı yenecek güce sahipsiniz. Kötü anınızla yüzleşip barışıyorsunuz. Klinik Psikolog Tuğçe Peker Darcan, EMDR yönteminin detaylarını anlattı.
EMDR ne zaman ve nasıl ortaya çıktı?
Dr. Francine Shapiro, 1989’da ABD’de henüz bir doktora öğrencisiyken göz hareketlerinin kendisini bazı sıkıntılı düşüncelerden uzaklaştırdığını fark etti ve bunun üzerine orduda kaygı problemi olan gönüllüler üzerinde bazı çalışmalar yaptı. Çalışmalarında göz hareketlerinin kişilerin beyninin iki tarafında; yani mantık ve duyguları arasında bir bağlantı kurduğunu ve bunun da iyileşme sağladığını ortaya çıkardı. İlerleyen araştırmalarda ortaya çıktı ki bu etken sadece göz hareketleri olmak zorunda değil. Kişiyi hem sağdan hem de soldan uyaran tensel duyular ve sesler de aynı etkiyi sağlayabiliyor.
EMDR hangi durumlarda kullanılıyor?
Bugüne kadar yapılan araştırmalarda EMDR, uzak ya da yakın geçmişte yaşadığınız olumsuz herhangi bir olayı, beyine işlemek için kullanan bir travma terapisi olarak tanımlanıyordu. Yapılan yeni araştırmaların da ışığında EMDR’yi artık her durumda uygulayabiliyoruz. Kişiyi rahatsız eden bir anı değil de mevcut bir durum olabiliyor. Örneğin patronu ile ilişkisi bozuk olan kişiyi patronuna karşı, sınav kaygısı olan genci sınava karşı duyarsızlaştırıyoruz. Duygu ile mantık işbirliği yaptığında bu genç, “Bu bir deneme, başarabilirim” şeklindeki yaklaşım sayesinde performansını artırıyor.
Terapide kişi kötü anısını tekrar yaşıyor mu?
Terapiye gelen birçok kişi bir sıkıntısının nedenini bulamıyor. Danışanın öyküsünü alırken “Geçmişten bugüne sizi üzen, sık sık aklınıza gelen, rüyalarınıza giren bir şey var mı?” diye soruluyor. Bazen hiçbir anı hatırlanmayabiliyor. O zaman EMDR sırasında güncel sıkıntılardan birini ele alıyoruz. Örneğin kekemelik sorunu olan biriyle yaptığımız çalışmada 2 yaşında izlediği bir reklamdan korktuğunu ve kekeme olduğunu fark ettik. Bu kişi o anısına ulaştıktan sonra konuşmasında büyük düzelme oldu. Bazen danışan yaşadığı olayı anlatmak istemese de EMDR uygulayabiliyoruz.
