Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan Corona Virüs’le ilgili merak edilenleri yanıtladı: Corona Virüs ayakkabıyla eve gelir mi? Corona Virüs salgını ne zaman biter? Kıyafetten bulaşır mı? Buzdolabından bulaşır mı? Etten, sütten bulaşır mı? Fön makinesi Corona Virüsü önler mi? Corona Virüs laboratuvar ortamında üretilmiş olabilir mi?
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan Show TV’de Corona Virüs’le ilgili merak edilen soruları yanıtladı. Mehmet Ceyhan’ın yanıtları şöyle:
- Corona ne demek? Corona Virüs’ün ilk belirtileri neler?
- Corona Virüs neden erkekler için kadınlara göre daha ölümcül?
KİMLER İYİLEŞİYOR, KİMLER YAŞAMINI YİTİRİYOR?
Bu hastalık zaten yüzde 97 iyileşiyor. Yüzde 3 ölüm oranı. Bazı ülkelerde daha yüksek, bazılarında daha düşük. En önemli etken yaş. Bu sadece Corona Virüse özgü bir durum değil. Mesela domuz gribi çocukları ve gençleri etkiliyor. A tipi grip virüsü daha çok yaşlıları etkiliyor.
Hipertansiyon, kronik kalp hastalığı, diyabet, akciğer hastalığı da iyi ya da kötü seyretmesiyle ilgili. Yoğun bakım koşulları da etkili. Ülkelerde de bu farkı görüyoruz. Güney Kore’de yüzde 1, İtalya’da yüzde 10 ölüm oranıyla seyrediyor. Bunların deneyimlerine bakıp da bir yol çizmeye çalışıyoruz.
- Bebek bekleyen anneler ne yapmalı? 9 soruda hamileler ve koronavirüs
- İşte Koronavirüs riskini düşüren sayılar: 20 saniye, 2 litre, 1.5 metre
ABD’DE SERUM ÇALIŞMASI VAR
İyileşen hastalar bunlardan alınan kanlarla ilgili ABD bir çalışma var, bunlar gözden kaçtı. Trump’un toplantısında serum tedavisi de konuşuldu. New York’ta iki ilaç grubunun çalışması başladı. İyileşenlerin kanlarında gelişen antikorların hasta kişilere verilp virüsü ortadan kaldırması üzerine de çalışılıyor. Henüz etkin olduğu gösterilmiş ilaçlar değil. Henüz üzerinde çalışılıyor. Bu da ümit bağladığımız tedavi yollarından biri.
CORONA VİRÜS NE ZAMAN BİTER?
Bir salgının bitmesi için 3 tane yol var. Ya insanları bırakacaksınız kendi haline herkes geçirecek bu hastalığı, çok sayıda ölüm olacak. Yaklaşık 2; 2.5 ayda dünya nüfusunun yarısı bu virüsle karşılaşır, bağışıklık kazanır.
İkinci yol bir aşı geliştirilir, bu aşı herkese uygulanır bir süre sonra virüs bulaşacak kimse bulamaz ve biter.
Üçüncüsü en iyi senaryo ise virüs mutasyona uğrar ve insanlara bulaşma özelliğini kaybeder; salgın biter.
Birinci yolu hiçbir ülke yapamıyor. İngiltere’de çok tartışıldı, insancıl bir yöntem değil.
Biz müdahale etmeye, yayılma hızını yavaşlatmaya çalıştığımız için süre uzuyor. Biz yavaş yavaş insanlar bağışık hale gelsin istiyoruz.
Aksi halde bütün ülkelerin sağlık sistemi de çöker.
FÖN MAKİNESİNİ ÜZERİME TUTARSAM VİRÜS ÖLÜR MÜ?
(Parayı ütüleyenler var. Boğazına fön makinesi tutanlar var sorusu üzerine) Bunlar çok yanlış şeyler. Virüsü 60 derecede 30 dakika tutmanız lazım ölmesi için. Çok boğazı yanan insanlar duydum.
- 11 soruda Corona Virüs Testi
- Corona Virüs gıda yoluyla bulaşır mı?
- Corona Virüs ile ilgili A ve 0 kan grubu iddiaları doğru mu?
AYAKKABI EVE CORONA VİRÜS GETİRİR Mİ?
Elbise, ayakkabı işini abartmamak lazım. Sokakta ayakkabınızın altına virüs bulaştı diyelim. Eve gelince bu virüs oradan uçup da havayı kirletmez.
Ancak; çocuğunuzun ayakkabınızın altını elleyip ağzınına burnunuza getirmesi lazım. Yapılacak şey çok basit. Ayakkabıları çocukların ulaşamayacağı yerlere bırakmak lazım. Akşamdan bırakıp sabaha kullanabilirsiniz.
KIYAFETLERLE BULAŞIR MI?
Virüs düz yüzeylerde daha çok, pürüzlü yüzeylerde daha az yaşıyor. Örneğin yünde 1, 2 saat yaşıyor. Çamaşırlarınızı 60 derecede yıkayabilirsiniz. Yün gibi kıyafetlerinizi kimsenin girmediği ya da penceresini açtığınız bir odaya asarsanız virüs ölecektir.
Bu virüs zarflı virüs. Amonyak gibi deterjanlı maddede çok çabuk ölüyorlar, çok dayanıklı bir virüs değil.
- Tuzlu su, sarımsak, sıcak su, sirke, saç kurutma makinesi Corona Virüsü öldürür mü?
- Koronavirüs (COVİD-19) astım hastalarını nasıl etkiler?
HAVALAR ISININCA SALGIN BİTER Mİ?
‘Havalar ısınacak, biz kurtulacağız’… Bu çok emin olduğumuz bir şey değil. Pandeminin birinci kuralı yeni bir virüs olması ve insanların bağışık olmaması lazım. Sıcak ortamda dış ortamda biraz daha kısa yaşayacağını, insanların dışarıya çıkacağını, kapalı ortamlarla temas etmeyeceğini düşünüyoruz. Orada zaten temaslarını kesmeye çalışıyoruz, o yüzden öyle bir boş ümide kapılmayalım.
CORONA VİRÜS SALGINI NE ZAMAN BİTER?
Bunu hiç kimse öngöremez. Her ülke farklı derecede önlemler alıyor. En son ülkede de salgının bitmesi lazım. Çin’in yeni vakaları dışarıdan gelen vakalar. Çin bu işi biraz gevşetsin, hemen alevlenir salgın. Çin’de yeterince insan bağışık hale gelmedi. O yüzden bütün dünya hep birlikte çok sıkı mücadele vermesi lazım. Bir yerden gevşerse bu iş uzayacak.
- Virüs İtalya’da neden hızla yayıldı? İlginç analiz
İtalya’da vaka sayısı neden yüksek? Neler yaşandı?
VİRÜS MUTASYONA UĞRADI MI?
Değişme ihtimali her zaman var. Kişiden kişiye bulaştıkça bu risk var. Ama bu virüste şimdiye kadar bir mutasyon görmedik. Mutasyonu hep korkutucu bir şey gibi düşünmemek lazım. Bazen iyi yönde de olabilir. Bir çok salgın böyle bitti. Mutasyonla öldürme, bulaşma özelliğini de kaybedebilir. Öngörülemez bu.
CORONA VİRÜS LABORATUVARDA ÜRETİLMİŞ OLABİLİR Mİ?
Her salgında bu gündeme gelir. İnsanlar komplo teorilerini severler. Nature dediğimiz bilimsel dergide çok önemli iki çalışma çıktı. Bu virüs yüzde 81 oranında Sars virüsünün aynısı. Geri kalan özellikleri Pangolin diye bir hayvan var, kabuklu, karınca yiyen dendi, bu hayvandaki corona virüsün aynısı.
Bu öyle gösteriyor ki bize, bu Pangolin Corona Virüsü ile Yarasa’daki virüs birbirinden genetik materyal almış. Sonuçta hem onun hem onun özelliğini taşıyan ama Sars virüsünden daha bulaşıcı bir virüs ortaya çıkmış.
Laboratuvarda üretilmiş olsa Pangolin corona virüsü ki daha az öldürücü olacağı kesin, onu alıp yarasa corona virüsü ile birleştirmez daha öldürücü olurdu. Bu belli ki yarasanın vücudunda ortaya çıkmış bir virüs. Enfeksiyonla ilgisi olmayan insanların gündeme getirdiği, ilgi çekmek istediği bir olay.
ETTEN SÜTTEN BULAŞIR MI?
(Corona Virüs eksi 20 derecede buzdolabı dondurucusunda yaşayabiliyormuş sorusu üzerine)
Corona virüslerin ortak bir özelliği var. Hayvandan insana bulaşıyorlar. Yarasadan insana bulaşmaları çok zor. Bir aracı hayvan kullanıyorlar. SARS’ta oraya özgü bir kedi türüydü. MERS’te deveydi. Buradaki aracı hayvanı henüzü tespit edemedik. Koyunda, inekte böyle bir virüse rastlanmadı. O yüzden etten, sütten bize bulaşır gibi düşünmemek lazım.
Dolayısıyla etten falan korkmak doğru değil.
Virüs yiyerek bulaşmıyor. O yolla bulaşmaz. Elinizle ağzınıza burnunuza götürüp nefes almanız lazım.