GÖBEK GENİŞLİĞİ HASTALIK BELİRTİSİ!
■ Prof. Dr. M. Canan Efendigil Karatay-İç Hastalıkları ve Kardiyoloji Uzmanı
➤ Şekere bağlı geliştiğini belirttiğiniz karaciğer yağlanması, hangi süreçte oluşuyor ve hangi kanserler açısından risk oluşturuyor?
Göbek çevresi genişlemesi, aynı zamanda tüm vücut organlarının içinde ve dışında aşırı miktarda beyaz yağ hücrelerinin biriktiğinin de belirtisi. Beyaz yağ hücreleri artık bir endokrin organ olarak kabul ediliyor. Bu hücrelerden, yirmiye yakın (sağlığa zararlı ve kanser nedeni olan) hormon üretiliyor. Beyaz yağ hücreleri çoğaldıkça (kilo alma, obezite) bu hücrelerde leptin hormonu yapımı da artıyor ve organlarda (özellikle karaciğer ve pankreasta) yağlar depolanmaya başlıyor. Aşırı şeker ve karbonhidratla beslenme sonucu gelişen karaciğer yağlanması ile vücudun normal fonksiyonları yavaş yavaş bozulmaya başlıyor. Örneğin hem kadınlarda hem de erkeklerde östrojen hormonu yükselmeye başlıyor. Bu durum ise hem erkekte hem kadında meme kanseri riskini artırıyor.
ÇOCUĞUNUZU TEKNOLOJİK ALETLERDEN UZAK TUTUN
■ Prof. Dr. Süleyman Daşdağ-Biyofizik Uzmanı
➤ Teknolojiyi sınırlayalım ama nasıl?
Toplumun teknoloji harikası cihazlarla iç içe yaşaması, özellikle son 20 yılı kapsıyor. Bu araç gereçleri kullanan bizler, bunların nimetlerinden yararlanıyoruz ve yararlanmalıyız. Ancak olası yan etkileri olabileceğini dikkate almalıyız. Bu nedenle tüm elektromanyetik alan kaynaklarından korunmada önemli olan üç ana kuralı; süre, mesafe ve duruma göre koruyucu kıyafetler giymeyi veya kullanmayı dikkate almalıyız. Çünkü bebekler, çocuklar ve gelişme çağında olanların, elektromanyetik alanlarla etkileşimleri daha ciddi sonuçlar doğurabiliyor. Bu nedenle bilim adamları son yıllarda çocukluk çağı kanserleri ile elektrik, manyetik ve elektromanyetik alanlar arasında bir ilişki olup olmadığı konusuna odaklanıyor. Erişkinlerde görülen kanser veya diğer hastalıklar ile elektrik veya elektromanyetik alanlarla etkileşim arasında bir ilişki olup olmadığına ilişkin görüşler, en azından bu fiziksel etkenlerle etkileşirken temkinli olmayı elden bırakmamayı gerektiriyor.
CEP TELEFONU İLE İLİŞKİNİZİ SINIRLAYIN
■ Prof. Dr. Selim Şeker-Elektrik ve Elektronik Mühendisi
➤ Cep telefonu radyasyonu DNA’ya nasıl zarar veriyor?
Avrupa Komisyonu tarafından finanse edilen REFLEX Projesi bu konuda yapılan araştırmaların en kapsamlısı. Bu proje, GSM cep telefonlarından yayılan radyasyonun insan ve hayvan kültür hücrelerinin DNA’sında hem tek hem de çift sarmalda kırılmalara yol açtığını gösterdi. Günde birkaç saatten uzun süre cep telefonuyla görüşen erkeklerin sperm sayısında, hareketliliğinde ve canlılığında bariz düşüşler olduğunu gösteren birkaç araştırma yapıldı. Günümüze kadar bu konuda baz istasyonlarını inceleyen bir araştırma yapılmadı. Sadece bizden biraz daha uzaktalar diye kesin güvenli olduklarını varsayacak da değiliz. Baz istasyonu bizden yüzlerce metre uzakta olsa dahi biyolojik etkilere sahip radyasyon yayarlar ve bunlardan birinin çok yakınında yaşamak bizi cep telefonuyla konuşmaktan çok daha fazla etkiler. Vücudumuz gündüzleri hareket etmeye, geceleri de dinlenmeye ve kendini onarmaya ayarlı. Mobil iletişiminde gece-gündüz aralıksız yayılan radyasyon, vücudun kendini iyileştirme ihtimalini etkiliyor; belki de bu ihtimali ortadan kaldırıyor. Uzun vadede kronik yorgunluğa ve bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla hastalıklara ve kansere karşı direncin azalmasına sebep oluyor. Hatta, baz istasyonlarına yakın yerlerde oturan insanlarda sık sık birtakım nörolojik sorunlar görülüyor.
