Halk arasında Peygamber sünneti olarak biline hipospadias ailelerin en çok merak ettiği konuların başında geliyor. Peki, Peygamber sünneti (hipospadias) nedir?Genetik midir? Tedavi edilmezse ne olur? Ameliyatı nasıl yapılır? Acıbadem Altunizade Hastanesi Üroloji ve Çocuk Ürolojisi Uzmanı Prof. Dr. Cem AKBAL’a sorduk…
PEYGAMBER SÜNNETİ (HİPOSPADİAS) NEDİR?
Peygamber sünneti halk arasında kullanılan terimdir, asıl adı ‘hipospadias’dır. Üç tane birleşeni vardır; olması gereken yere açılmayan üretral açıklık (idrar deliği), peniste aşağı bakan eğrilik ve sünnet derisinin önde oluşmaması. Hipospadias 150-300 doğumda bir görülür. Sünnet derisinin tamamen oluşup idrar deliğinde küçük bir problem olan hafif form (% 5), penisin başının aşağısına veya penisin ortasına açılan idrar deliğinin olduğu orta derecedeki formu (% 70-85) ve idrar deliğinin penis kökü veya torbada olduğu ciddi tipi (% 10) oranında saptanır.
HİPOSPADİAS NEDEN OLUR? GENETİK MİDİR?
Erken doğan ve düşük doğum ağırlığa sahip erkek bebeklerde daha sık görülür. Bunun yanında genetik ve çevresel faktörler de hipospadias oluşumunda sorumlu tutulmuştur. Birinci derece erkek akrabasında hipospadias görülme oranı % 10-15, ikiz çalışmalarında her iki erkek kardeşte olma oranı % 27’dir. Bunun yanında hipospadiasın da bir birleşeni olduğu 200 den fazla sendrom tanımlanmıştır. Tek başına hipospadiasdan sorumlu bir kromozom ve gen saptanmamıştır. Çevresel faktörlerden anne karnındaki fetusun endokrin sistemini bozan herhangi bir şey hipospadias’a sebep olabilir. Dışarıdan alınan hormonlar, tarım ilaçları, besinlerden alınan hormonların etkisi olduğu gösterilmiştir. Bunlar androjen kaskadını bozarak bu hastalığa sebep olabilir.
HİPOSPADİAS TEDAVİ EDİLMEZSE NE OLUR?
Tedavi edilmemiş erişkin erkeklerde en sık belirtilen şikayetler sırasıyla; idrar yolu tıkanıklığına bağlı işeme zorlukları, penisin kozmetik olarak düzgün olmaması ve buna bağlı özgüven problemi ile cinsel ilişki sırasında ağrıdır.
TEDAVİ OLUNMAZSA İNFERTİLİTEYE YOL AÇAR MI?
İleri derecede hipospadiası olan erkekler cinsel ilişkiye girmekte zorlanma (eğrilik ve/veya sertleşme problemi) ve partnerinin haznesine idrar deliği çok aşağıda olduğu için spermlerini boşaltamama ihtimalinden dolayı infertil (çocuk sahibi olamama) olabilir. Yapılan çalışmalar; hipospadias ameliyatı olan erkeklerin normallere göre daha fazla tüp bebek yöntemine başvurduğunu göstermiştir. Burada muhtemel tek sebep hastalığın tek başına cinsel organda yarattığı sorun değil, aynı zamanda androjen kaskatını bozduğu için sperm üretimini de negatif etkilemesidir.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Hipospadiasın tek tedavi yöntemi cerrahidir, başka bir tedavisi yoktur. Cerrahi öncesi gerekli hastalarda hormon tedavisi de verilmektedir.
HİPOSPADİAS AMELİYATI ŞART MIDIR?
İdrar deliğinin normal yerine çok yakın olan, işerken bir sorun yaşamayan (tıkanıklık, spreyleme veya ayaklara doğru işeme) ve peniste eğriliği olmayan çocuklar kozmetik olarak kabul edilebilir bir penise sahipler ise ameliyat olmak zorunda değildirler. Sünnet derisi bir huni gibi işemeyi normal gösterdiği için sünnet sonrası işeme problemi görülebilir.
AMELİYAT NASIL UYGULANIR?
Ameliyat genel anestezi altında uygulanır. İdrar deliğinin yerine göre süresi değişir. İdrar deliğinin çok aşağıda olduğu, ileri derecede eğriliği olan hastalarda basamaklı birden fazla ameliyat planlanır. Bazı hastalar hastanede sadece bir gün yatar bazıları daha fazla yatabilir.
RİSKLİ BİR AMELİYAT MIDIR?
Anestezi teknikleri geliştiği ve pediatrik anestezide çok iyi bir yol alındığı için uygun merkezlerde yapılırsa riskli bir ameliyat değildir. Ameliyatın başarısı orta iyi formlarda % 85 (erken ve uzun dönem komplikasyonları dahil), ileri olgularda % 60’dır.
AMELİYAT İÇİN UYGUN YAŞ NEDİR?
Penis başı genişliği yeterli ise 6-12 ay en uygun zaman dilimidir.
AMELİYAT SONRASINDA NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Taburcu olurken kateter bakımı ve acil durumların iyi anlaşılması önemlidir. Gerekli durumda hemen doktora ulaşılması ve ameliyat başarılı olsa bile yılda bir doktora takibe gidilmesi gerekir. Bu ameliyatın çocuk ürologları tarafında bu konuda deneyimli merkezlerde yapılması çok önemlidir. En başarılı ameliyat ilk ameliyattır. Aksi taktirde fazla sayıda başarısı gittikçe azalan cerrahiler aileleri ve hastayı çok yıpratır.
