Ağırlıklı olarak diş kaybına bağlı olarak yapılan protez dişler, birçok kişi tarafından merak unsuru. Peki, protez nedir? Türleri nelerdir? Kimlere uygulanır? Alışmak zor mudur? Protez diş ile ilgili merak edilen soruları Diş Hekimi Özlem Atanur Giray yanıtlıyor.
PROTEZ NEDİR? TÜRLERİ NELERDİR?
Kişilerin diş kaybına bağlı olarak kaybettikleri estetik, fonasyon ve fonksiyon işlevlerini yerine koyabilmek amacıyla yapılan materyaller “protez” olarak tanımlanıyor. Uzuv kayıplarına bağlı olarak yapılan protezlerden bir farkları bulunmayan bu materyaller, sabit ve hareketli olmak üzere iki türdür. Sabit protezler, ağızda yeterli destek diş varlığında yapılabiliyor. Destek dişler üzerine özel yapıştırıcı simanlarla yapıştırılıyor. Hasta tarafından takıp çıkarılamıyor. Hareketli protezler ise yeterli diş desteği bulunmadığı durumda yapılıyor. Total ve bölümlü hareketli protez olarak ikiye ayrılıyorlar. Tamamen dişsiz ağızlarda yapılan protezler total, ağız içinde bulunan mevcut sabit diş sayısı sabit protez yapmaya imkan sağlamıyorsa, yapılan protezler bölümlü hareketli protezler olarak tanımlanıyor.
KİMLERE UYGULANIR?
18 yaş üzeri, iskeletsel kemik gelişimini tamamlamış, diş ve doku kaybına uğramış tüm bireylere protez yapılabiliyor.
PROTEZE ALIŞMAK ZOR MU?
Proteze alışma süresi kişiden kişiye göre değişiyor. Ama genel olarak kısa bir sürede alışılıyor. Doğru planlanmamış, kurallarına uygun olarak yapılmamış bir protez ise konuşma bozukluğuna neden olabiliyor.
DİŞ PROTEZLERİYLE RAHAT YEMEK YENEBİLİR Mİ?
Protez kullanımına alışıncaya kadar yemek yemede zorluk çekilebiliyor. Ama bu zamanla geçiyor. Fakat kurallarına uygun olarak yapılmayan protezlerde yemek yeme güçlüğü, yeni bir kurallara uygun bir protez yapılıncaya kadar devam edecektir. Tat alma organımız dilimizdir. Dilimizde bir değişiklik olmadığına göre tat almada da bir farklılık bulunmuyor. Hastalar, psikolojik olarak tat alma duygularının bozulduğundan bahsetse de bu geçici bir durumdur.
PROTEZLER KIRILDIĞINDA TAMİRİ MÜMKÜN MÜ?
Hareketli protezlerde kırık ya da çatlak meydana geldiğinde laboratuvar şartlarında tamiri mümkün oluyor.
KULLANIM ÖMRÜ NEDİR?
Protezlerin ortalama beş yılda bir değiştirilmesi gerekiyor.
PROTEZ ÜZERİNDE DÜZELTME YAPILABİLİR Mİ?
Yapılan protezin çeşitliliğine, kullanılan malzemenin cinsine göre düzeltme yapılabilme olasılığı değişiyor.
YAPIM AŞAMASI NE KADAR SÜRER?
Protezler, klasik ölçü yöntemleriyle en az iki-üç seansta (takribi 7-10 gün) yapılabiliyor. Ancak günümüzde dijital teknoloji kullanılarak protezler çok kısa zamanda hastalara teslim edilebiliyor.
PROTEZ TEMİZLİĞİ NASIL YAPILMALI?
Sabit protezlerin, tıpkı doğal dişlerde olduğu gibi günde en az iki kez olmak kaydıyla diş fırçası ve diş macunu kullanarak temizlenmesi gerekiyor. Hareketli protezlerin ise her yemekten sonra çıkarılıp sabun ve diş fırçası yardımıyla temizlenmesi önem taşıyor. Ayrıca haftada iki kez de protez temizleyici tabletler içerisinde 15 dakika bekletilerek temizlenebiliyor. Çamaşır suyu ve kaynatma işlemleri gibi temizlik uygulamalarının ise yapılmaması büyük önem taşıyor.
