Son kullanma tarihine bakın
Günümüzde meyve ve sebzelerin bir kısmı da dahil olmak üzere gıda maddeleri ambalajlı olarak satılıyor. Alışverişte bu gıdaların üretim ve son kullanma tarihlerini mutlaka kontrol etmek gerekiyor. Gıda Kontrol Laboratuvarı Müdürü Sinem Topçu, alışverişte son kullanma tarihi yaklaşmış ürünlerin tercih edilmemesini önerirken, mutfakta bekleyen ürünlerin son kullanma tarihlerinin de gözden kaçırılmaması konusunda uyarıyor. Peki “Raf ömrü uzadıkça, insan ömrü kısalıyor” sözü gerçeği yansıtıyor mu? Bilimsel bir açıklamaya dayanmadan böyle bir fikri benimsemenin ya da tamamen karşısında durmanın doğru olmadığını belirten Topçu, “Katkı maddeleri, ürünlerin biraz daha uzun süreli kullanımını sağlamak için kullanılıyor. Evde yapılan ekmeğe konulan mayanın da bir katkı maddesi olduğu unutulmamalı. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın kullanımına izin verdiği maddeler, bunların hangi gıdalarda hangi miktarlarda kullanılacağı belirlenmiş durumda… Bütün katkı maddelerine karşı durmak gerçekçi değil. Katkı maddesinin hiç kullanılmaması bazı gıdaların daha büyük tehditlere açık hale gelmesine neden oluyor. Önemli olan üreticinin kükürtleme yaparken belirlenmiş limitlere uyup uymadığının bilinmesi. Bu kontrolleri de hem üretim aşamasında hem raftan alarak bizler yapıyoruz” diyor.
➧ Meyve-sebze seçerken
Meyve-sebze seçiminde biz tüketicilerin kafasını en çok karıştıran şey, zirai ilaçlar ve hormonlar. Zirai ilaçların kullanılmamasının ürün verimi açısından imkansız olduğunu belirten Sinem Topçu, önemli olanın bu ilaçların doğru şekilde ve doğru dozlarda uygulanması olduğunu anlatıyor. Üstelik zincir marketlerin bu konuda ciddi bir politika izlediğini, market depolarının da bu açıdan denetlendiğini söylüyor. Peki pazarcı amcaya nasıl güveneceğiz? Bu konuda ise yeni bir yasanın hazırlandığını müjdeleyen Topçu, yakın zamanda yürürlüğe girecek hal yönetmeliği ile artık hallere giren ve çıkan ürünlerin de kontrol edilmeye başlanacağını söylüyor: “Gün geçtikçe daha güvenli gıda tüketme yolunda ilerliyoruz.” Mevsimi dışında raflarda görmeye alıştığımız ancak satın almaktan çekindiğimiz meyve sebzeler de var. Bunların en gündemde olanı ise domates… Kışın domates yemek sağlıksız mı? Topçu, ideal olanın her şeyi mevsiminde tüketmek olduğunu söylüyor. Mevsim dışı tüketilenlerin sağlıksız olmadığını ancak besin değeri açısından zayıf olduğunu vurguluyor: “Kışın domates tüketmediğinizde salça kullanıyorsunuz ve bu sefer ambalajlı ürüne geçmiş oluyorsunuz. Kontrollerinin yapıldığından emin olduğunuz ürünler konusunda rahat olabilirsiniz.”
➧ Et-balık seçerken
Yeni yönetmeliğe göre etler de artık ambalaja girdi. Gerek tavuk ve hindi eti gerekse kırmızı et alırken ambalaj üzerindeki son kullanım tarihine dikkat etmek gerekiyor. Güvenli gıda sadece mikrop içermeyen gıda anlamına gelmiyor, ürünün kalitesi de önem taşıyor. Bu nedenle örneğin bir paket kıymadaki et ve bağ doku oranlarının ne kadar olduğu yasal limitlerle belirlenmiş durumda ve ürünler bu limitler çerçevesinde denetleniyor. Zincir marketlerde bulunan balık tezgahları da örnekler alınarak denetleniyor. Tüketicinin ise balığın gözlerinin parlak, solungaçlarının canlı renkli, pullarının diri olduğundan emin olarak alışveriş yapması gerekiyor.
➧ Dondurulmuş ürün seçerken
Derin dondurucu kullanmaya alıştık… Özellikle çalışan kadınlar buzdolaplarında acil durumlar için her zaman dondurulmuş gıdalar bulundurmayı tercih ediyor. Gıdanın satın alındıktan ne kadar sonra derin dondurucuya girdiği, ne kadar süreyle orada kaldığı, nasıl çözdürüldüğü gibi konular da önem taşıyor. Sinem Topçu, “Dondurulmuş ürün eve gidene kadar çözülmeye başlarsa mikrobiyolojik aktivite de başlıyor. Bu ürünü tekrar dondurucuya koyup tekrar çözdürürken de doğru uygulamalarda bulunmazsanız tabağınızda sağlık açısından büyük bir risk sizi bekliyor” diyor. Bu nedenle dondurulmuş ürünleri kasaya girmeden hemen önce almak, eve gidene kadar çözülmeyeceğinden emin olmak, çözüldüyse tekrar dondurmamak, dondurucudan çıkarılan ürünü ya mikrodalgada ya da buzdolabında +4 derecede çözdürmek gerekiyor.
➧ Ekmek satın alırken
İnsan cildinde bulunan floranın gıda ile temas etmemesinin çok önemli olduğunu ve bu nedenle ambalajsız bir ekmek satın almayı kesinlikle tercih etmediğini belirten Topçu, ambalaj sayesinde ürünün etiketi ve son kullanım tarihi hakkında da bilgi sahibi olunabildiğini söylüyor.
