Egzersiz yapmak sadece vücudunuzu değil zihninizin kaslarını da geliştiriyor, beyninizin zamana yenilmesini engelliyor. En son egzersiz yaptığınızda neler düşündüğünüzü bir hatırlayın. Amacınız göbeğinizi eritmek ya da kalçanızı inceltmek miydi yoksa sadece kendinize zaman ayırmak mı? Aslında bundan daha fazlasını da yaptınız ama farkında değilsiniz. Çok sayıda araştırma sık ve düzenli egzersizin IQ’yu yükselttiğini, yaşa bağlı hafıza kaybını yavaşlattığını ve stresle başa çıkmayı kolaylaştırdığını gösteriyor.
Zihin ile vücut arasındaki ilişki biraz karmaşık, karşılıklı etkileşim içinde ve çok yönlü. Bir beyniniz olmadan hareket etmeniz mümkün değil. Öte yandan düzenli hareket etmediğiniz zaman ise daha sağlıksız ve güçsüz bir beyne sahip oluyorsunuz. Günümüzün en heyecan verici araştırmaları bedensel aktivitenin beyni nasıl etkilediğini ortaya koyuyor. Çünkü aktivite beyni tek değil, birçok yönden olumlu etkiliyor. Aerobik hareketlerinin akademik performansı artırdığı ve zihin yorgunluğunu, Alzheimer, depresyon ve anksiyete gibi ruhsal hastalıkları azalttığını bilim de kabul ediyor. En yeni araştırmalardan biri ise haftada bir yapılan egzersizin beyni, ruhsal hastalıkların yanı sıra yaşa bağlı küçülmeden koruduğunu gösterdi.
Hareketi seven hücreler
Egzersiz yapmanın kandaki oksijen oranını artırdığını biliyoruz ve bunun sonucunda beyne giden oksijenin de artarak bu olumlu etkileri sağladığını düşünebilirsiniz. Doğru düşünüyorsunuz ama yeterli değil… Bilim adamları yakın zamana kadar vücudun beyni etkilemediğini hatta zekanın yetişkinliğin erken dönemlerinde zirveye ulaşıp ardından inişe geçtiğine inanıyordu. Oysa zaman içinde manyetik rezonans (MR) gibi görüntüleme yöntemlerindeki gelişmeler en ufak hareketin dahi beyin hücrelerinin oluşumunu tetiklediğini ispatladı.
30 yaşına ulaşanlar dikkat
Son zamanlarda unutkanlığınızın arttığını mı fark ediyorsunuz? Beslenme şekliniz ya da genetik mirasınızın bunda payı olsa da diğer yandan yaşınızın ilerlemesi ile birlikte bu durumun ortaya çıkması gayet normal. Yaşımız ilerledikçe beynimizin kapasitesi düşüyor ve zihinsel kontrolümüz zayıflıyor. En sağlıklı yetişkinler dahi 30-90 yaşları arasında beyin kapasitelerinin yüzde 15’ini kaybediyor. Neyse ki koşmak, bisiklete binmek ya da yüzmek yaşa bağlı bu küçülmeyi yavaşlatıyor.
Hafızanız keskinleşsin
Egzersizin beyin kapasitenizi artırması biraz da egzersizin ardından yeni beyin hücrelerinin oluşumunu sağlayan, vücudunuzun güç merkezi mitokondriler ile ilgili. Yeni mitokondriyal büyüme beyin hücrelerini canlandırıyor ve zihinsel yorgunluğa karşı dirençli hale getiriyor, böylece de hafızayı keskinleştiriyor. Aerobik egzersizler yeni beyin hücreleri ve kan damarları oluşumunu desteklerken diğer yandan beyin nöronları arasındaki iletişimi de güçlendiriyor. Yeni oluşan kan damarları kan akışını ve dolayısıyla besinlerin beyin hücrelerine ulaşımını artırıyor. Sonuç; daha iyi zihinsel beceriler!
