Yılan, kedi, örümcek, uçak, asansör, iğne, hırsız, temizlik, topluluk önünde konuşma, yalnız kalma, kalabalık ortama girme… Bu korkular nasıl da tüm hayatınızı etkiliyor değil mi? Fobilerin hayatınızı yönetmesine izin vermeyin; doğru tedavi yöntemiyle ayağınızdaki bu prangadan kurtulun…
Bir yıl öncesine kadar, gittiğim tatilden restoranda oturduğum yere kadar tüm hayatımı etkileyen bir durum vardı: Kedi fobisi. Çocukluğumdan beri evcil hayvan beslememe rağmen kedilerden korkuyordum, sevmiyordum, görmek bile istemiyordum. Attığım çığlıklar, sandalye tepelerine zıplamam ve devamında insanların beni yargılayan bakışları bile bu korkuyla yüzleşmeme yardımcı olmadı. Bir nevi kaçış öyküsü yani… Ta ki bu konuyla ilgili yardım alıp, korkularımla ilgili farkındalık yaşayana kadar… Şimdi fobisiz yani özgür hayatımın tadını çıkarıyorum ve fobisi olanlara tek bir tavsiyem var: Kaçmayın, yüzleşin. Fobi konusunu işlemek için Prof. Dr. Vedat Şar’ın kapısını çaldık. Psikiyatri ve psikoterapi alanlarında çalışmalarını sürdüren Prof. Dr. Vedat Şar, bu alanda Türkiye’deki en etkili ve deneyimli isimlerden. Hatta “99 Sayfada Fobiler” adında bir kitabı da bulunuyor. Prof. Dr. Şar, günümüzde tanımlanmış yüzden fazla fobi olduğunu ve fobisiz insanın neredeyse olmadığını söylüyor.
Fobiyle korku arasındaki fark nedir?
Aslında korku hepsine birden verilen isim. Fobinin tipik özelliği korkulan belli bir şeyin olmasıdır. Hatta belirsiz bir sebepten dolayı olan korkulara anksiyete diyoruz ayırt edebilmek için. İzah edilemeyene anksiyete, “Şundan korkuyorum” şeklinde korkuya ise fobi deniliyor.
Fobi neden oluşur?
Psikiyatrideki pek çok şey gibi birden fazla nedeni oluyor. Kadınlarda biraz daha sık görülüyor; bunun sebebi kadınların daha duygusal olması. Bazı durumlarda genetik etkenli olabiliyor. Bir ailede fobiye yatkın bireyler varsa onların çocuklarında da benzer fobiler olabiliyor. Bazen korkutucu veya travmatik bir olayın ardından başlayabiliyor. Bir diğer etken ise izahı zor durumlar; yani görünenin arkasında başka problemler olabiliyor.
Hangisinde fobi sayısı daha fazla oluyor?
Bünyesel yatkınlığı olanlarda genellikle birden fazla fobi görülüyor.
Tanı nasıl konuluyor?
Tanıyı koymak hiç zor değil çünkü genellikle hasta bu sorunu çözmek için geliyor. Fobilerde çoğunlukla kişi kendi tanısını koyabiliyor. Tanıyı koymuş olmasına rağmen eğer hayatını çok etkilemiyorsa bu fobiyle bir ömür boyu yaşıyor.
