Küçük balık türü olan, en çok Karadeniz olmak üzere, Marmara ve Akdeniz’in de incisi olan hamsi sevilen balıklar arasında yerini alıyor. Peki, hamsinin faydaları nelerdir? Hamsiyi kimler yememeli? Hamsiden tam verim almak için nasıl yemeli? Diyetisyen Gülçin Işık anlatıyor…
HAMSİNİN FAYDALARI
- Omega-3 ve selenyum açısından oldukça zengindir. Bu durum kalp hastalıkları, felç, beyin gelişimi, tiroit, sedef hastalığı gibi rahatsızlıklarda önemli rol oynar. Omega-3 ya da selenyum eksikliğinin önüne geçmede hamsi tüketimi çok değerlidir.
- Özellikle selenyum eksikliğine bağlı hastalıklarda, selenyumun diğer besinlerde zor bulunmasından dolayı hamsi bizim için altın değerindedir. Diyabet, tiroit, guatr, çoğu cilt rahatsızlıkları; selenyum eksikliği ile görülebilir ya da ağırlaşabilir. Bu durumun önüne geçmek için selenyum kaynağı besinler tüketmek gerekir. 100 gramlık hamsi ile ise günlük ihtiyacın tamamı karşılanmış olur.
- Protein bakımından oldukça zengindir. Kilo vermek için de, uzun süre tok kalmak için de yüksek oranda protein tüketimi gereklidir. 100 gramlık hamside yaklaşık 30 gram protein yer alır.
- Omega-3 dışında EPA ve DEHA içeriğinin de olması beyin sağlığını korumaya, Alzheimer önlemeye, bunamadan korunmaya fayda sağlar.
- Çoğu zaman kılçıkları ile beraber tüketiminin mümkün olması sayesinde ciddi kalsiyum ve fosfor kaynağıdır. Bu nedenle kemik erimesi sorunu yaşayanlar, eklem rahatsızlıkları olanlar hamsiyi kılçığı ile beraber tükettiklerinde daha fazla faydalanmış olacaklardır.
- A ve D vitamini açısından oldukça zengin içeriğe sahiptir. Bu nedenle göz sağlığı, kemik sağlığı gibi olumlu etkileri bulunur.
OMEGA-3’TEN FAYDALANMAK İÇİN C VİTAMİNİ KAYNAĞI İLE TÜKETİN
Hamsi tüketirken özellikle omega-3 içeriğinden daha fazla faydalanmak için C vitamini kaynağı ile beraber tüketmeye çalışın. Salataya bol limon sıkıp, ya da doğrudan balığın üzerine limon sıkarak emilimini artırabilirsiniz.
HAMSİ NASIL YENMELİ?
Ancak ne kadar lezzetli olduğunu bilsek de kızartmasını tercih etmemeye çalışın. Çünkü balık pişerken ağırlığının neredeyse yarısı kadar yağ çeker. Ayrıca protein zarar görüp besin değerini kaybeder, kalorisi artar. Bunun yerine buğulama ya da fırın tercih edilebilir. Yine de kızartacak olursanız az yağ ile pişirmenizi öneririm.
HAMSİYİ KİMLER TÜKETMELİ? YAN ETKİLERİ NELER?
Hamsi balığında sodyum miktarı yüksektir. Bu da kan basıncını olumsuz etkileyebilir. Öncesinde bol yıkamak ve pişirirken az tuz kullanmaya özen göstermek gerekir. Tansiyon hastaları bu durumu göz önünde bulundurarak hamsi tüketmelilerdir.
Bir de hamside parazit enfeksiyon riski yüksek olduğundan mide bulantısı, karın ağrısı, ishal gibi şikayetlere sebep olabilir. Hamilelerin tüketirken doktoruna danışarak tüketmelerini öneriyoruz.
Hamsi, palamut, uskumru, ton balığı gibi balıklarda koyu renkli balık eti bulunduğundan histamin içeriği daha fazla oluyor. Dolayısıyla da balık tutulduktan sonra 5-6 saat içerisinde uygun saklama koşulları sağlanmazsa histamin içeriği artmış olur. Bu da alerjik reaksiyon durumunu artırır, hatta zehirlenmeyi tetikleyebilir. Toplumda en çok konuşulan konu olan ‘yoğurt ile beraber balık tüketimi’nin kökeni de aslında buradan çıkmaktadır. Uygun saklama koşulu olmadığı halde ya da bozulmaya yakın olan histamin içeriği yüksek balık ile yoğurt (histamin içeriği yüksek) beraber tüketildiğinde bağ ağrısı, baş dönmesi, karın ağrısı, vücutta kızarıklık, kaşıntı gibi şikayetler görülebilir. Bu durumda özellikle hamileler ve çocukların dikkat etmesi gerekir. Ancak balık taze ise hamileler ya da çocuklar haftada 2-3 kez olacak şekilde rahatlıkla tüketebilirler.
Hamilelerde balığa dair bir diğer önemli konu ise cıva bakımından yüksek balıklardan kaçınmalarıdır. Hamilelikte cıva içeren balık tüketildiğinde bu ağır metal doğrudan bebeğe geçer. Bunun sık tüketilmesi halinde bebeğin beyin gelişimini olumsuz etkilediğini görüyoruz. Son yıllarda denizlerin kirlenmesi ile beraber kurşun ve kadminyum gibi diğer ağır metaller de dikkat edilmesi gereken durumlardır. Bu durumda konservelerden kaçınmak gerekir. Hamileler risk almadan balık tüketmek istiyorlarsa yüzey balıklarını tercih etmeleri gerekmektedir. Hamsi, istavrit, uskumru, palamut bu kategoriye girer.
Yani taze olduğundan emin olunduğu sürece hamsi tüketimi hem çocuklar için hem de hamileler için oldukça güvenilirdir. Haftada ortalama 300-350 gram yeterli olacaktır.
İLGİLİ İÇERİKLER
- Hangi ayda hangi balık yenir? İşte 12 ay ve mevsime göre balık takvimi
- Türkiye’de en sevilen balık hangisi? İşte araştırma sonuçları…
- alık yemenin faydaları nelerdir? Balık yemenin insan vücuduna 12 faydası
- Balık sezonu açıldı! Taze balık nasıl seçilir? Bu maddelere dikkat!
- Hamilelikte hangi balıklar yenmemeli? İşte uzak durulması gereken balıklar
