Gülün yabanisi olan kuşburnu çok eski zamanlardan beri; kozmetik sanayisinde ve ilaç yapımda kullanılmaktadır. Romalılar çiçeğini karın ağrıları için ilaç olarak kullanmıştır. Hipokrat zamanında iltihaplara karşı tercih edilirken; orta çağ sonrası dönemlerde ise diş eti kanamalarına, böbrek ve safra taşlarına, tenyaya, yılancık hastalığına karşı kullanılmıştır. Binlerce yıl öncesinde kuşburnunun Skorbit hastalığının tedavisinde yer aldığı görülmüştür. Peki, kuşburnu faydaları nelerdir? Kuşburnu tüketirken nelere dikkat etmeli? Kuşburnu çayı nasıl hazırlanmalı? Türk Kalp Vakfı Diyetisyeni Gizem Deniz anlatıyor…
KUŞBURNU İÇERİĞİ VE BESİN DEĞERİ
Kuşburnu en yüksek oranda C vitamini içeren meyve olarak kabul edilmektedir. Önemli bir P vitamini (Permeabilite vitamini) kaynağıdır. Ayrıca içeriğinde polifenol, karoten, B1 B2, E ve K vitaminlerini de barındırmaktadır. Mineral açısından da zengin olup; yapısında potasyum, sodyum, kalsiyum, magnezyum, fosfor, demir, mangan, bakır, çinko gibi katyonlar bulundurur. Sülfat, klorür, nitrat gibi anyonların da kaynağıdır. Kuru madde oranı yüksek (%29,92-59) sayılabilecek bir meyvedir. Bileşiminde organik asitlerden malik, sitrik asit ve asetik asit bulundurmaktadır. pH değeri ise 3.7-4.4 arasında değişmektedir.
KUŞBURNU FAYDALARI
- Genel enfeksiyonlarda, kabızlıkta, safra kesesi, böbrek ve mesane rahatsızlıklarında, idrar söktürücü olarak kullanılır.
- Romatizma ve bulaşıcı hastalıklara iyi gelir. Vücudun yaşlanmasını geciktirir. Karaciğer iltihabını giderir. Tansiyonu düzenleyici etki sağlar.
- Hemoroitte, gut hastalığında, mide kramplarında ve ülserde kullanılır. Kurt düşürücü olarak tabir edilir.
- Kemik kırılmalarında, raşitizmde, vücudun bağ dokularını güçlendirmede etkilidir.
- Kanser ve bazı rahim hastalıklarında, kanamalarda, hamilelik dönemindeki kramplarda ve menopozda faydalı etkiler sağlar.
- İrinli yaralarda, selülitte, akne ve cilt bozukluğunun giderilmesinde kullanılır. Yara iyileştiricidir ve yanıklarda tedavi amaçlı kullanılır.
- Pankreası uyararak insülin salgısını uyarır. Böbrek üstü bezlerini de uyararak önemli hormonların üretimine destek olur. Diyabet tedavisinde rol alır.
- Kanı incelticidir, kan devir daimini hızlandırır, toksinleri giderir. Çeşitli kanamalarda, kansızlıkta, etkin kan temizleyici olarak kullanılmaktadır. Damar sertliği riskini düşürür.
- Kavrama yeteneği ve beyin fonksiyonlarını güçlendirici etkidedir. Özgüvenin artmasına katkı sağlar. Stres gidericidir.
- Gözleri kuvvetlendirdiği için gece körlüğünde önleyici etkilidir.
- Gribi, sekresyonu, solunum yolu enfeksiyonunu ve öksürüğü giderici rol oynar.
Farklı hastalıklarda ilaç olarak en sık kullanılan bitkilere bakıldığında kuşburnunun ilk ona girdiğini görmekteyiz. Kuşburnu meyvesinin yaprağı ve çiçeği kullanılarak, yaklaşık 72-85 çeşit hastalığın tedavi edilebileceğine dair çalışmalar görülmektedir. Sağlığa olan faydaları zengin besin değeri ve içerdiği önemli bileşiklerle ilişkilendirilmektedir.
KUŞBURNU ZARARLARI
Kuşburnu meyvesinin aşırı tüketimi sağlığı olumsuz etkiler. Fazla tüketilmesi ile oluşabilecek bazı belirtiler; bulantı veya kusma, midede yanma veya kramp, baş ağrıları, uykusuzluk gibi durumlardır. Hatta böbrekte taş oluşma ihtimali bile doğurabilir. Hassas bünyelerde tüketimi alerjik belirtilere yol açabilir. Düzenli bir şekilde tüketmeden önce kuşburnu ile kullanılan mevcut ilaçların etkileşimlerine dikkat edilmelidir. Hamileler, emzirme döneminde olanlar ve diyabetli bireyler başta olmak üzere tüketim öncesi tüm bireylerin hekim/diyetisyen önerisi alması faydalı olacaktır.
KUŞBURNU ÇAYI NASIL YAPILIR?
Kuşburnu meyvesini önce yıkayalım. Böylece aroması suya daha güzel geçecektir. Yıkadıktan sonra kişi başına bir fincana iki çay kaşığı kuşburnu düşecek şekilde bir kaba koyarak, ocakta kaynatalım. Yaklaşık 8-10 dakika kaynattıktan sonra çayı dinlenmesi için bir kenara bırakalım. Meyve kırmızı rengini ve aromasını suya yeterince vermiş olmalı. Çayımızı fazla kaynatıp meyveden sağlanacak vitamin ve minerallerin kaybolmamasına dikkat edelim.
İLGİLİ İÇERİKLER
- Öksürük ve soğuk algınlığına karşı ayva çayı! Faydaları neler, nasıl yapılır?
- Adaçayının faydaları nelerdir? Nasıl tüketilmeli? Günde kaç kez içilmeli?
- Papatya çayı faydaları nelerdir? Nelere iyi gelir? Hamileler içebilir mi?
- Regl döneminde adet sancısına iyi gelen bitki çayları ve faydaları
- Taze zeytin yaprağı çayı nasıl yapılır? Korona (Covid) için etkili mi?
