Yaklaşık 20 sene kadar önce özel bale okullarında yetişkinlere bale dersleri sunulmaya başlandığında, hayatları daha önce bir şekilde baleyle kesişmiş ve bu işe gönül vermiş bale sevdalıları kendilerini tekrar bale salonlarında buldu.
Coşkulu katılımcılar haftanın belirli günlerinde, çoğunlukla da haftada iki kez, üzerlerine bale mayo ve taytlarını, ayaklarına da patiklerini geçirerek büyük bir hevesle bale derslerine koştu. Eğitmenlerinin verdiği egzersizleri, duvarlara monte edilmiş bale barlarını tutarak müzik eşliğinde azimle yaparken günün stresinin vücutlarından tere bulanarak akıp gittiğinin de farkına vardılar. Bazı kurumlarda bu dersler “Hobi Bale” olarak adlandırıldı. Derslere katılanlar arasında halihazırda yaptıkları spor ya da dans aktivitelerindeki performanslarını bale sayesinde geliştirmeyi amaçlayan hareket profesyonelleri de vardı, kendilerini mutlu bir ortamda klasik dansın zevkine bırakmak isteyen bale meraklıları ve dans severler de. Bale eğitmenlerinin yaptığı koreografiler sene içinde şevkle çalışılarak okulların sene sonu resitallerinde yerlerini aldı. Spot ışıklarının altında sahne tozunu muazzam bir hazla yutan yetişkin öğrenciler de hayatlarında artık tekrar var olan baleye dört elle sarıldı.
Günümüzdeyse bu dersler “Yetişkin Balesi” adıyla pek çok bale okulunun bünyesinde sunulmaya devam ediyor. Hatta bazı semtlerde sadece yetişkinlerin ders alabildiği eğitim kurumları açıldı. Yetişkinlere özel bir ortamda yapılan dersler hem bale hem de diğer dans disiplinlerinde öğrencilerin kendilerini gerçekten özel hissetmelerini sağlıyor. Bu okullar aynı zamanda sadece yetişkinlerin sahne aldığı gösteriler de düzenliyor. Düşünsenize çocukluk hayalleriniz gerçek oluyor ve kendinizi o rengarenk pırıltılı kostümlerin içerisinde sahnede, seyirci karşısında buluyorsunuz. Tüm senenin çalışmasının ürününü gururla sunmanın ardından seyirciden gelen o alkışın sevinci de muhteşem bir duygu patlamasıyla zirveye ulaşıyor.
Pek çok çocuk balenin ne olduğunu tam olarak bilmeden, sahnede ya da ekranda herhangi bir bale eserini henüz seyretmemişken ailesine balerin/ balet olmak istediğini söyler. Belki de etraftan duyduğu için ya da içten gelen bir dürtüyle kendisini baleye yakın hisseder. Bazıları ailelerinin teşvikiyle bu heveslerini gerçekleştirir, pek çoğu ise bunun bir hayal olarak kalmasına razı olur. İşte tam da bu noktada yetişkin bale dersleri imdada yetişerek çocukluk hayallerinin hayata geçirilebilmesine olanak tanır. Bale derslerine katılanlar müzik eşliğinde egzersiz yaparken aslında bedensel bir aktivite de gerçekleştirmiş olur. Kendi kendine fiziksel bir çalışma yapma yeteneği ve sabrı az olan bireyler içinse bu ideal bir durumdur. Grup dinamiğinde yapılacak hareketler, kasları güçlendirirken vücut koordinasyonunu da artırır. Bale koreografilerini birlikte başarmanın vereceği haz, sosyal becerilerin de gelişmesinde büyük rol oynar. Okulda, soyunma odasında ve ders öncesi bale salonunda ısınırken yapılacak küçük sohbetler, aynı zevklerin paylaşıldığı yeni arkadaşlıkların doğmasına zemin hazırlar. Kişinin bir sahne sanatıyla ilgileniyor olması ve kendi vücuduna artık hükmedebildiğinin de farkına varması, özgüveninde de büyük bir artışa yol açar.
Eskilerin söylediği gibi her ne kadar ağaç yaşken eğilirse de bu söz daha çok baleye ileride bir meslek olarak devam etmek isteyen gençlere daha uygun olacaktır. Yetişkinlerinse baleyi bir meslek olarak seçme durumu genel olarak daha azdır. Yetişkin bale derslerinde beklentinin duruş, denge ve koordinasyon faktörlerinin zevkli ve yapıcı bir hareket deneyimi içinde sunulması olmalıdır. Bale aslında gerçekten isteyen herkesin yapabileceği bir sanat dalıdır. Her vücudun esnekliği ve koordinasyon kapasitesi farklıdır. Yetkin eğitmenler de derslerini bu limitleri göz önünde bulundurarak hazırlar. Her kişi kendi seviyesine uygun bir derse katılarak zaman içinde adım adım gelişir. Derslere tamamen kendi hür irade ve arzularıyla katılan bale tutkunları, yetişkin olmanın da sağladığı algı olgunluğuyla eğitmenlerinin verdiği ipucu ve düzeltmeleri kolaylıkla anlayarak uygular.
Son dönemlerde doktorlar dahi hayatlarında daha fazla hareketin yer almasını istedikleri hastalarını, güvenli gördükleri eğitmen ve okullara yönlendiriyor. Ayrıca balenin zarafetiyle duruşlarının da düzeleceğinin farkına varan ancak daha önce baleyle tanışmamış kişiler de hangi yaşta ve formda olurlarsa olsunlar bale derslerine yazılıyor. İçinde hayallerin, müziğin, sosyalliğin ve özgüvenin bulunduğu bir ortamı çoğumuz arayıp da bulamazken daha neyi bekliyoruz? Haydi dans edelim!
MURAT ÇATBAŞ
İ.Ü.D.K. Öğretim Görevlisi
Polestar Pilates Educator, NCPT
