Günümüzde sağlıklı yaşam ve beslenme konusundaki arayışlar artarken, karpuz gibi meyvelerin sağlık üzerindeki etkisi merak konusu oluyor. Kardiyoloji Uzmanı Dr. Gülsüm Bingöl, karpuz çekirdeği ve karpuzun kalp sağlığına olan faydalarını açıklıyor.
Vitamin ve mineraller kolesterol ve kan basıncını düşürür mü? Tansiyonu kontrol altında tutmaya fayda sağlar mı?
Kalp damar hastalıkları dünyadaki ölümlerin en sık nedenini oluşturuyor ve bu hastalıklardan korunmak için sağlıklı yaşam tarzı oldukça önemli bir yer tutuyor. Sağlıklı yaşam tarzının da en önemli komponentlerinden birini sağlıklı beslenmek oluşturuyor. Hem Avrupa Kardiyoloji Derneği hem de Amerika Kardiyoloji Derneği tarafından kalp damar hastalıklarından korunmak için sağlıklı beslenme önerileri mevcut. Kalp damar hastalıkları dediğimizde aslında birden fazla hastalık grubunu kastediyoruz. Bunlar içerisinde en önemlisini kalp krizi ve felç oluşturuyor ve dünyadaki en sık ölümlerin nedenleri arasında bunlar yer alıyor. Hem bu hastalıklardan korunmak hem de bunlara bağlı ölümleri azaltmak için riske neden olan durumlarla da mücadele etmek gerekiyor. Bildiğimiz gibi yüksek tansiyon, şeker hastalığı, kontrolsüz şeker düzeyleri ve kötü kolesterol seviyeleri bu hastalıkların riskini artırıyor. Kan şekerini ve kan basıncını normal seviyelerde tutmak, kolesterol seviyelerinin dengeli olması yani kalp damar hastalığı riskini artıran kötü kolesterol değerlerinin düşürülmesi, iyi kolesterol düzeylerinin artırılması bu önlem arasında yer alıyor.
Temel olarak aslında hem kalp damar hastalığı yol açan risk faktörlerini azaltmak ve bunları önlemek için temel olarak diyetteki bazı minerallerin alımına dikkat etmek gerekiyor. Diyetteki sodyum tüketiminin azaltılması, magnezyum, potasyum, kalsiyum içeren besinlerin tüketiminin artırılması, yine kalp damar tıkanıklığı riskini artıran kötü kolesterol seviyelerini artıran doymuş yağ asidi içeren besinlerin tüketiminin azaltılması, bunun yerine doymamış yağ asidi içeren besinlerin tüketilmesi önemli bir yer tutuyor. Kalp sağlığında özellikle magnezyum ve potasyum içeriği nedeniyle her gün sebze-meyve tüketilmesi oldukça önemli. Yaklaşık 300-400 gram kadar günlük sebze-meyve tüketimi öneriliyor. Bu sebze ve meyve tüketiminin içerdiği sağlıklı mineraller, besin öğeleri nedeniyle tüketilmesi önerilen meyve sebzeler dışında, kalp damar hastalıklarından korunmak için sağlıklı beslenme önerileri arasında günlük kuruyemiş tüketilmesi de öneriliyor.
KURUYEMİŞ GÜNDE NE KADAR TÜKETİLMELİ?
Kuruyemiş yaklaşık günde 30 gram kadar tüketilmesi öneriliyor ve böylece bunların içerdiği, doymamış yağ asitleri ve diğer mineraller sayesinde özellikle kolesterol seviyelerinde iyi kolesterol düzeyinde artma, kötü kolesterol seviyesinde azalma gibi olumlu etkiler sağlanabiliyor. Aslında kardiyoloji dernekleri tarafından beslenme önerileri genellikle sebze-meyve tüketilmesi, kuruyemiş tüketilmesi yönünde öneriler yapılmakta ancak bu besinleri seçerken hem mevsime hem kişinin ek hastalıklarına dikkat etmek gerekiyor.
KARPUZ KALP SAĞLIĞI İÇİN FAYDALI MI?
Özellikle yaz aylarında karpuz önemli bir meyve kaynağı olarak seçilebilir. Karpuz hem su içeriğinin fazla olması hem yağ, sodyum içermemesi, kolesterol içermemesi hem kendisinde hem tohumlarında magnezyum ve çinko gibi faydalı minerallerin bulunması nedeniyle çok önemli tercih olabilir. Sadece şeker hastalarının karpuzun şeker içeriği sebebiyle de bir nebze daha dikkatli olmaları ve sınırlı derecede tüketmeleri gerekiyor.
Yine genel olarak meyve-sebzelere ilişkin önerilerde günlük belirli bir miktara kadar tüketimin kalp damar hastalıkları riskini azalttığı faydası gösterilmiş ancak belli bir porsiyonun üstünde artık ek bir fayda sağlamadığı için ve özellikle şeker içeriğinin fazla olması nedeniyle kan şeker düzeylerini olumsuz etkileyip ekstra kalori alımına yol açabileceği için önermiyoruz. Ancak belirli bir miktarda karpuz tüketimi diğer meyveler gibi kalp sağlığı üzerinde olumlu etki yapacaktır.
KARPUZ ÇEKİRDEĞİ FAYDALI MI?
Karpuzun kendisi dışında çekirdeğinin ve hatta kabuklarının bile kalp sağlığı üzerine olumlu etkileri söz konusu. Özellikle karpuz çekirdeğinde bulunan kalp kolesterol seviyelerinin yardımcı olabilecek kötü kolesterol seviyelerini düşürüp, kolesterol seviyesini dengeleyebilecek doymamış yağ asidi içeriğinin yüksek olması yine aynı zamanda magnezyumdan zengin olması kalp sağlığı üzerine olumlu etki yapabilir. Bu yüzden karpuz çekirdeğinin kuru veya yaş olarak, karpuzun yanında da kalp sağlığı üzerine olumlu etkiler sağlayabileceğinden tüketilmesinde bir sakınca bulunmamaktadır. Ancak diğer kuruyemişler gibi ölçülü miktarda tüketilmesi, günlük belirli bir miktarın üzerine çıkılmaması, belirli bir miktarda tüketilmesi, kalp sağlığını korumak için faydalı olacaktır.
İLGİLİ İÇERİKLER